Kobra królewska

Ten artykuł od 2010-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji: kwiecień 2008. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Kobra królewska

Ophiophagus hannah[1]
(Cantor, 1836)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Rząd	łuskonośne
Podrząd	węże
Rodzina	zdradnicowate
Rodzaj	Ophiophagus Günther, 1864
Gatunek	kobra królewska
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
narażony na wyginięcie
Zasięg występowania
Dystrybucja kobry królewskiej

Kobra królewska^[3] (Ophiophagus hannah) – gatunek jadowitego węża z rodziny zdradnicowatych. Jest największym z jadowitych węży, osiąga do 5,7 m długości^[4] i waży do 9 kg^[5]. Stosownie do rozmiarów wytwarza dużą ilość silnego jadu, typowego dla kobr. Świetnie pływa i wspina się po drzewach.

Występowanie i biotop

Jej siedliskiem są gęste górskie lasy oraz bambusowe dżungle, lubi także osiedlać się opodal strumieni i bajorek. Występuje na obszarze Bangladeszu, Mjanmy, Kambodży, Indii, Indonezji, Laosu, Tajlandii, Wietnamu, zachodniej Malezji, południowych Chin i na Filipinach^[6].

Kobra połykająca zdobycz

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1836 roku duński zoolog Theodore Cantor, nadając mu nazwę Hamadryas hannah^[7]. Jako miejsce typowe odłowu holotypów Cantor wskazał „Sunderbun” (tj. Sunderbans, Bengal Zachodni, wschodnie Indie) i „dżunglę niedaleko Kalkuty”^[7]. Jedyny przedstawiciel rodzaju Ophiophagus utworzonego w 1864 roku przez brytyjskiego zoologa Alberta Günthera^[8].

Etymologia

Nazwa rodzajowa: gr. οφιοφαγος ophiophagos – jedzący węże, od οφις ophis, οφεως opheōs – wąż; -φαγος -phagos – jedzący, od φαγειν phagein – jeść^[9][10]. Epitet gatunkowy pochodzi od nazwy nimf mieszkających na drzewach w mitologii greckiej (ze względu na nadrzewny styl życia kobry królewskiej)^[10].

Pożywienie

Żywi się przeważnie wężami. Potrafi zjeść nawet węże własnego gatunku. Je także inne zwierzęta np. szczury, myszy.

Rozród

Samica po zniesieniu jaj przykrywa je opadłymi liśćmi i rozmaitymi odpadami. Potem opiekuje się nimi, owinięta wokół gniazda. Wykazuje w tym czasie bardzo dużą agresję i jest niebezpieczna dla przechodzących w pobliżu zwierząt i ludzi. Niedługo przed wykluciem młodych, matka opuszcza gniazdo, aby nie ulec pokusie zjedzenia własnego potomstwa.

Jad

Jad wydzielany jest przez parzyste gruczoły znajdujące się po bokach głowy, które są łączone z zębami jadowymi za pomocą kanalików. Wstrzykiwanie jadu do ciała ofiary odbywa się poprzez skurcz mięśni otaczających gruczoły. Kobra nie zawsze używa jadu – jest dla niej bardzo cenny, czasami więc kąsając, nie aplikuje trucizny. Takie przypadki zdarzają się jednak rzadko i nazywane są „suchymi ukąszeniami”.

Jednym ukąszeniem potrafi nawet zabić dorosłego słonia (śmierć następuje po 3 godzinach). Człowiek, który został zaatakowany, przy braku pomocy medycznej może umrzeć w ciągu kwadransa. Śmierć następuje w wyniku porażenia mięśni oddechowych. Ból odczuwany w przypadku dostania się jadu do organizmu może nastąpić po fakcie samego ukąszenia, ze względu na opóźnioną reakcję komórek. Kobra królewska przejawia dużą napastliwość i jest znacznie agresywniejsza od innych kobr.

Jad kobry królewskiej nie zabija przedstawicieli własnego gatunku, spowodowane jest to wrodzoną odpornością^[11].

Status i zagrożenia

Jest gatunkiem rzadkim i z kolejnymi latami jej liczebność maleje. Nie podjęto jednak jeszcze decyzji o nadania jej statusu zagrożenia.

Ze względu na to, iż kobra królewska jest w swojej faunie niemalże na szczycie łańcucha pokarmowego, zagrożenia wynikające z agresji innych zwierząt są bardzo małe. Obecnie największym zagrożeniem dla tego węża jest działalność człowieka – wiele z tych gadów ginie pod kołami samochodów. Inną przyczyną coraz niższej liczebności kobry królewskiej jest niszczenie jej naturalnego środowiska.

Przypisy