Kolonia Amandy
| Część Katowic | |
 Kolonia Amandy wraz z kopalnią Agnes Amanda na mapie z 1907 roku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| Dzielnica | |
| Data założenia | I połowa XIX wieku |
| W granicach Katowic | 1954 |
| SIMC | 0937630 |
Położenie na mapie Katowic  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°14′44″N 19°03′43″E/50,245431 19,061839 | |
Portal  Polska | |
Kolonia Amandy[1], dawniej również Kolonia Agnieszki Amandy[2] − dawna kolonia robotnicza, powstała dla pracowników nieistniejącej już kopalni węgla kamiennego Agnes Amanda[3]. Obszar dawnej kolonii znajduje się w Katowicach, na terenie jednostki pomocniczej Janów-Nikiszowiec[1], u podnóża Mrówczej Górki[4].
Kolonia powstała w pierwszej połowie XIX na terenach leśnych gminy Janów, za dzisiejszą hutą Ferrum. Kolonię założono przy kopalni węgla kamiennego Amanda[3] nadaną 3 maja 1837 roku[5]. Kopalnię tę 14 maja 1840 roku połączono z sąsiednią kopalnią Agnes[6] (nadana 5 grudnia 1838 roku[5]), tworząc zakład Agnes Amanda. Kopalnia miała wielu właścicieli, spośród których większość udziałów na początku miał mistrz murarski z Dębu – Józef Heintze[6]. Do 1881 roku kopalnia została wykupiona przez koncern Georg von Giesches Erben, a w 1883 roku włączono ją do kopalni Giesche (obecnie Wieczorek)[3]. Maksymalne wydobycie węgla kamiennego w kopalni w 1847 roku wynosiło 18,5 tysięcy ton[6].
Zabudowę stanowiły parterowe i piętrowe familoki, w których mieszkania były ciasne i przeludnione, pozbawione wody i kanalizacji[3]. Mapa z 1883 roku wskazuje, iż od strony drogi do huty cynku Kunegunda w Zawodziu znajdowały się trzy budynki mieszkalne[5]. W 1871 roku w kolonii mieszkało 27 osób[3], a w grudniu 1885 kolonia liczyła łącznie 314 mieszkańców[7]. W maju 1939 roku w kolonii mieszkało 245 osób[8]. Kolonia Amandy do 1951 roku znajdowała się w gminie Janów, w latach 1951−1954 wchodziła w skład miasta Szopienice, a w 1954 roku wraz z terenami leśnymi w pobliżu została włączona do Katowic[3]. Kolonia nie była rozbudowywana – podobny stan zabudowy zachował się do końca XX wieku. Kolonia została wyburzona przed rokiem 1990[5].
Obecnie po kolonii pozostała jedynie nazwa ulicy – Kolonia Anandy. Kolonia zlokalizowana była pod Mrówczą Górką, a w jej pobliżu znajduje się Staw Upadowy[4]. Trasami leśnymi w rejonie dawnej kolonii przebiega żółta trasa rowerowa nr 5, łącząca Dolinę Trzech Stawów z granicą Katowic i Sosnowca w rejonie Borek przez Szopienice i Roździeń[9].
- Obszar dawnej kolonii Amandy w lipcu 2020 roku
Przypisy
- ↑ a b Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej (pol.). emapa.katowice.eu. [dostęp 2020-10-31].
- ↑ Haręźlak, Krasnodębski, Steller: Plan miasta Wielkich Katowic (pol.). fotopolska.eu, 1926. [dostęp 2020-10-31].
- ↑ a b c d e f Lech Szaraniec, Osady i osiedla Katowic, Katowice: Oficyna „Artur”, 1996, s. 57, ISBN 83-905115-0-9.
- ↑ a b Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Katowicach: Geoportal Województwa Śląskiego – ORSIP (pol.). mapy.orsip.pl. [dostęp 2020-07-20].
- ↑ a b c d Adam Frużyński, Grzegorz Grzegorek, Piotr Rygus, Kopalnie i huty Katowic, Katowice: Wydawnictwo „Prasa i Książka” Grzegorz Grzegorek, 2017, s. 118, ISBN 978-83-63780-23-4 (pol.).
- ↑ a b c Jerzy Jaros (red.), Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich, Katowice: Śląski Instytut Naukowy, 1984, s. 20, ISBN 83-00-00648-6.
- ↑ The Genealogical Gazetteer: Kolonia Amandy, Kol. Agnieszki-Amandy, Amanda, Vw. Agnes-Amanda-Grube, Agnes-Amandagrube (ang.). gov.genealogy.net. [dostęp 2020-10-31].
- ↑ Agnes-Amandagrube (Ortsteil) (niem.). cybercity.de. [dostęp 2020-10-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-07)].
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Katowice na rowery. Trasy (pol.). www.katowice.eu. [dostęp 2020-10-05].
| Zespół dzielnic śródmiejskich | |
|---|---|
| Zespół dzielnic północnych | |
| Zespół dzielnic zachodnich | |
| Zespół dzielnic wschodnich | |
| Zespół dzielnic południowych |
Media użyte na tej stronie
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Katowice. Punkty graniczne mapy:
- N: 50.30 N
- S: 50.125 N
- W: 18.885 E
- E: 19.125 E
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
- N: 51.1617 N
- S: 49.2956 N
- W: 17.8872 E
- E: 20.0559 E
Autor: Marek Mróz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Katowice - Janów-Nikiszowiec. Las w okolicach dawnej Kolonii Amandy
Autor: Marek Mróz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Katowice - Janów-Nikiszowiec. Las w okolicach dawnej Kolonii Amandy
Autor: Marek Mróz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Katowice - Janów-Nikiszowiec. Las w okolicach dawnej Kolonii Amandy
Katowice. Kolonia Amandy na mapie z 1907 roku