Kobyłka

Kobyłka

miasto i gmina
Urząd miasta Kobyłka
Herb
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	wołomiński
Prawa miejskie	1969
Burmistrz	Edyta Zbieć
Powierzchnia	19,64[1] km²
Populacja (30.06.2017) • liczba ludności • gęstość	24 414[2] 1 159,7 os./km²
Strefa numeracyjna	+48 22
Kod pocztowy	05-230 i 05-231
Tablice rejestracyjne	WWL
Położenie na mapie powiatu wołomińskiego Kobyłka
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kobyłka
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Kobyłka
52°20′21″N 21°11′45″E/52,339167 21,195833
TERC (TERYT)	1434011
SIMC	0920539
Urząd miejski ul. Wołomińska 1 05-230 Kobyłka
Strona internetowa
BIP

Kobyłka – miasto w województwie mazowieckim, w powiecie wołomińskim, w aglomeracji warszawskiej, ok. 17 km od centrum Warszawy w kierunku północno-wschodnim na Nizinie Mazowieckiej.

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa warszawskiego. Ma dogodne połączenia kolejowe oraz autobusowe ze stolicą. Położone na linii kolejowej nr 6 z Warszawy do Białegostoku. Do 1954 roku siedziba wiejskiej gminy Kobyłka.

Demografia

    Liczba mieszkańców Kobyłki w latach 1995–2019
    Źródło: ^[2]

Dane z 31 grudnia 2019^[2]:

Według danych z 2002^[3] średni dochód na mieszkańca wynosił 290 € (1146,94 zł).

We wrześniu 2013 liczba ludności w Kobyłce osiągnęła liczbę 20 000 osób^[4].

• Piramida wieku mieszkańców Kobyłki w 2014 roku^[2]

Położenie geograficzne

Położenie Kobyłki względem Warszawy

Kobyłka – centrum miasta przy stacji kolejowej Kobyłka, al. Jana Pawła II i ul. Wołomińskiej

Miasto Kobyłka leży na Równinie Wołomińskiej w centralnej części Niziny Mazowieckiej. Kobyłka graniczy z miastami: Zielonka, Marki; z Gminą Radzymin oraz z Miastem i Gminą Wołomin. Przez miasto przebiega droga wojewódzka nr 634, a wzdłuż zachodniej i północno-zachodniej granicy fragment odcinka Marki – Radzymin drogi ekspresowej S8. Dostęp do węzła zapewniać będzie węzeł „Kobyłka” położony na granicy Kobyłki i Nadmy (ulica Gospodarcza w Kobyłce, ulica Szkolna w Nadmie). Na terenie gminy znajdują się dwie stacje kolejowe: Kobyłka i Kobyłka Ossów.

Struktura powierzchni

Według danych z 2002^[3] Kobyłka ma obszar 20,05 km², w tym:

• użytki rolne: 47%
• użytki leśne: 21%

Miasto stanowi 2,1% powierzchni powiatu.

Podział miasta

Dzielnice miasta Kobyłka to: Antolek, Mareta, Grabicz, Kobylak, Kolonia Chór, Sosnówka, Zalasek, Piotrówek, Jędrzejek, Maciołki, Nadarzyn, Stefanówka, Turów, Źródnik.

Herb miasta

Herbem miasta jest tarcza podzielona poziomo – w jednej trzeciej od góry złota, u dołu błękitna. W górnym polu pośrodku czerwony koń, po bokach potrójne liście dębu z dwoma żołędziami. W polu dolnym srebrny kościół (miniatura bazyliki Świętej Trójcy).

Historia

Pierwsza osada powstała na początku XV w., zwana była Targową Wolą lub Załuszczynem. Wieś szlachecka założona w drugiej połowie XVI wieku w powiecie warszawskim ziemi warszawskiej województwa mazowieckiego^[5], była własnością Stanisława Mińskiego^[6]. W II poł. XVIII w. założono tu persjarnię produkującą pasy jedwabne i lite, drukarnię jezuicką i szkołę rolniczą. W 1794 rozegrano przedostatnią bitwę insurekcji kościuszkowskiej z wojskiem rosyjskim. Bitwa pod Kobyłką zakończyła się porażką powstańców. Podczas Bitwy Warszawskiej w pobliskim Ossowie rozgrywały się starcia, w których 14 sierpnia 1920 zginął ksiądz Ignacy Skorupka. W tym czasie w Kobyłce znajdowała się stacja telegraficzna. Ponownie zniszczona podczas II wojny światowej. Po 1945 powstały Zakłady Wytwórcze Urządzeń Motoryzacyjnych, Zakład Doświadczalny Maszyn Budowlanych i Drogowych „Budor”, Zakłady Wytwórcze Sprzętu Telekomunikacyjnego „Telkom-Telcent”. W 1969 Kobyłka uzyskała prawa miejskie^[7].

Zabytki

Bazylika Świętej Trójcy

• Bazylika św. Trójcy, bazylika mniejsza, barokowa świątynia wzniesiona w latach 1740–1745 z fundacji Marcina Załuskiego według projektu włoskiego architekta Guido Antonio Longhiego. Kościół wyróżnia nietypowa bardzo szeroka fasada z dwiema wieżami. Wewnątrz zachowało się mieszkanie biskupa Załuskiego oraz iluzjonistyczne polichromie autorstwa Grzegorza Łodzińskiego na ścianach i sklepieniach. Kościół św. Trójcy stanowił część założenia kalwaryjskiego, które uległo zniszczeniu w XIX wieku.
• Budynek dróżnika, jest przykładem budownictwa z początku XIX wieku. Pospolicie zwany koszarką.
• Rynek, ma nietypowy kształt trójkąta. Swego czasu był kulturalną częścią miasta. Na rynku jest kapliczka upamiętniająca walki z roku 1920.

Muzea

• Muzeum Oręża i Techniki Użytkowej
• Muzeum Motoryzacji I Techniki w Kobyłce - prywatne Muzeum gromadzące głównie polskie motorowery i inne przedmioty związane z motoryzacją oraz szeroko pojętą techniką użytkową, ginącymi zawodami m.in. pszczelarstwem, bartnictwem, rybactwem, ul. Pionierska 7^[8]

Edukacja

Tradycje oświatowe w Kobyłce związane są ze szkolnictwem parafialnym, o którego utrzymanie musieli troszczyć się proboszczowie. Nauczycielami byli przeważnie organiści, księża lub klerycy. Z momentem wprowadzenia ustawy o usunięciu monopolu na edukację dla Kościoła Katolickiego, zyskała ona charakter wiejski i stała się placówką w której uczyły się dzieci fornali. W okresie II wojny światowej kierownik tutejszej szkoły Czesław Murawski został aresztowany i wywieziony do Oświęcimia. Pozostali nauczyciele zaczęli organizować tajne komplety nauczania w prywatnych mieszkaniach^[9]. Patronką szkoły nr 1 od 14 października 1980 jest Zofia Nałkowska, mieszkająca przez wiele lat w swojej rezydencji w sąsiednim Wołominie^[10].

Placówki

Publiczna Szkoła Podstawowa z Oddziałami Dwujęzycznymi Nr 1 im. Zofii Nałkowskiej

Szkoła została założona w roku 1910^[11][12], w zaborze rosyjskim. Tradycje oświatowe w Kobyłce związane są ze szkolnictwem parafialnym, dlatego o ich utrzymanie musieli troszczyć się proboszczowie, a nauczycielami byli przeważnie organiści, księża lub klerycy. Z momentem wprowadzenia ustawy o usunięciu monopolu na edukację dla Kościoła Katolickiego, zyskała ona charakter wiejski i stała się placówką w której uczyły się dzieci fornali. Najazd Niemiec hitlerowskich na Polskę spowodował, że działalność szkoła wznowiła dopiero po zakończeniu kampanii wrześniowej, choć akcja ta natrafiła na poważne trudności. Większość budynków szkolnych zajęło wojsko niemieckie, brakowało kadry pedagogicznej, a wkrótce nasiliły się represje wobec nauczycieli. Kierownik szkoły – Czesław Murawski został aresztowany i wywieziony do Oświęcimia, wraz z grupą działaczy społecznych z Kobyłki. Podobny los spotkał i innych nauczycieli. Pozostali zaczęli tworzyć tajne komplety nauczania w prywatnych mieszkaniach^[9].

Dnia 14 października 1980 r. szkole nadano imię Zofii Nałkowskiej oraz ufundowano sztandar^[9].

Po reformie oświaty z roku 2008, powstał Zespół Szkół, obejmujący również gimnazjum, mieszczące się w tym samym budynku co szkoła podstawowa.

26 lutego 2022 roku, szkoła rozpoczęła program wsparcia dla Ukraińców poszkodowanych w wyniku rosyjskiej inwazji na Ukrainie.

Inne placówki

• Zespół Szkół Publicznych Nr 2 w Kobyłce
• Publiczna Szkoła Podstawowa z Oddziałami Sportowymi Nr 3 im. Karola Wojtyły
• Publiczne Przedszkole nr 1 im. Krasnala Hałabały^[13].

Wspólnoty wyznaniowe

• Kościół rzymskokatolicki:
  • parafia św. Kazimierza Królewicza w Kobyłce-Stefanówce
  • parafia św. Matki Teresy z Kalkuty w Kobyłce-Turowie
  • parafia Świętej Trójcy
  • Parafia błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszki na Maciołkach
• Świadkowie Jehowy:
  • zbór Kobyłka (Sala Królestwa Wołomin ul. Lwowska 1A)^[14]

Zobacz też

• Kazimierz Konowrocki
• Insurekcja kościuszkowska
• Rezerwat przyrody Grabicz
• Ignacy Skorupka
• Kobyła Niepodległości

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Kobyłka
• Urząd Miasta Kobyłka. um.kobylka.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-18)].
• Kobyłka (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 221 .
• Kobyłka na portalu dawny.pl