Kośna

Skrzyżowanie dwóch sztucznych kanałów wodnych – Wiktorii i Elżbiety

Kośna, wg PRNG: Kośnik^[1] – struga w Polsce, pośredni dopływ Pisy i Wadąga.

Stan naturalny

Dawniej Kośna płynęła z jeziora Kośno na północ, przez jeziora Patryckie, Bogdańskie, Umląg i Kiermas, po drodze zabierając także wody z jezior Klebarskiego i Linowskiego.

Stan przejściowy

Już w XIX w. postanowiono teren jeziora Patryckiego osuszyć i zmienić go w pola uprawne. W tym celu zmieniono układ rzek na terenie. W okolicy wsi Patryki rozwidlono bieg rzeki na dwa kanały. Kanał Kiermas przebiegał w dużym stopniu starym korytem rzeki i jego głównym zadaniem było osuszanie terenu dawnego jeziora. Kanał Elżbiety zbudowano zupełnie od nowa i poprowadzono nowym korytem do jeziora Wadąg. Miał także odbierać wodę z jezior: Klebarskiego i Linowskiego. Wodę z tych jezior poprowadzono Kanałem Wiktorii.

Stan obecny

Obecnie przebieg rzek i kanałów ponownie się zmienił. Łąki (dawne Jezioro Patryckie) ponownie zalano, aby stworzyć stawy rybne. Tak więc teraz tereny ponownie są zalane. Obecnie można przyjąć, że większość wody zarówno z rzeki Kośna, jak i z Kanału Wiktorii płynie starym korytem i w Barczewie wpływa do Pisy. Kanał Elżbiety przejmuje część wody z Kośnej i zasila stawy rybne, jednak dalej ulega obecnie zanikowi.

Układ połączeń

Poniżej przedstawiono schematyczny układ połączeń systemu rzek Kośna i jej kanałów. Bieg rzek przedstawiono "od dołu do góry".

Drukiem wytłuszczonym główny nurt zarówno od jeziora Kośno, jak i powyżej. Należy zwrócić uwagę, że nie uwzględniono tu połączenia Kanału Elżbiety z jeziorem Wadąg, jednak obecnie kanał ten jest częściowo w zaniku.

• Wadąg
  • jezioro Wadąg
    • Kanał Kiermas
      • jezioro Kiermas
        • Kanał Kiermas
          • jezioro Umląg
            • Kanał Kiermas
              • Jezioro Bogdańskie
                • Kanał Kiermas
                  • Kanał Elżbiety
                    • Stawy rybne
                  • Kanał Wiktorii
                    • Jezioro Klebarskie
                      • Jezioro Linowskie
                  • Kośna
                    • jezioro Purda
                    • jezioro Kośno
                      • Jezioro Łajskie
                        • Jezioro Łowne
                      • Struga
                        • jezioro Tylkówek
                        • Jezioro Małszewskie
                          • jezioro Burdąg
                          • jezioro Upadek
                        • jezioro Kalwa
                          • jezioro Kalwa Mała
                          • jezioro Kalepka
                          • jezioro Kiepunek
                            • Jezioro Leleskie
                              • Kroninek
                                • jezioro Jegły
                              • jezioro Kruninek
                                • jezioro Elganowiec
                                  • Okrągłe Jezioro

Szlak kajakowy

Rzeka Kośna jest jednym z częściej uczęszczanych szlaków kajakowych na Warmii. Przebiega on głównym biegiem Kośnej i Kanału Kiermas, czyli od jeziora Kośno do Pisy i często dalej Wadągiem.

Przypisy

Zobacz też

• Krutynia