Kolegium

Kolegium (łac. collegium)

Forma organizacji

Kolegium to grupa równouprawnionych osób – zespół ludzi, posiadających równe stanowisko urzędowe (stąd zwą się kolegami), równe prawa do pełnienia pewnych czynności (administracyjnych, sądowych, wyborczych, pedagogicznych) i równe prawo głosu w obradach ciała kolegialnego (urzędu, sądu)^[1].
System kolegialny polega na tym, że np.: w urzędzie decyduje o sprawach nie jeden urzędnik (system biurokratyczny), jako zwierzchnik podwładnych, lecz ciało zbiorowe – kolegium urzędników; w sądzie kolegialnym wyrok jest wynikiem obrad kolegium sędziowskiego, a nie decyzji jednego sędziego^[1].

Na średniowiecznych uniwersytetach kolegium było odrębną, częściowo samorządną fundacją, z własnymi budynkami, mającą służyć pomocą ubogim żakom,
W czasach nowożytnych kolegiami nazywano uczelnie jezuickie^[1],
współcześnie jako kolegium określany bywa kompleks budynków uniwersyteckich, wydział wchodzący w skład uniwersytetu (k. medyczne – łac. collegium medicum), szkołę (wydział) wchodzącą w skład uniwersytetu (lub pod jego patronatem), w której kształcenie odbywa się na poziomie licencjatu (kolegia nauczycielskie) lub samodzielną placówkę szkolnictwa wyższego (Kolegium Europejskie),
W krajach anglosaskich kolegiami (colleges) nazywa się szkoły różnych typów^[1].

Samorządowe kolegium odwoławcze jest kolegialnym organem administracji publicznej wyższego stopnia w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego i Ordynacji podatkowej w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego, właściwym w szczególności do rozpatrywania odwołań, zażaleń, ponagleń i żądań wznowienia postępowania i stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej. Co do zasady, samorządowe kolegium odwoławcze orzeka w składzie trzyosobowym. Ustrój i zasady funkcjonowania kolegiów szczegółowo reguluje ustawa z dnia 12 października 1994 roku o samorządowych kolegiach odwoławczych (tekst jednolity: Dz. U. z 2018 r. poz. 570)
kolegium w dawnej Rosji

Kolegium wyborcze to zespół obywateli, posiadających jednakowe uprawnienia wyborcze (np. Kolegium Elektorów Stanów Zjednoczonych). Kolegia wyborcze istniały przy wyborach ograniczonych, pośrednich lub cenzusowych^[1].
Kolegium Kardynałów to najwyższa Rada papieża, złożona z kardynałów. Przysługuje jej prawo wyboru papieża na konklawe^[1].

Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 75. ISBN 83-85001-89-1.