Kolczakówka białobeżowa

Kolczakówka białobeżowa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

chropiatkowce

Rodzina

kolcownicowate

Rodzaj

kolczakówka

Gatunek

kolczakówka białobeżowa

Nazwa systematyczna
Hydnellum underwoodii Banker
Mem. Torrey bot. Club 12(2): 147 (1906)
2008-07-11 Sarcodon underwoodii 2 8318.jpg

Kolczakówka białobeżowa (Hydnellum underwoodii Banker) – gatunek grzybów należący do rodziny kolcownicowatych (Bankeraceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hydnellum, Bankeraceae, Thelephorales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1906 r. Howard James Banker. Synonimy[2]:

  • Hydnum murrillii (Banker) Sacc. & Trotter 1925
  • Hydnum radicatum (Banker) Sacc. & Trotter 1925
  • Hydnum underwoodii (Banker) Sacc. & Trotter 1912
  • Sarcodon murrillii Banker 1913
  • Sarcodon radicatus Banker 1913
  • Sarcodon underwoodii Banker 1906

Nazwa polska na podstawie rekomendacji Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów przy Polskim Towarzystwie Mykologicznym[3]. W niektórych opracowaniach występuje pod nazwą sarniak białobeżowy[4].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 7–10 cm. Powierzchnia czerwonawo-brązowa, potem żółtawo-brązowa, pokryta łuskami, które z wiekiem stają się coraz większe[5].

Hymenofor

Kolczasty. Kolce jednokolorowe, na końcach jaśniejsze, krótkie, do 3 mm długości[5].

Trzon

Wysokość 2–5 cm, średnica 0,5–1,2 cm. Powierzchnia różowobrązowa, kutnerowata[4].

Miąższ

Biały, po uszkodzeniu powoli różowiejący, a w ciągu dwunastu godzin zmieniający barwę na brązową. Ma mączny zapach i smak od lekko do bardzo gorzkiego[5].

Zarodniki

Od kulistych do elipsoidalnych, nieamyloidalne, 5–6 (6,5) × 4,8–5,5 (6) µm[5].

Występowanie i siedlisko

Kolczakówka białobeżowa po raz pierwszy opisana została w Ameryce Północnej. Miejscami jest tam dość częsta. W Europie podano pojedyncze jej stanowiska w Holandii, Francji i Belgii. Przeprowadzone w 2020 r. badania molekularne wykazały jednak, że wszystkie europejskie okazy zaliczone do tego gatunku należą do innych gatunków. W Polsce znane jest tylko jedno stanowisko kolczakówki białobeżowej, już historyczne i na dokładkę wątpliwe. Podał je Eichler w 1914 r. w miejscowości Międzyrzec Podlaski. Mimo to w latach 1995–2004 gatunek ten podlegał ochronie częściowej, a od roku 2004 podlega ochronie ścisłej bez możliwości zastosowania wyłączeń spod ochrony uzasadnionych względami gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej[4].

Naziemny grzyb mykoryzowy współżyjący z dębami. Występuje w lasach liściastych[4].

Przypisy

  1. a b Index Fungorum [dostęp 2013-11-28].
  2. Species Fungorum [dostęp 2013-11-28].
  3. Rekomendacja nr 2/2021 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [dostęp 2021-07-19].
  4. a b c d Anna Kujawa, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, Izabela L. Kałucka (red.), Grzyby chronione Polski. Rozmieszczenie, zagrożenia, rekomendacje ochronne, Poznań: Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego Polskiej Akademii Nauk, 2020, ISBN 978-83-938379-8-4.
  5. a b c d Hydnellum underwoodii / Hydne de Underwood, Mycoquébec [dostęp 2021-11-17].

Media użyte na tej stronie

2008-07-11 Sarcodon underwoodii 2 8318.jpg
Autor: This image was created by user Brian Seitzman at Mushroom Observer, a source for mycological images.
You can contact this user here., Licencja: CC BY-SA 3.0
For more information about this, see the observation page at Mushroom Observer.
Sarcodon underwoodii 15453.jpg
Autor: This image was created by user Brian Seitzman at Mushroom Observer, a source for mycological images.
You can contact this user here., Licencja: CC BY-SA 3.0
For more information about this, see the observation page at Mushroom Observer.