Kolej Miast Śląskich i Galicyjskich
Kolej Miast Śląskich i Galicyjskich (niem. Schlesischen und Galizischen Städtebahnlinie) – austro-węgierska linia kolejowa poprowadzona od Kojetína do Kalwarii Zebrzydowskiej.
Historia
Kolej Miast Śląskich i Galicyjskich została wpierw poprowadzona z Kojetína do Bielska przez Kromieryż, Hulín, Holešov, Bystřice pod Hostýnem, Wałaskie Międzyrzecze, Hostašovice, Veřovice, Frydek, Dobrą, Gnojnik, Ropicę, Cieszyn, Goleszów, Skoczów, Pogórze, Jasienicę, Wapienicę[1]. Dalej kolej poprowadzono już na terenie Galicji przez Białą, Kozy, Kęty, Andrychów, Wadowice, Kleczę Górną do Kalwarii Zebrzydowskiej. W Goleszowie została poprowadzona bocznica kolejowa na południe do huty w Ustroniu[2].
Najstarsza część Kromieryż – Hulín została wybudowana w listopadzie 1880 roku, sekcję Hulín – Bystřice pod Hostýnem otwarto w listopadzie 1882 roku. W 1887 roku linia kolejowa została zakupiona od towarzystwa Kolej Północną Cesarza Ferdynanda, która zbudowała nowe sekcje łączące Kojetín, Valašské Meziříčí i Bielsko. Celem było stworzenie równoległego połączenia kolejowego Moraw i Galicji, która byłaby w bezpiecznej odległości od granicy z Prusami[3].
Linia została otwarta 1 czerwca 1888 roku, jednak pociągi towarowe kursowały nią już od 15 maja 1888 roku[4].
Na linii Kolei Miast Śląskich i Galicyjskich zostały wybudowane charakterystyczne dla ówczesnej c.k. monarchii dworce kolejowe – piętrowe, z ryzalitami na osiach ścian frontowych, przykryte dachami naczółkowymi. Takie dworce do dziś stoją na stacjach: Hostašovice, Veřovice, Frydek-Mistek, Dobra, Gnojnik[5], Ropica[6], Cieszyn, Goleszów, Skoczów, Jasienica, Bielsko-Biała Wapienica i Bielsko-Biała Wschód[7], Kozy, Kęty i Andrychów.
Po upadku Monarchii Austro-węgierskiej i podziale Śląska Cieszyńskiego pomiędzy Polskę a Czechosłowację Kolej Miast Śląskich i Galicyjskich przestała istnieć. Utworzono posterunek graniczny na moście kolejowym na Olzie w Cieszynie[8], a dawna austriacka linia kolejowa została podzielona na linie kolejowe polskie i czechosłowackie.
Dawna linia kolejowa Miast Śląskich i Galicyjskich przebiega przez współczesne czeskie i polskie linie kolejowe:
- Linia kolejowa nr 303 (Kojetín – Valašské Meziříčí)
- Linia kolejowa nr 323, na odcinku Valašské Meziříčí – Frydek-Mistek
- Linia kolejowa nr 322 (Frýdek Místek – Český Těšín)
- Linia kolejowa nr 190 (Cieszyn – Bielsko-Biała Główna)
- Linia kolejowa nr 117 (Bielsko-Biała Główna – Kalwaria Zebrzydowska Lanckorona)
Z okazji 120-lecia linii kolejowej 2 czerwca 2007 r. zorganizowano kurs pociągu retro do Kęt, poprowadzony parowozem Ty2-953 z zabytkowymi wagonami ze skansenu kolejowego w Chabówce[9].
Galeria
Dawne austriackie dworce kolejowe:
Dworzec w Hostašovicach
Dworzec w Veřovicach
Dworzec w Wadowicach
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Marcin Żerański: Śląsk Cieszyński. Od Bielska-Białej do Ostrawy. Cieszyn: Pracownia na pastwiskach, 2012, s. 28. ISBN 978-83-933109-3-7.
- ↑ Opis i historia linii 191 (Goleszów – Wisła Głębce). Koleje Śląska Cieszyńskiego.
- ↑ Ladislav Vítek: Kroměříž a železnice: historie trati Kojetín – Valašské Meziříčí. Osíčko: Kroměřížská dráha, o.s., 2013. ISBN 978-80-260-7240-9.
- ↑ Opis i historia linii 190 (Bielsko Biała Główna – Český Těšín). Koleje Śląska Cieszyńskiego.
- ↑ Nádraží Českých drah, a.s. (cz.). www.hnojnik.cz, 2006-06-14. [dostęp 2015-02-01].
- ↑ Marcin Żerański: Śląsk Cieszyński. Od Bielska-Białej do Ostrawy. Cieszyn: Pracownia na pastwiskach, 2012, s. 230. ISBN 978-83-933109-3-7.
- ↑ Marcin Żerański: Bielsko-Biała i powiat bielski. Na styku Śląska i Małopolski. Cieszyn: Pracownia na pastwiskach, 2013, s. 20. ISBN 978-83-936322-5-1.
- ↑ Linia Czeski Cieszyn – Frydek-Mistek wczoraj, dziś i jutro. Koleje Śląska Cieszyńskiego.
- ↑ Marek Moczulski. Parowozem do Kęt. „Świat Kolei”. 7/2007, s. 5. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962.
Bibliografia
- Rechowicz, Henryk: Bielsko-Biała. Zarys rozwoju miasta i powiatu, Wydawnictwo „Śląsk” Katowice 1971
Media użyte na tej stronie
Autor: D T G, Licencja: CC BY-SA 3.0
Dworzec kolejowy Bielsko-Biała Wapienica.
Autor: Michal Klajban, Licencja: CC BY-SA 3.0
Train station. Frýdek-Místek, Moravian-Silesian Region, Czech Republic
Stacja kolejowa Bielsko-Biała Wschód
(c) Danuta B. / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
Wyremontowany budynek dworca i pozostałe elementy infrastruktury - torowiska, perony itp.
Autor: commons:Schweppes / pl-wiki: Schweppes, Licencja: CC BY 3.0
Stacja kolejowa w Skoczowie - budynek dworca, widok od strony ul. Mickiewicza
Autor: Gaj777, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dworzec kolejowy w Pogórzu na Śląsku Cieszyńskim.
Autor: SQ9NIT, Licencja: CC BY-SA 3.0
Budynek stacji kolejowej w Andrychowie
Autor: Gaj777, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok na dworzec kolejowy w Goleszowie na Śląsku Cieszyńskim.
Autor: D T G, Licencja: CC BY 3.0
Stacja kolejowa Jaworze Jasienica w Jasienicy przy granicy z Jaworzem.