Kobiór

Kobiór
wieś

Promnice – pałac myśliwski w Kobiórze
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

pszczyński

Gmina

Kobiór

Liczba ludności (2022)

5088[1]

Strefa numeracyjna

32

Kod pocztowy

43-210[2]

Tablice rejestracyjne

SPS

SIMC

0215321

Położenie na mapie gminy Kobiór
Mapa konturowa gminy Kobiór, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Kobiór”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kobiór”
Położenie na mapie powiatu pszczyńskiego
Mapa konturowa powiatu pszczyńskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Kobiór”
Ziemia50°03′37″N 18°56′22″E/50,060278 18,939444
Strona internetowa

Kobiór (niem. Kobier) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie pszczyńskim, w gminie Kobiór, której jest siedzibą.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kobiór. W latach 1973–1977 w gminie Kobiór (obejmującej 3 sołectwa: Kobiór, Czarków i Piasek)[3][4]. W latach 1977–1991 dzielnica Tychów[4][5]. Od 2 kwietnia 1991 ponownie w reaktywowanej gminie Kobiór (nie obejmującej już Czarkowa i Piasku)[5].

Nazwa i herb

Według jednej z teorii nazwa miejscowości pochodzi od staropolskiej nazwy kobierca i związana jest z tkactwem, które się rozwijało w miejscowości[6]. Niemiecki nauczyciel Heinrich Adamy w swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia jako pierwotną zanotowaną nazwę wsi Kobier podając jej znaczenie „Weberdorf” – „Wieś tkaczy”[6].

Zdaniem Andrzeja Bańkowskiego „od stp. kobiora 'łopian'”, co dalej „niejasne, raczej *kob-era (z powodu użytkowania wróżbiarskiego albo magicznego rośliny, p. kobiec), (…) więc bez związku wprost z kobierzec”[7].

Henryk Borek twierdził wprost, że nazwa miejscowości pochodzi „od gwar. kobiór 'łopian, podbiał'”[8].

Herb przedstawia wizerunek św. Urbana papieża[9].

Historia

Kobiór powstał w XV wieku na polanie w środku pszczyńskiej puszczy. W dokumencie sprzedaży dóbr pszczyńskich wystawionym przez Kazimierza II cieszyńskiego w języku czeskim we Frysztacie w dniu 21 lutego 1517 roku wieś została wymieniona jako Kobyer[10].

W plebiscycie na Górnym Śląsku przeprowadzonym 20 marca 1921 roku w miejscowości większość osób głosowała za przyłączeniem do Polski. Za Polską oddano 1053 głosy (81,7%), za Niemcami zaś 236 głosów (18,3%). W roku 1922 Kobiór wraz z całym ówczesnym powiatem pszczyńskim włączono do Polski[11].

Od jesieni 1942 do IX 1943 w Kobiórze funkcjonował podobóz KL Auschwitz-Birkenau – Kobier (Aussenkommando Kobier)[12], przeznaczony dla około 150 więźniów. Byli wynajmowani przez Oberforstamt Pless (Nadleśnictwo Pszczyna) do prac leśnych.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego, w latach 1975–1991 jako dzielnica miasta Tychy.

Podczas spisu powszechnego w 2002 Kobiór był miejscowością, w której najwięcej osób zadeklarowało narodowość śląską – 21,93%. Kobiór należy też do Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

W miejscowości urodził się ks. Bernard Czernecki, kawaler Orderu Orła Białego[13]. W Kobiórze mieszkał i został pochowany na miejscowym cmentarzu prof. Ryszard M. Małajny.

Transport i komunikacja

W 1870 zbudowano stację i linię kolejową, łączącą dziś Katowice z Bielskiem, Wisłą i przygranicznymi Zebrzydowicami, a także bitą drogę, zamienioną obecnie na drogę krajową nr. 1 (DK1 Gdańsk – Łódź – Katowice – Cieszyn). Oprócz DK 1 przez Kobiór przebiega droga wojewódzka łącząca Kobiór z Mikołowem.

Sport

Od 1948 w Kobiórze działa piłkarski klub sportowy LKS Leśnik Kobiór. Prowadzi sekcję trampkarzy, juniorów, seniorów. Do lat sześćdziesiątych klub występował pod nazwą Lechia Kobiór i zrzeszał sekcje piłki nożnej, hokeja na lodzie, piłki ręcznej oraz tenisa stołowego. Obecnie w klubie działa tylko sekcja piłki nożnej. Drużyna występuje w rozgrywkach A klasy, grupie tyskiej. Klub swoje mecze rozgrywa na Gminnym Ośrodku Sportowym. Obecnie trenerem jest Mirosław Woźnica[14].

W Kobiórze funkcjonuje także drużyna skata – Skat Club Kobiór, który obecnie występuje w rozgrywkach I ligi.

Trasy rowerowe

  • Wojewódzka trasa rowerowa nr 1 („Książęca”)[15]
  • Międzygminna Trasa Rowerowa w Powiecie Pszczyńskim „Plessówka”[15]
  • Okrężna tematyczna trasa rowerowa Gminy Kobiór „Niedźwiedziówka”[15]
  • Łącznik rowerowy Gminy Kobiór „Stara Piła”[15]
  • Okrężna tematyczna trasa rowerowa Gminy Kobiór „Smolarnia”[15]

Przypisy

  1. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych, Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07].
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 491 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ Uchwała Nr XX/99/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie katowickim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 20 grudnia 1972 r., Nr. 12, Poz. 103).
  4. ↑ a b Dz.U. 1977 nr 3, poz. 14.
  5. ↑ a b Dz.U. 1991 nr 2, poz. 8.
  6. ↑ a b Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 11, OCLC 456751858 (niem.).
  7. ↑ Andrzej Bańkowski Etymologiczny słownik języka polskiego, T. 1 A–K, Warszawa 2000, s. 735.
  8. ↑ Borek Henryk: Wśród śląskich nazw, wyd. Instytut Śląski w Opolu, Opole 1986, s. 38.
  9. ↑ Nazwa i herb. www.kobior.pl, 2014-06-30. [dostęp 2018-11-26]. (pol.).
  10. ↑ Ludwik Musioł. Dokument sprzedaży księstwa pszczyńskiego z dn. 21 lutego 1517 R.. „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku”. R. 2, s. 235–237, 1930. Katowice: nakł. Towarzystwa ; Drukiem K. Miarki. 
  11. ↑ Mapa obszaru plebiscytowego zawierająca wyniki głosowania w poszczególnych miejscowościach.
  12. ↑ Kobior, tiergartenstrasse4.org [dostęp 2017-11-24] (pol.).
  13. ↑ Ks. Prałat Bernard Czernecki. matkakosciola-jastrzebie.pl. [dostęp 2017-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-12)].
  14. ↑ Leśnik Kobiór – oficjalna strona dla kibiców i piłkarzy !, lkslesnikkobior.futbolowo.pl [dostęp 2020-02-22].
  15. ↑ a b c d e Trasy rowerowe, kobior.pl

Media użyte na tej stronie

Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Pszczyna County location map 02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pszczyna County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.12 N
  • S: 49.86 N
  • W: 18.60 E
  • E: 19.16 E