Kolonia Borek
| Artykuł | 50°41′51″N 19°10′18″E |
|---|---|
| - błąd | 39 m |
| WD | 50°41'N, 19°9'E |
| - błąd | 2318 m |
| Odległość | 2317 m |
| część wsi | |
 Rzeka Warta przepływająca przez Kolonię Borek | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Część miejscowości | |
| Liczba ludności (2008) | 358 |
| Strefa numeracyjna | 34 |
| Kod pocztowy | 42-262[1] |
| Tablice rejestracyjne | SCZ |
| SIMC | 0142591 |
Położenie na mapie gminy Poczesna _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Poczesna") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego  | |
 50°41′51″N 19°10′18″E/50,697500 19,171667 | |
Kolonia Borek – część wsi Zawodzie w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Poczesna[2][3].
W latach 1975–1998 Kolonia Borek administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.
Historia
Folwark Borek pojawia się w zapisach ksiąg parafii w Poczesnej w 1793 roku[4]. W Królestwie Polskim folwark Borek wchodził w skład dóbr rządowych ekonomii Poczesna, jednej z pięciu w regionie częstochowskim[5]. Ukazem carskim z dnia 4 listopada 1841 roku część ekonomii razem z folwarkiem Borek została nadana prawem majoratu rosyjskiemu generał-lejtnantowi artylerii Michałowi Sobolewowi. W 1854 roku folwark miał powierzchnię 402 mórg. Po zmarłym w 1866 roku generale Sobolewie majorat odziedziczył jego syn Michał, a po nim jego siostra księżna Eliza Teniszew. Na mocy ustawy z 25 lipca 1919 r. majoraty przeszły na własność Skarbu Państwa[6].
Wieś Borek, obecnie Kolonia Borek leży w Częstochowskim Obszarze Rudonośnym i przez prawie cały XX wiek była ważnym ośrodkiem tego obszaru. W miejscowości znajdowała się siedziba Towarzystwa Akcyjnego Zakładów Hutniczych "Huta Bankowa" w Poczesnej. Huta była zarządzana przez Austriaków. W 1908 roku przeszła na własność Francuskiego Towarzystwa Anonimowego. W 1918 roku zarząd przeszedł w ręce Polaków. Następnie z powodu trudności finansowych wszystkie akcje wykupił największy francuski zakład metalurgiczny Schneider & Cie. Dyrektorem towarzystwa był Ludwik Hennequin, który w Kolonii Borek miał swój pałac nad rzeką Wartą. W okresie międzywojennym zakład zatrudniał 1452 pracowników pracujących w 19 kopalniach. W latach 1931-36 z powodu kryzysu finansowego towarzystwo nie funkcjonowało. W roku 1963 Przedsiębiorstwo Kopalni Rud Żelaza "Osiny" zatrudnionych było 4985 pracowników. W ramach przedsiębiorstwa funkcjonowały duże kopalnie jak: "Tadeusz I", "Tadeusz II","Teodor", "Dębowiec" czy "Szczekaczka". Kopalnie połączone były siecią linii kolejek wąskotorowych. Dowoziły one pracowników, jak i przewoziły rudę, m.in. do pobliskiej Huty Częstochowa. Zakład przyczynił się do rozwoju regionu, budował szkoły, przedszkola, obiekty sportowe (w gminie Poczesna i Huta Stara B). W roku 1985 zakład upadł, zlikwidowano przemysł wydobywczy, zamknięto kopalnie, tory linii wąskotorowych rozebrano. Przy przedsiębiorstwie w latach sześćdziesiątych XX wieku funkcjonowały Zakłady Mechaniczne. Na bazie upadającego przedsiębiorstwa, powstało Przedsiębiorstwo Budowy Maszyn, produkujące popularne w latach 70, 80 i 90. "osinobusy". Były to pojazdy brygadowe produkowane w Nowej Wsi na podwoziu marki "Star" sprowadzanym ze Starachowic. Przedsiębiorstwo produkowało wszelkiego rodzaju pojazdy specjalne. Od 1992 roku produkcję pojazdów specjalnych prowadzi PPHU "Osiny" SC.
W 2010 roku miejscowość została nawiedzona przez powódź w wyniku wylania rzeki Warty.
Parafia rzymskokatolicka
Parafianie wyznania rzymskokatolickiego podlegają pod parafię św. Jana Chrzciciela w Poczesnej[7].
Galeria
Biurowiec PPHU "Osiny" S.C.
Parowóz Las47 kolei wąskotorowej Kopalni Rud Żelaza "Osiny" w Poraju z 1956 roku w skansenie w Chabówce
Parowóz TKh 0175 na kolej normalnotorową z 1957 roku służący w ZGH Sabinów, od 1975 roku w KRŻ Osiny. W Od 1998 roku stanowił ekspozycję na dworcu kolejowym w Bielsku-Białej. Obecnie znajduje się w skansenie w Chabówce
Przypisy
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1598 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Parafia Poczesna | Powstanie i rozwój Parafii [dostęp 2022-02-15] (pol.).
- ↑ Poczesna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 355.
- ↑ Ziemiaństwo z okolic Częstochowy 1793 – 1945, www.genealodzy.czestochowa.pl, 15 października 2015 [dostęp 2022-02-15] (pol.).
- ↑ Poczesna – Św. Jana Chrzciciela |, kuriaczestochowa.pl [dostęp 2016-05-13] [zarchiwizowane z adresu 2014-07-06].
Bibliografia
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
- N: 51.1617 N
- S: 49.2956 N
- W: 17.8872 E
- E: 20.0559 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Częstochowa County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 51.06 N
- S: 50.61 N
- W: 18.82 E
- E: 19.85E
Autor: Przykuta, Licencja: CC BY-SA 3.0
Polski tendrzak przemysłowy TKh 0147 (typ Ferrum 47), Skansen w Chabówce
.jpg)
Autor: Tomasz Górny (Nemo5576), Licencja: CC BY-SA 4.0
Wąskotorowa lokomotywa parowa Las-47 wyprodukowana w 1956 roku w Fabryce lokomotyw im. F.Dzierżyńskiego, numer seryjny 4975. Jako Las 1892 pracowała w Poraju, później była eksponowana w Bielsku-Białej skąd została przeniesiona do Skansenu w Chabówce.