Kolej parkowa w Parku Śląskim

Linia kolejowa
Kolej parkowa w Parku Śląskim
Dane podstawowe
Zarządca	Przedsiębiorstwo Kolejowe Eurolok[1]
Długość	4,2[2] km
Rozstaw szyn	785[2] mm
Sieć trakcyjna	brak
Prędkość maksymalna	25[3] km/h
Skład ciągnięty przez parowóz Las49 w kierunku stacji Wesołe Miasteczko (2014 rok)
Historia
Rok otwarcia	1957, 2014
Rok zawieszenia ruchu	2011, 2017
Przebieg Legenda eksploatowana / istniejąca   zlikwidowana / rozebrana lub planowana kolej metro lub kolej lekka stacja kolejowa/stacja metra przystanek stacja bez ruchu pasażerskiego ładownia, posterunek ruchu itp przystanek częściowo używany koniec linii odcinek odcinek w tunelu odcinek na estakadzie wiadukt most tunel pod wodą zmiana kilometrażu granica państwowa / inna mijanka przejazd kolejowo-drogowy przeprawa promowa     odcinek zelektryfikowany   Wesołe Miasteczko Zoo Lokomotywownia Planetarium Przystań
Portal Transport szynowy

Kolej parkowa w Parku Śląskim (również Parkowa Kolej Wąskotorowa, w skrócie PKW) – turystyczna, wąskotorowa kolej parkowa na terenie Parku Śląskiego (dawny WPKiW) w Chorzowie, od 2017 roku nieczynna.

Trasa

Istniejąca część trasy kolei (Wesołe Miasteczko – Zoo) liczy 1050 m i z obu strona zakończona jest kozłem oporowym. Tory mają rozstaw szyn 785 mm (od 2014 roku). Podkłady są drewniane, mają długość 1500 mm i są rozstawione co 800 mm. Torowisko przystosowane jest do składów o maksymalnej masie 30 t i do maksymalnego nacisku na oś równego 7 t. Maksymalna prędkość to 25 km/h^[4][3].

W 2014 roku planowano, że do 2016 zostaną odbudowane odcinki Zoo – Planetarium (1500 m) oraz Planetarium – Przystań (1850 m), tak się jednak nie stało. Pełna trasa kolei liczyłaby w ten sposób 4,2 km^[4][3].

Historia

(c) Ziijon z polskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0

Kolejka na stacji Przystań (przed przebudową, z lokomotywą WLP-50)

Kolejka powstała w roku 1957 i początkowo kursowała na odcinku Przystań – Zoo, a później wydłużono ją do Wesołego Miasteczka^[5]. Pierwotnie, do roku 1965 szlak miał prześwit 1000 mm, a pociągi zestawiano ze zbudowanych w warsztatach WPK w Chorzowie Batorym^[6] jednokierunkowych wagonów motorowych (3szt.) i doczepnych (3szt.). Do obracania wagonów służyły obrotnice na stacjach końcowych^[7].

W 1965 roku tory kolejki przekuto na 900 mm, w związku z wyeksploatowaniem wagonów motorowych (ich samochodowe silniki Ford V8 pochodziły jeszcze z wojennego demobilu) i brakiem taboru „metrowego” w centralnie sterowanej gospodarce^[8]. Do 1966 roku pracę podjął nowy tabor – trzy lokomotywy spalinowe 2WLs50 (nr 1771-1773) i 10 zbudowanych w WPK wagonów letnich^[8]. Małe lokomotywy nie najlepiej radziły sobie na tej trudnej trasie, mającej „górski” profil. Wycofano je w 1973 roku, sprowadzając dwie mocniejsze, bardzo charakterystyczne lokomotywy WLs75 (nry 75 i 76), które upodobniono do parowozów z Dzikiego Zachodu montując duże kominy i zgarniacze^[8]. W 1988 roku zastąpiono je dwoma zakupionymi w KWK Katowice WLs150 (nr 7079 i 7658), przebudowanymi z toru 785 mm na 900 mm przez Konstal^[7][8].

Kryzys lat 80. XX wieku odbił się niekorzystnie na sytuacji parku. Na trasę kolejki zaczął wyjeżdżać już tylko jeden pociąg, zamknięto dwa przystanki. Lokomotywy WLs150 sprzedano i zastąpiono jedną, pracującą do 2011 roku nowoczesną lokomotywką WLP-50 zakupioną w ZNTSiS „Brzesko” w 1994 roku^[7].

W lipcu 2003 operatorem kolejki zostało Stowarzyszenie Górnośląskich Kolei Wąskotorowych^[8].

W 2011 roku po zakończeniu sezonu letniego kolejka, ze względu na zły stan techniczny, zakończyła działalność^[9]. 31 maja 2012 roku Park Śląski wypowiedział ze względu na zły stan toru umowę dzierżawy dotychczasowemu operatorowi kolejki – SGKW^[8]. Podjęto decyzję o kompletnej odbudowie trasy według nowej dokumentacji, ze zmianą rozstawu szyn z 900 mm na typowy dla kolei górnośląskich 785 mm^[8]. W październiku 2012 rozpoczęto rozbiórkę kolejki^[2], a w 2013 roku rozpoczęto odbudowę na około 1-kilometrowym odcinku pomiędzy ZOO a wesołym miasteczkiem^[1]. W lutym 2014 roboty ziemne przy odbudowie pierwszego odcinka były już na ukończeniu. Nowym operatorem został Jarosław Łuszcz, zarządzający zabytkową stacją w Rudach^[8]. 17 czerwca 2014 do parku wypożyczono tabor z Rud Raciborskich na jazdy próbne (parowóz Las49, spalinowozy Lxd2 i 2Wls50 i dwa wagony letnie)^[8]. 19 czerwca 2014 kolejka została ponownie otwarta^[10].

Na początku 2017 roku dotychczasowy operator zawiesił kursowanie kolejki ze względu na brak realizacji obietnic związanych z odtworzeniem całej trasy^[11].

26 września 2018 przedstawiciele Zarządu Parku oraz Zarządu Województwa Śląskiego podpisali umowę na kompleksową rewitalizację Parku Śląskiego obejmującą m.in. odnowienie całej trasy parkowej kolejki wraz z zakupem taboru^[12][13].

Tabor

Spalinowóz Lxd2 nr HP-11 z 2 wagonikami (2014 rok)

W 2014 roku na kolejce kursował wypożyczony z Rud Raciborskich parowóz Las49-3343, spalinowozy Lxd2-11 i 2Wls50 oraz 2 otwarte wagoniki 32-osobowe stylizowane na przedwojenne^[14][8].

W 2015 roku do Chorzowa przewieziono jako nieczynny eksponat parowóz Borsig z 1929 roku z Huty Florian oraz przeznaczoną do remontu lokomotywę spalinową WLs150-7211, odkupioną ze złomu (dawniej z KWK Siemianowice)^[15]. W 2016 roku miał tam też trafić wagon motorowy MBxd2-308, przebudowany z rozstawu szyn 1000 mm^[15].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa kolejki