Koleje Azerbejdżańskie

Koleje Azerbejdżańskie

Azərbaycan Dəmir Yolları

Linie kolejowe Azerbejdżanu
Państwo	Azerbejdżan
Siedziba	Baku
Adres	Dilarə Əliyeva küç. 230
Data założenia	2009
Forma prawna	spółka akcyjna
Prezes	Cavid Qurbanov
Udziałowcy	rząd Azerbejdżanu (100%)
Położenie na mapie Azerbejdżanu (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Koleje Azerbejdżańskie
40°22′46″N 49°51′19″E/40,379444 49,855278
Strona internetowa

EZT ESh2 należący do przedsiębiorstwa

Koleje Azerbejdżańskie^[1], Koleje Azerskie^[2] (azer. Azərbaycan Dəmir Yolları (ADY), ang. Azerbaijan Railways, ros. Азербайджанские железные дороги) – narodowy przewoźnik kolejowy i zarządca infrastruktury kolejowej w Azerbejdżanie. Jedynym udziałowcem spółki jest rząd Azerbejdżanu^[3].

Podział

Spółka dzieli swoje zadania między cztery wydziały^[4]:

• Wydział Transportu Towarowego (ang. Freight Transportation Department),
• Wydział Infrastruktury (ang. Infrastructure Department),
• Wydział Transportu Pasażerskiego (ang. Passenger Transportation Department),
• Wydział Remontów i Budowy Obiektów Kolejowych i Technicznych (ang. Railway and Technical Facilities Repair and Construction Department).

Wydział Transportu Towarowego

Transport towarowy jest głównym źródłem zysku spółki (stanowi 72% ogólnego zysku)^[5]. Głównymi zadaniami wydziału są między innymi^[4]:

• transport kolejowy towarów, pasażerów, bagażu i poczty (por. Wydział Transportu Pasażerskiego), rozwój międzynarodowego transportu kolejowego;
• zapewnienie bezpiecznego i harmonijnego ruchu pociągów;
• organizacja ruchu pociągów na szlaku, zapewnienie zestawiania pociągów i przewozu ładunków zgodnie z planem podróży;
• zapewnienie terminowego i bezpiecznego dostarczania ładunków, bagażu i poczty;
• właściwe rozmieszczenie oraz efektywne wykorzystanie taboru;
• wykonywanie wszystkich planowych napraw okresowych i kontrola nad stanem taboru;
• utrzymanie prawidłowej pracy lokomotyw oraz zaplecza technicznego i infrastrukturalnego taboru lokomotywowego;
• kontrola nad przygotowaniem i realizacją działań na rzecz efektywnego wykorzystania zasobów paliwowych i energetycznych;
• opracowywanie rozkładów jazdy pociągów, zapewnienie realizacji rozkładów jazdy pociągów pasażerskich i towarowych;
• zarządzanie działalnością towarową i handlową na stacjach.

Wydział infrastruktury

W roku 2017 spółka zarządzała 2944 kilometrami torów, z czego około 1767 km stanowiły linie zelektryfikowane. Rozstaw szyn na liniach obsługiwanych przez spółkę wynosi 1520 mm^[6]. Zadania tego wydziału to przede wszystkim^[4]:

• organizacja brygad zajmujących się utrzymaniem, odbudową i remontami obiektów kolejowych (stacji elektroenergetycznych, urządzeń sygnalizacyjnych i łączności);
• utrzymanie w stanie sprawności wszystkich elementów linii kolejowej i ich naprawa oraz organizacja bezpiecznej eksploatacji tych elementów;
• zapewnienie dostaw energii elektrycznej zgodnie z planem pracy odbiorców kolejowych;
• obsługa i doskonalenie bazy technicznej przedsiębiorstw, instytucji i zakładów przemysłowych spółki;
• przygotowywanie i zatwierdzanie dokumentacji projektowo-szacunkowej dla robót budowlanych i instalacyjnych w podległych przedsiębiorstwach i jednostkach organizacyjnych.

Wydział Transportu Pasażerskiego

Transport pasażerski generuje około 4% zysków spółki^[5]. Wydział ten zajmuje się raczej organizacją transportu pasażerów, niż samym transportem^[4]. Wśród jego zadań wyszczególnia się^[4]:

• organizację przewozu pasażerów, bagażu i poczty w krajowych i międzynarodowych pociągach pasażerskich, a także w podmiejskich pociągach elektrycznych;
• efektywną eksploatację, utrzymanie i rozbudowę taboru wagonów pasażerskich;

Jeden z dworców w Baku

• organizację obsługi podróżnych w kasach biletowych na stacjach i przystankach kolejowych oraz w pociągach;
• zapewnienie kontroli nad bezpieczeństwem pociągów pasażerskich, ochrony przeciwpożarowej we wszystkich rejonach obsługi, a także ochrony środowiska i dostosowanie ich do wymogów ekologii.

Wydział Remontów i Budowy Obiektów Kolejowych i Technicznych

Wydział ten odpowiada między innymi za^[4]:

• realizację prac w zakresie eksploatacji, konserwacji, kapitalnych remontów i napraw budynków techniczno-usługowych i administracyjnych, a także wszystkich innych budynków należących do spółki;
• świadczenie wszelkiego rodzaju robót remontowych, oświetleniowych, budowlanych i naprawczych;
• zapewnienie obsługi technicznej obiektów spółki, a także jej wewnętrznych linii wodociągowych i kanalizacyjnych oraz linii ciepłowniczych i elektroenergetycznych.

Zarząd

Do zarządu spółki należą^[7]:

• Qurbanov Cavid Qənbər oğlu (transkrypcja angielska: Gurbanov Javid Ganbar oglu) – prezes spółki od 9 lutego 2015 roku;
• Süleymanov Əlirza Məmməd oğlu (Suleymanov Alirza Mammad oglu) – pierwszy zastępca prezesa od 22 lutego 2010 roku;
• Novruzov Zaman Müdəhət oğlu (Novruzov Zaman Mudhat oglu) – zastępca prezesa od 27 stycznia 2016 roku;
• Valehov Hicran Qardaşxan oğlu (Valehov Hijran Gardashkhan oglu) – zastępca prezesa od 27 stycznia 2016 roku;
• Hüseynov İqbal Əli oğlu (Huseynov Igbal Ali oglu) – zastępca prezesa od 22 lutego 2010 roku;
• Aslanov Vüsal Yusif oğlu (Aslanov Vusal Yusif oglu) – zastępca prezesa od 20 lipca 2016 roku.

Historia

Stare wagony na ropę na stacji Biləcəri

Kolej w Azerbejdżanie powstała w związku z rosnącym zapotrzebowaniem na transport ropy, wydobywanej na Półwyspie Apszerońskim. Budowę pierwszej linii (Baku – Sabunçu – Surakhani) rozpoczęto w 1878 roku, a zakończono 20 stycznia 1880 roku. W latach 1925–1926 zelektryfikowano tę linię, w związku z planem rozpoczęcia ruchu pasażerskiego^[8][9].

Począwszy od drugiej połowy XX wieku, kolej oprócz gospodarki narodowej obsługuje także na dużą skalę tranzyt do krajów sąsiednich^[8].

Działalność kolei, wraz z całą gospodarką kraju, uległa osłabieniu w wyniku zerwania więzi gospodarczych z krajami byłego Związku Radzieckiego. Doprowadziło ono do znacznego spadku ilości przewożonych towarów, a więc pogorszenia sytuacji finansowej i ekonomicznej kolei. Dodatkowo sytuację pogorszyło zaangażowanie Azerbejdżanu w konflikt o Górski Karabach. Straty poniesione przez Koleje w efekcie tego sporu szacuje się na ponad 45 milionów dolarów^[8].

(c) President.az, CC BY 4.0

Prezes spółki, Cavid Qurbanov, demonstrujący nowy pociąg İlhamowi Əliyevowi, prezydentowi Azerbejdżanu

Największy rozwój kolei nastąpił za czasów rządów Heydəra Əliyeva, I sekretarza KC Komunistycznej Partii Azerbejdżanu i wicepremiera ZSRR, a następnie prezydenta Azerbejdżanu. Za czasów jego rządów (lata 1969–2003) wybudowano m.in. linie kolejowe Jewlakh – Balakan i Guzdek – Garadagh, wprowadzono szereg usprawnień, wzrosła wielkość przewozów towarowych, wzrosła ilość nowych i reaktywowanych połączeń kolejowych (m.in. z Moskwą, Petersburgiem, Kijowem, Tbilisi, czy częściowo zasiedlonym przez Azerów rosyjskim miastem Tiumeń). Rozwój z tego okresu jest kontynuowany przez syna Heydəra Əliyeva i jednocześnie jego następcę na stanowisku prezydenta – İlhama Əliyeva, przez wspieranie finansowe spółki takimi działaniami jak wprowadzenie „Państwowego programu rozwoju systemu transportu kolejowego w Republice Azerbejdżanu” i tym podobnych^[8].

Sytuacja prawna

Na przestrzeni lat koleje w Azerbejdżanie były kilkukrotnie włączane do Kolei Transkaukaskiej, by potem znów stać się niezależną spółką^[8][9].

• 6 lipca 1945 roku, decyzją Państwowego Komitetu Obrony ZSRR, powołano do życia niezależne Koleje Azerbejdżańskie.
• 14 maja 1953 roku utworzono z dotychczasowych kolei transkaukaskich i azerbejdżańskich Kolej Transkaukaską z centralą w Tbilisi.
• 13 października 1955 roku Koleje Azerbejdżańskie dekretem rady Ministrów Azerbejdżańskiej SRR zostały uznane za niezależne linie kolejowe.
• 2 marca 1963 roku przekształcono Koleje w „sekcję azerbejdżańską” Kolei Transkaukaskiej.
• 1 czerwca 1967 roku Koleje Azerbejdżańskie zostały ostatecznie uniezależnione, i od tego czasu funkcjonują jako osobna spółka.
• 8 sierpnia 1995 roku przedsiębiorstwo przemianowano na „Azerbejdżańskie Koleje Państwowe” (azer. Azərbaycan Dövlət Dəmir Yolu, ang. Azerbaijan State Railways, ros. Азербайджанская Государственная железная дорога).
• 20 lipca 2009 roku spółka zyskała obecną formę prawną (spółka akcyjna ze 100-procentowym udziałem rządu) i nazwę („Koleje Azerbejdżańskie”, azer. Azərbaycan Dəmir Yolları, ang. Azerbaijan Railways, ros. Азербайджанские железные дороги).

Infrastruktura

Obecnie całkowita długość torów kolejowych wynosi 2910,1 km, z czego tory eksploatowane mają długość 2079,3 km (w tym 802,3 km stanowią linie dwutorowe). Zelektryfikowano 1241,4 km, czyli 59,7% ogólnej długości linii kolejowych. Pozostała część jest obsługiwana przez pojazdy poruszające się pod trakcją spalinową. 1527,7 km torów wyposażono w system automatycznej sygnalizacji^[8].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strona oficjalna (azer. • ros. • ang.)