Kokorycz pełna

Kokorycz pełna
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządjaskropodobne
Rządjaskrowce
Rodzinamakowate
Rodzajkokorycz
Gatunekkokorycz pełna
Nazwa systematyczna
Corydalis solida (L.) Clairv.
Man. herbor. Suisse 371. 1811
Synonimy
  • Corydalis bulbosa (L.) DC.
  • Fumaria bulbosa L..
  • Fumaria bulbosa var. solida L.[3]
(c) Christian Fischer, CC BY-SA 3.0
Pokrój w czasie kwitnienia

Kokorycz pełna (Corydalis solida) – gatunek rośliny należący do rodziny makowatych, w innej klasyfikacji zaliczany do rodziny dymnicowatych. Występuje w stanie dzikim na większości obszaru Europy, w Algierii, Turcji i niektórych rejonach Syberii[3]. W Polsce dość częsta, zarówno na niżu, jak i w niższych położeniach górskich.

Morfologia

Łodyga
Delikatna, nieowłosiona, o wysokości do 20 cm, dołem pokryta łuskowatymi liśćmi.
Bulwa
Roślina posiada niedużą, kulistą, pełną bulwę. Korzystając z nagromadzonych w niej w poprzednim roku substancji zapasowych bardzo wczesną wiosną, jeszcze przed rozwinięciem liści przez drzewa rozwija kwiaty.
Liście
U dołu przeważnie z jednym listkiem i dwoma podwójnie trójdzielnymi liśćmi. Przysadki o innym kształcie niż liście – palczastowrębne lub palczastosieczne, a czasami niepodzielone.
Kwiaty
Ciemnoczerwone, rzadziej białe lub fioletowe do 2,5 cm długości, z długą, prawie prostą ostrogą. Kwiaty o długości 15-25 mm tworzą szczytowe, dość luźne grono. Wyrastają na szypułkach nieco tylko krótszych od przysadek. Dwie działki kielicha odpadają bardzo wcześnie, tak, że kielicha przeważnie brak. Korona składa się z 4 płatków, które zrośnięte są nasadami. Górny płatek tworzy ostrogę, w której wytwarzany jest nektar. Dwa środkowe płatki tworzą hełm, którego zadaniem jest ochrona wewnętrznych części kwiatu.
Owoc
Pękająca dwoma podłużnymi szwami torebka, wyrastająca na trzonku o długości 10-14 mm. Czarnej barwy nasiona o średnicy ok. 2 mm zawierają elajosom.
Gatunki podobne
Kokorycz pusta. Najłatwiej rozróżnić po przysadkach (kokorycz pusta ma niepodzielone), lub bulwach (ma puste).

  • Pokrój

  • Przecięta bulwa

  • Kwiatostan kokoryczy pełnej

  • (c) Christian Fischer, CC BY-SA 3.0

    Kwiatostany kokoryczy pełnej (po lewej) i pustej (po prawej)

Biologia i ekologia

Bylina, geofit. Roślina posiada podwójne zabezpieczenie przed samozapyleniem; kwiaty są przedprątne, a ponadto jest wybitnie samopłonna – własny pyłek nie może kiełkować na tej samej roślinie. Kwitnie od marca do maja. Zapylana jest przez owady. Nasiona rozsiewane są przez mrówki. Siedlisko: widne lasy liściaste, zarośla, żywopłoty. Gleby gliniaste ubogie w wapń. W górach występuje po regiel dolny. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O. Fagetalia.[4]

Zmienność

Tworzy mieszańce z kokoryczą wątłą[5].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-04] (ang.).
  3. ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-11-11].
  4. ↑ Matuszkiewicz Władysław. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  5. ↑ Rutkowski Lucjan. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8

Bibliografia

  • Tadeusz Traczyk: Rośliny lasu liściastego. Warszawa: PZWS, 1959.
  • Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  • Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

Media użyte na tej stronie

Corydalis solida with tuber.jpg
Autor: Jaak Kikas, Licencja: CC BY-SA 4.0
Corydalis solida with tuber
Corydalis solida PR2.JPG
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Corydalis solida (location: Poland, Ciężkowice)
CorydalisSolida+Cava.jpg
(c) Christian Fischer, CC BY-SA 3.0
Comparison between Solid tubered Corydalis, Corydalis solida (left), and Hollow root, Corydalis cava (right). Especially the bracts are clearly different – finger-shaped in C. solida, simple shaped in C. cava. Both plants have been found close together in the open field outside of gardens (but are believed to be synanthrope at that locality). Height about 10–12 cm.
Roślina zielna 001.jpg
(c) I, Pleple2000, CC-BY-SA-3.0
owocująca kokorycz Corydalis sp.
Corydalis solida Sturm44.jpg

Corydalis solida (L.) Clairv., syn. Fumaria solida (L.) Mill.

Original Caption
Grosser Lerchensporn, Fumaria solida
CorydalisSolida1.jpg
(c) Christian Fischer, CC BY-SA 3.0
Plant Solid tubered Corydalis, Corydalis solida – found in the open field outside of gardens (but believed to be synanthrope at that locality). Height about 10 cm.
Corydalis solida - Ljubljana (2).jpg
Autor: Benjamin Zwittnig, Licencja: CC BY 2.5 si
Čvrsti petelinček v Ljubljani