Kolegium Elektorów Stanów Zjednoczonych

Stany Zjednoczone Ten artykuł jest częścią serii: Ustrój i polityka Stanów Zjednoczonych Ustrój polityczny Ustrój polityczny Stanów Zjednoczonych Konstytucja Konstytucja Stanów Zjednoczonych Władza ustawodawcza Kongres Senat Przewodniczący: Kamala Harris Przewodniczący pro tempore: Patrick Leahy Izba Reprezentantów Spiker: Nancy Pelosi Władza wykonawcza Prezydent Joe Biden lista prezydentów Wiceprezydent Kamala Harris lista wiceprezydentów Gabinet Gabinet Joego Bidena Kolegium Elektorów Władza sądownicza System prawny Sąd Najwyższy Prezes: John G. Roberts Sądy federalne Prokurator generalny Stanów Zjednoczonych William P. Barr Kontrola państwowa Kontrola państwowa Generalny Kontroler Stanów Zjednoczonych Gene Dodaro Finanse System Rezerwy Federalnej Stanów Zjednoczonych Jerome Powell Samorząd terytorialny Podział administracyjny Stanów Zjednoczonych Samorząd terytorialny Partie polityczne Partie polityczne Portal:Stany Zjednoczone

Liczba głosów elektorskich przypadających na poszczególne stany oraz Dystrykt Kolumbii

Liczby podają, ilu elektorów wybierały poszczególne stany Skonfederowanych Stanów Ameryki. We wszystkich wygrał Jefferson Davis

Kolegium Elektorów Stanów Zjednoczonych (ang. United States Electoral College) – konstytucyjny organ państwowy dokonujący co cztery lata wyboru amerykańskiego prezydenta i wiceprezydenta. Od 1964 roku elektorów jest 538, czyli tylu, ilu kongresmenów plus trzech przedstawicieli Dystryktu Kolumbii. Liczba elektorów wystawianych przez dany stan jest równa liczbie jego senatorów i reprezentantów. W senacie każdy stan reprezentuje dwóch senatorów. Liczba reprezentantów jest zależna od liczby obywateli danego stanu (najludniejszy stan, Kalifornia, ma pięćdziesięciu pięciu elektorów, a najsłabiej zaludnione stany po trzech). Stołeczny Dystrykt Kolumbii, niebędący stanem, nie ma reprezentacji w kongresie, ale wybiera tylu elektorów, ilu mógłby, gdyby był stanem – czyli trzech.

Na elektora nie może być wybrany senator, reprezentant ani żadna osoba sprawująca w imieniu Stanów Zjednoczonych urząd powierniczy lub odpłatny. Elektorzy spotykają się jedynie w stanowych parlamentach i swoje głosy wysyłają do urzędującego przewodniczącego Senatu Stanów Zjednoczonych, który na wspólnym posiedzeniu obu izb Kongresu dokonuje otwarcia kopert i zlicza głosy.

Krótko istniejące Skonfederowane Stany Ameryki również miały własnego prezydenta i konstytucję. Ta także przewidywała wybór przez Kolegium Elektorów. Miało to miejsce tylko raz, w 1861, a prezydentem został Jefferson Davis.

Podstawa prawna

Kolegium Elektorów zostało ustanowione na mocy II Artykułu Konstytucji Stanów Zjednoczonych. Procedura wyboru prezydenta i wiceprezydenta została uszczegółowiona i nieco zmodyfikowana po wejściu w życie 12. poprawki w 1804. Prawo głosu mieszkańcom Dystryktu Kolumbii przyznano dopiero na mocy 23. poprawki w 1961 r.

Liczba elektorów

Liczba elektorów w poszczególnych stanach^[1]:

Zasady wyboru elektorów

W prawie wszystkich stanach (z dwoma wyjątkami) oraz w Dystrykcie Kolumbii partia, która wygrywa w nim wybory elektorów, czyli w istocie wybory prezydenckie, otrzymuje wszystkie głosy elektorskie z tego stanu – bez względu na to, jaką większością wygrała. Wyjątkiem są stany Nebraska i Maine. W stanach tych dwa miejsca elektorskie (odpowiadające miejscom w Senacie) przypadają kandydatom tej partii, która wygrywa wybory prezydenckie w całym stanie, tak, jak w całym stanie wybiera się senatorów. Natomiast pozostałe mandaty elektorskie, odpowiadające miejscom w Kongresie, przydzielane są na zasadach wyborów do Kongresu, a więc miejsce zdobywa elektor – zwycięzca okręgu wyborczego. W Maine są dwa okręgi wyborcze, w Nebrasce trzy (tylu członków Izby Reprezentantów wybierają te stany), zatem te miejsca mogą przypaść innym kandydatom niż wskazani przez partię, która wygrała w całym stanie.

Powyższe zasady wyboru elektorów sprawiają, że w wyborach prezydenckich w USA kandydat, który uzyskał najwięcej głosów, a nawet ponad połowę głosów w głosowaniu powszechnym, może nie uzyskać większości w kolegium elektorskim i nie zostać prezydentem. Takie sytuacje miały miejsce pięciokrotnie, mianowicie:

• w 1824 r. – najwięcej głosów uzyskał Andrew Jackson (41,3%), prezydentem został John Quincy Adams (32,0%),
• w 1876 r. – ponad połowę głosów uzyskał Samuel Tilden (51,1%), prezydentem został Rutherford Hayes (48,0%),
• w 1888 r. – najwięcej głosów uzyskał urzędujący prezydent Grover Cleveland (48,6%), prezydentem został Benjamin Harrison (47,8%),
• w 2000 r. – najwięcej głosów uzyskał Al Gore (48,38%), prezydentem został George W. Bush (47,9%),
• w 2016 r. – najwięcej głosów uzyskała Hillary Clinton (48,18%), prezydentem został Donald Trump (46,09%).

Zobacz też

• wiarołomny elektor

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Łukasz Żołądek Kolegium Elektorów w amerykańskich wyborach prezydenckich, „Infos” 14/2020, Biuro Analiz Sejmowych