Kolë Prela

Kolë Prela
Data i miejsce urodzenia

19 października 1916
Pepsumaj

Data śmierci

13 kwietnia 1948

Przynależność polityczna

Grupa deputowanych

Kolë Prela (ur. 19 października 1916 we wsi Pepsumaj w krainie Shoshi, zm. 13 kwietnia 1948[1]) – albański polityk, działacz narodowy i krytyk literacki.

Życiorys

Syn Prelë Gjoki i Katy z d. Gjeloshi. W czasie I wojny światowej jego dom rodzinny został spalony przez Czarnogórców. W 1922 przeniósł się wraz z rodziną do Szkodry, a w 1923 rozpoczął naukę w kolegium jezuickim w Szkodrze. Po śmierci ojca w 1928 został zmuszony do przerwania nauki z powodów ekonomicznych[1]. Naukę ukończył w 1936 w liceum państwowym 28 Nentori, a rok później rozpoczął naukę na Wydziale Filozoficzno-Literackim Uniwersytetu w Turynie[1][2]. Studia ukończył obroną pracy doktorskiej w 1939 i powrócił do kraju[2]. W latach 1940-1943 pracował jako nauczyciel literatury, greki i łaciny w gimnazjum w Szkodrze. W tym czasie zajmował się także krytyką literacką. W 1942 zaangażował się w działalność ruchu oporu i związał się z ruchem narodowowyzwoleńczym. W czerwcu 1943 porzucił pracę nauczyciela i zajął się organizowaniem jednego z pierwszych oddziałów partyzanckich, działających w krainie Dukagjini[1][2].

Po przejęciu władzy przez komunistów w listopadzie 1944 rozpoczął pracę w urzędzie miejskim w Szkodrze, a następnie objął stanowisko dyrektora szkoły kształcącej nauczycieli w Elbasanie. W wyborach, które odbyły się w grudniu 1945 uzyskał mandat deputowanego do parlamentu z okręgu Dukagjini[1]. W parlamencie zdominowanym przez komunistów związał się z grupą opozycyjną, kierowaną przez Rizę Daniego, która domagała się pluralizmu politycznego i zagwarantowania wolnych wyborów. 22 lutego 1946 wystąpił na forum parlamentu w obronie franciszkańskiego duchownego Gjona Shllaku przekonując deputowanych, że jest on niewinny[3].

Po upadku powstania postrybskiego, 14 września 1946 Kolë Prela został pozbawiony immunitetu, aresztowany i oskarżony o współpracę z Rizą Danim i z klerem katolickim, a także o próbę utworzenia nielegalnej partii chrześcijańsko-demokratycznej[1]. Skazany na karę śmierci 14 stycznia 1948 przez sąd wojskowy i rozstrzelany w nieznanym miejscu[1].

Jego imię nosi jedna z ulic w szkoderskiej dzielnicy Ura e Thive.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g Azem Qazimi: Fjalor Enciklopedik i Viktimave te Terrorit Komunist, vol.6.. Tirana: 2017, s. 353-354. ISBN 978-9928-168-65-8. (alb.).
  2. ↑ a b c KUSH ESHTE Prof. KOL PRELA I DUKAGJINIT = 2019-01-20, krimetekomunizmit.blogspot.com (alb.).
  3. ↑ Owen Pearson: Albania in the Twentieth Century, A History: Volume III. New York: I.B. Tauris, 2006, s. 17. ISBN 978-1-84511-105-2.

Bibliografia

  • Azem Qazimi: Fjalor Enciklopedik i Viktimave te Terrorit Komunist, vol.6.. Tirana: 2017, s. 353-354. ISBN 978-9928-168-65-8. (alb.).