Koźla

Koźla
— wieś —
Kozielski kościół pw. św. Jadwigi Śląskiej
Państwo	Polska
Województwo	lubuskie
Powiat	zielonogórski
Gmina	Świdnica
Liczba ludności (2009)	553
Strefa numeracyjna	68
Kod pocztowy	66-008
Tablice rejestracyjne	FZI
SIMC	0914800
Położenie na mapie gminy Świdnica Koźla
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Koźla
Położenie na mapie województwa lubuskiego Koźla
Położenie na mapie powiatu zielonogórskiego Koźla
51°52′37″N 15°18′39″E/51,876944 15,310833

Koźla (niem. Cosel^[1][2]) – wieś w Polsce, położona w województwie lubuskim, w powiecie zielonogórskim, w gminie Świdnica.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa zielonogórskiego.

Nazwa

Jest to wieś o metryce średniowiecznej, która już w 1238 roku miała być wzmiankowana jako Kossli, zaś około 1300 roku odnotowano ją jako Cosla i Cosli^[2]. 15 marca 1947 r. nadano miejscowości polską nazwę Koźla^[1].

Historia

W 2006 r. w miejscowości mieszkało 780 osób.

Zabytki

Do rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa wpisane są^[3]:

• gotycki rzymskokatolicki kościół parafialny pw. św. Jadwigi Śląskiej^[4] wzniesiony w XIV stuleciu^[2]. W 1567 świątynia była przebudowana oraz powiększona o wieżę oraz wielokrotnie remontowana, m.in. w 1694 roku. Uległa zniszczeniu podczas pożaru w 1829 roku, ale w ciągu kilku lat dokonano jej odbudowy. Jest to kamienno ceglany, jednonawowy obiekt o prostokątnym prezbiterium. Do korpusu od północy przylega kaplica i kruchta, a od zachodu wieża. Korpus jest nakryty dachem dwuspadowym, wieża klasycystycznym hełmem obeliskowym^[2]. Wnętrze nakryto stropami, które zostały założone w 1834 roku w miejsce zniszczonych pożarem sklepień. Zachował się w wieży ceglany portal uskokowy z 1567 roku. Empora organowa wsparta na dwóch kwadratowych słupach stoi przy ścianie zachodniej nawy. W wyposażeniu świątyni znajdują się: ołtarz św. Jadwigi pochodzący z 1907 roku, barokowy ołtarz z rzeźbami świętych Jana Nepomucena i Agnieszki umieszczony w kaplicy, obrazy pędzla Wilhelma Thiela przedstawiające św. Annę i św. Józefa oraz Wizję św. Jadwigi^[5].
• barokowy dwór murowano-szachulcowy z 1710 roku, natomiast w 1890 roku dokonano przekształceń w jego wnętrzu^[5]. Jest to piętrowy budynek założony na planie prostokąta, częściowo podpiwniczony. W górnej części od zewnątrz zbudowany jest z cegły, a od wewnątrz w konstrukcji szachulcowej i nakryty dachem czterospadowym. Elewacje nie posiadają detalu architektonicznego tylko fasada jest wzbogacona ryzalitem flankowanym pilastrami i zwieńczonym szczytem^[5]. Budynek należał po II wojnie światowej do Państwowego Gospodarstwa Rolnego i w tym czasie został zdewastowany. Przeprowadzono remont obiektu w latach 1983-1986, po przejęciu go przez prywatnego właściciela. W kilku pomieszczeniach udało się uratować sztukaterię oraz więźbę dachową, a w piwnicach przetrwały sklepienia krzyżowe i kolebkowe. Można je kojarzyć z najstarszą fazą budowy tego interesującego obiektu^[5].

Dwór w Koźli

Zobacz też

• Parafia św. Jadwigi Śląskiej w Koźli Kożuchowskiej

Przypisy

Bibliografia

• Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. Zielona Góra: Agencja Wydawnicza „PDN”, 2011, s. 62-63. ISBN 978-83-919914-8-0.