Kolegium jezuitów w Połocku

Kolegium jezuitów w Połocku
kolegium jezuitów
Ilustracja
Kościół św. Stefana i budynek dawnego kolegium przy Rynku w Połocku, lata 60. XIX w.
Państwo I Rzeczpospolita
MiejscowośćPołock
Data założenia1582
Data zamknięcia1812
Położenie na mapie Polski w 1771 r.
Mapa konturowa Polski w 1771 r., u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Kolegium jezuitów w Połocku”
55°29′09,9600″N 28°45′51,1200″E/55,486100 28,764200

Kolegium jezuitów w Połocku – uczelnia jezuicka prowadzona w Połocku w latach 1582–1812.

Kolegium należało do prowincji litewskiej jezuitów, a od 1759 do prowincji mazowieckiej[1].

Historia

Kolegium powstało po zwycięstwie Rzeczypospolitej w wojnie z Rosją (1577–1582) i zdobyciu w niej Połocka.

Kolegium powstało z fundacji króla Stefana Batorego. W jego powstaniu czynny udział jako inicjator i organizator brał ks. Piotr Skarga, rektor kolegium wileńskiego. Skarga został też pierwszym rektorem kolegium (1582–1586). W skład majątku kolegium weszły dobra wielu monasterów i cerkwi prawosławnych[2].

Kolegium powstało na terenie, gdzie ludność w przeważającej mierze była prawosławna. Mieszkały tu też społeczności protestanckie (kalwiniści, socynianie). Katolików było niewielu. W tych warunkach zadaniem kolegium była praca kontrreformacyjna, misyjna wśród prawosławnych oraz szkolnictwo łacińskie. Po unii brzeskiej (1596) w kolegium kształcono również unitów[3].

Przez wiele dziesięcioleci kolegium mieściło się w budynkach drewnianych. Płonęło w pożarach w 1633 i 1643[4]. Po tym ostatnim pożarze odbudowano kolegium z murowanym parterem i dwoma drewnianymi piętrami[5]. Kolegium spłonęło ponownie w 1682. Biblioteka znajdująca się na murowanym, sklepionym parterze, ocalała[6]. W 1750 pożar spalił doszczętnie większość budynków kolegium, łącznie z biblioteką i założoną w 1717 apteką. Kolegium odbudowano szybko z drewna, jednocześnie stawiając nowy, całkowicie murowany gmach[7].

Po I rozbiorze Połock stał się częścią Imperium Rosyjskiego i dzięki temu kolegium nie zostało rozwiązane wraz z kasatą zakonu jezuitów w 1773[8].

W 1812 zostało przekształcone w Akademię Połocką.

Budynek dawnego kolegium

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Załęski 1905 ↓, s. 229.
  2. ↑ Załęski 1905 ↓, s. 181-186, 234.
  3. ↑ Załęski 1905 ↓, s. 193-198.
  4. ↑ Załęski 1905 ↓, s. 201.
  5. ↑ Załęski 1905 ↓, s. 203.
  6. ↑ Załęski 1905 ↓, s. 206.
  7. ↑ Załęski 1905 ↓, s. 226.
  8. ↑ Załęski 1905 ↓, s. 230-234.

Bibliografia

  • Stanisław Załęski, Jezuici w Polsce. t. IV. Dzieje 153 kolegiów i domów jezuitów w Polsce, Kraków 1905.

Media użyte na tej stronie

Nens escola.svg
Autor: Snubcube, Licencja: CC BY-SA 3.0
Senyal de nens a l'escola (from File:Nens_escola.png)
Polska 1771 - mapa lokalizacyjna.svg
Autor: Paweł Ziemian, Licencja: CC BY-SA 3.0
Mapa lokalizacyjna Polski dla 1771 roku
  • N: 57,7134 N
  • S: 47,0000 N
  • W: 14,8372 E
  • E: 33,8372 E
Chorągiew królewska króla Zygmunta III Wazy.svg
Autor: Olek Remesz (wiki-pl: Orem, commons: Orem), Licencja: CC BY-SA 2.5
Chorągiew królewska z okresu panowanie dysastii Wazów (1587-1668) w Polsce