Koleiny

Ten artykuł od 2020-02 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

(c) ​w user Burda, CC-BY-SA-3.0

Koleiny na DK1- skrzyżowanie w Poczesnej koło Częstochowy

Koleiny – wzdłużne wgniecenia drogi spowodowane przez ciężkie pojazdy, np. samochody ciężarowe, zespoły pojazdów lub długotrwałe użytkowanie. Powstają one głównie w drogach pokrytych asfaltobetonem podczas upalnej pogody. Podczas opadów śniegu mogą się również tworzyć koleiny z zamarzniętego błota pośniegowego, a na drogach gruntowych również tzw. koleiny błotne.

Koleiny powstają głównie w warstwach asfaltowych na odcinkach dróg w miejscach gdzie wywoływane są długotrwałe naprężenia, np. na skrzyżowaniach dróg, wzniesieniach, długich podjazdach oraz miejscach postoju ciężkich pojazdów samochodowych (parkingi, pobocza dróg), gdzie oprócz działania sił pionowych pochodzących od ciężaru pojazdów i ładunków, występują duże siły poziome.

Bezpieczeństwo na drogach

Pofałdowana wzdłużnie oś drogi stwarza dla kierujących pojazdami w takich warunkach wiele niebezpieczeństw. Po pierwsze, po każdym deszczu takie koleiny wypełniają się spływającą wodą i mogą być powodem poślizgu. Kierowanie pojazdem po zniekształconej drodze może grozić również nagłą zmianą toru jazdy, a w konsekwencji kolizją drogową.

Normy unijne dopuszczają do użytku drogi o dopuszczalnym wgnieceniu do 2 cm, w Polsce ta reguła nie jest przestrzegana.

Klasyfikacja kolein

Koleiny na przystanku autobusowym

Nawierzchnie dróg pod względem stanu kolein klasyfikowane są w czterech klasach według kryteriów określonych dla miarodajnej głębokości koleiny. Klasyfikacja stanu nawierzchni dróg krajowych klasy: A, S, GP oraz G o nawierzchni bitumicznej pod względem głębokości kolein. Klasy kolein według normy SOSN:

• A nie więcej niż 10 mm
• B 11–20 mm
• C 21–30 mm
• D powyżej 30 mm

Koleiny w drodze leśnej zbudowanej z kamieni ustawionych na sztorc, powstałe po ok. 200 latach użytkowania

Pomiar kolein ma charakter ciągły. Pojedyncze wartości pomiarowe są rejestrowane w równoległych przekrojach poprzecznych drogi, oddalonych od siebie nie więcej niż 5 metrów, by na tej podstawie, dla celów oceny, wyznaczyć miarodajną głębokość koleiny na odcinku 1 kilometra.

Gwarancją wieloletniej o niezmiennych parametrach jakości drogi jest przede wszystkim sposób wykorzystania odpowiedniej technologii przy stabilizacji gruntów, podbudowy i podłoży drogi oraz stosowania najwyższej jakości pokryw nawierzchni mineralno-bitumicznych.

Koleiny na polskich drogach

Zestawienie polskich znaków drogowych ostrzegających o koleinach

W Polsce wiele dróg zostało wykonanych w latach 70. i 80. XX wieku i nie spełnia obecnie wymaganych norm nacisku wynoszących 115 kN/oś. Drogi takie nie są w stanie sprostać wysokim obciążeniom przenoszonym przez nowoczesne pojazdy ciężarowe oraz inne pojazdy o masie całkowitej powyżej 50 ton.

Według badań „System Oceny Stanu Nawierzchni SOSN; Wytyczne stosowania”, opracowanego w Biurze Studiów Sieci Drogowej Generalnej Dyrekcji Dróg Publicznych – 39% nawierzchni polskich dróg krajowych znajduje się poniżej poziomu ostrzegawczego, co oznacza, że miarodajna głębokość kolein na tych odcinkach przekracza 20 mm. Wśród nich dużą grupę, bo ponad 15%, stanowią odcinki o miarodajnej głębokości koleiny większej niż 30 mm, co kwalifikuje ich nawierzchnię do natychmiastowej interwencji remontowej.