Kolej Miast Śląskich i Galicyjskich

Kolej Miast Śląskich i Galicyjskich (niem. Schlesischen und Galizischen Städtebahnlinie) – austro-węgierska linia kolejowa poprowadzona od Kojetína do Kalwarii Zebrzydowskiej.

Historia

Kolej Miast Śląskich i Galicyjskich została wpierw poprowadzona z Kojetína do Bielska przez Kromieryż, Hulín, Holešov, Bystřice pod Hostýnem, Wałaskie Międzyrzecze, Hostašovice, Veřovice, Frydek, Dobrą, Gnojnik, Ropicę, Cieszyn, Goleszów, Skoczów, Pogórze, Jasienicę, Wapienicę[1]. Dalej kolej poprowadzono już na terenie Galicji przez Białą, Kozy, Kęty, Andrychów, Wadowice, Kleczę Górną do Kalwarii Zebrzydowskiej. W Goleszowie została poprowadzona bocznica kolejowa na południe do huty w Ustroniu[2].

Najstarsza część Kromieryż – Hulín została wybudowana w listopadzie 1880 roku, sekcję Hulín – Bystřice pod Hostýnem otwarto w listopadzie 1882 roku. W 1887 roku linia kolejowa została zakupiona od towarzystwa Kolej Północną Cesarza Ferdynanda, która zbudowała nowe sekcje łączące Kojetín, Valašské Meziříčí i Bielsko. Celem było stworzenie równoległego połączenia kolejowego Moraw i Galicji, która byłaby w bezpiecznej odległości od granicy z Prusami[3].

Linia została otwarta 1 czerwca 1888 roku, jednak pociągi towarowe kursowały nią już od 15 maja 1888 roku[4].

Na linii Kolei Miast Śląskich i Galicyjskich zostały wybudowane charakterystyczne dla ówczesnej c.k. monarchii dworce kolejowe – piętrowe, z ryzalitami na osiach ścian frontowych, przykryte dachami naczółkowymi. Takie dworce do dziś stoją na stacjach: Hostašovice, Veřovice, Frydek-Mistek, Dobra, Gnojnik[5], Ropica[6], Cieszyn, Goleszów, Skoczów, Jasienica, Bielsko-Biała Wapienica i Bielsko-Biała Wschód[7], Kozy, Kęty i Andrychów.

Po upadku Monarchii Austro-węgierskiej i podziale Śląska Cieszyńskiego pomiędzy Polskę a Czechosłowację Kolej Miast Śląskich i Galicyjskich przestała istnieć. Utworzono posterunek graniczny na moście kolejowym na Olzie w Cieszynie[8], a dawna austriacka linia kolejowa została podzielona na linie kolejowe polskie i czechosłowackie.

Dawna linia kolejowa Miast Śląskich i Galicyjskich przebiega przez współczesne czeskie i polskie linie kolejowe:

Z okazji 120-lecia linii kolejowej 2 czerwca 2007 r. zorganizowano kurs pociągu retro do Kęt, poprowadzony parowozem Ty2-953 z zabytkowymi wagonami ze skansenu kolejowego w Chabówce[9].

Galeria

Dawne austriackie dworce kolejowe:

Zobacz też

Przypisy

  1. Marcin Żerański: Śląsk Cieszyński. Od Bielska-Białej do Ostrawy. Cieszyn: Pracownia na pastwiskach, 2012, s. 28. ISBN 978-83-933109-3-7.
  2. Opis i historia linii 191 (Goleszów – Wisła Głębce). Koleje Śląska Cieszyńskiego.
  3. Ladislav Vítek: Kroměříž a železnice: historie trati Kojetín – Valašské Meziříčí. Osíčko: Kroměřížská dráha, o.s., 2013. ISBN 978-80-260-7240-9.
  4. Opis i historia linii 190 (Bielsko Biała Główna – Český Těšín). Koleje Śląska Cieszyńskiego.
  5. Nádraží Českých drah, a.s. (cz.). www.hnojnik.cz, 2006-06-14. [dostęp 2015-02-01].
  6. Marcin Żerański: Śląsk Cieszyński. Od Bielska-Białej do Ostrawy. Cieszyn: Pracownia na pastwiskach, 2012, s. 230. ISBN 978-83-933109-3-7.
  7. Marcin Żerański: Bielsko-Biała i powiat bielski. Na styku Śląska i Małopolski. Cieszyn: Pracownia na pastwiskach, 2013, s. 20. ISBN 978-83-936322-5-1.
  8. Linia Czeski Cieszyn – Frydek-Mistek wczoraj, dziś i jutro. Koleje Śląska Cieszyńskiego.
  9. Marek Moczulski. Parowozem do Kęt. „Świat Kolei”. 7/2007, s. 5. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 

Bibliografia

  • Rechowicz, Henryk: Bielsko-Biała. Zarys rozwoju miasta i powiatu, Wydawnictwo „Śląsk” Katowice 1971

Media użyte na tej stronie

POL Bielsko-Biała Wapienica PKP.JPG
Autor: D T G, Licencja: CC BY-SA 3.0
Dworzec kolejowy Bielsko-Biała Wapienica.
Frýdek-Místek, vlakové nádraží (5).JPG
Autor: Michal Klajban, Licencja: CC BY-SA 3.0
Train station. Frýdek-Místek, Moravian-Silesian Region, Czech Republic
Bielsko-Biała Wschód 002.JPG
Stacja kolejowa Bielsko-Biała Wschód
2019 02 Hnojník train station 1.jpg
Autor: Qasinka, Licencja: CC0
Hnojník. Train station.
Wadowice, Stacja kolejowa Wadowice - fotopolska.eu (81157).jpg
(c) Danuta B. / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
Wyremontowany budynek dworca i pozostałe elementy infrastruktury - torowiska, perony itp.
Skoczow (stacja kolejowa) 02.jpg
Autor: commons:Schweppes / pl-wiki: Schweppes, Licencja: CC BY 3.0
Stacja kolejowa w Skoczowie - budynek dworca, widok od strony ul. Mickiewicza
Pogórze dworzec.jpg
Autor: Gaj777, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dworzec kolejowy w Pogórzu na Śląsku Cieszyńskim.
Stacja kolejowa w Andrychowie.jpg
Autor: SQ9NIT, Licencja: CC BY-SA 3.0
Budynek stacji kolejowej w Andrychowie
Goleszów dworzec.jpg
Autor: Gaj777, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok na dworzec kolejowy w Goleszowie na Śląsku Cieszyńskim.
POL Jasienica stacja Jaworze Jasienica 2.JPG
Autor: D T G, Licencja: CC BY 3.0
Stacja kolejowa Jaworze Jasienica w Jasienicy przy granicy z Jaworzem.