Kolonia Fryderyka (Katowice)

Kolonia Fryderyka
Część Katowic
Ilustracja
Zabudowa kolonii Fryderyka od strony zachodniej
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miasto

Katowice

Dzielnica

Wełnowiec-Józefowiec

W granicach Katowic

1951

Populacja (2011)
• liczba ludności


254

Strefa numeracyjna

0-32

Kod pocztowy

40-153

Tablice rejestracyjne

SK

Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, blisko górnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Kolonia Fryderyka”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kolonia Fryderyka”
Ziemia50°17′09″N 19°01′05″E/50,285944 19,018083
Portal Polska

Kolonia Fryderyka (niem. Friederike Kolonie[1]) – kolonia robotnicza w północnej części Katowic, na terenie jednostki pomocniczej Wełnowiec-Józefowiec[2]. Została ona założona w latach 50. XIX wieku dla pracowników huty żelaza Hohenlohe[1] i jej zabudowa w dużej mierze przetrwała do dnia dzisiejszego[3][1].

Historia

Powstanie kolonii Fryderyka ma związek z rozwojem na terenie Wełnowca zakładów przemysłowych księcia Friedricha Augusta zu Hohenlohe-Öhringen, które znajdowały się przy drodze z Katowic do Huty Laura (Siemianowice Śląskie)[4], zwłaszcza powstałej w 1803 roku huty żelaza Hohenlohe[1]. Wraz ze wzrostem zapotrzebowania na siłę roboczą podjęto decyzję o budowie domów robotniczych na obszarze Józefowca lub w bezpośrednim sąsiedztwie hut. Ostatecznie kolonię wybudowano w latach 50. XIX wieku[5] pomiędzy hałdą huty Hohenlohe a drogą do Huty Laura (obecnie aleja W. Korfantego). Powstało wówczas dziesięć dwukondygnacyjnych domów wielorodzinnych. Obiekty te nie miały wówczas dostępu do wodociągu i kanalizacji[4]. W 1885 roku kolonię Fryderyka zamieszkiwało 1361 osób. Wówczas znajdowała się ona na terenie obszaru dworskiego Bytków i przynależała do niej poczta w Wełnowcu[6]. W 1924 roku kolonię włączono do gminy Wełnowiec, a w 1951 roku wraz z całą gminą do Katowic[4]. W latach 90. XX wieku kilka domów dawnej kolonii (numery 169-179) zostało wyburzonych[3].

Opis

Zabudowa kolonii przetrwała do dnia dzisiejszego[1] i znajduje się przy alei W. Korfantego 147, 149, 151-153, 157-159, 161-163, 165-167, 181-183, 186-187 i 189. Są to obiekty o wartości historycznej[7], wpisane do Gminnej Ewidencji Zabytków, a także są chronione przepisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, na mocy którego ustanowiono wokół nich strefę ochrony konserwatorskiej[8].

W rejonie spisowym nr 260010, obejmujący obszar na wschód od alei W. Korfantego i na północ od ulicy Konduktorskiej, według spisu powszechnego z 2011 roku zamieszkiwały 254 osoby, w tym 119 mężczyzn i 135 kobiet[2]. Wierni rzymskokatoliccy zamieszkujących kolonię przynależą do parafii Najświętszej Maryi Panny Wspomożenia Wiernych w Katowicach-Wełnowcu[9].

Kolonię obsługują autobusy i tramwaje na zlecenie Zarządu Transportu Metropolitalnego. Z przystanku Wełnowiec Gnieźnieńska według stanu z marca 2021 roku kursują dwie linie tramwajowe i dziewięć linii autobusowych[10]. Kod pocztowy budynków kolonii to 40-153[11].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Joanna Tofilska, Antoni Steuer, Osady i osiedla, [w:] Antoni Barciak, Ewa Chojecka, Sylwester Fertacz, Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo, t. 2, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2012, s. 665.
  2. ↑ a b Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Katowicach: Geoportal Województwa Śląskiego – ORSIP (pol.). mapy.orsip.pl. [dostęp 2021-03-23].
  3. ↑ a b Michał Bulsa, Ulice i place Katowic, wyd. trzecie, Katowice: Wydawnictwo Prasa i Książka, 2018, s. 118, ISBN 978-83-63780-28-9 (pol.).
  4. ↑ a b c Lech Szaraniec, Osady i osiedla Katowic, Katowice: Oficyna „Artur”, 1996, s. 101, ISBN 83-905115-0-9.
  5. ↑ Według innego źródła – Bulsa, 2018, s. 118 – zabudowa kolonii powstała na przełomie XIX i XX wieku
  6. ↑ Stadt und Landkreis Kattowitz (poln. Katowice) (pol.). treemagic.org. [dostęp 2021-03-23].
  7. ↑ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice – II edycja. Część 1. Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego. Załącznik nr 1 do uchwały nr XXI/483/12 Rady Miasta Katowice z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie uchwalenia „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice” – II edycja, Załącznik Z I.9 3/36, Miasto Katowice, 2012 (pol.).
  8. ↑ Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej: Zabytki (pol.). emapa.katowice.eu. [dostęp 2021-03-23].
  9. ↑ Archidiecezja katowicka: Katowice-Wełnowiec, Najświętszej Maryi Panny Wspomożenia Wiernych (pol.). www.archidiecezja.katowice.pl. [dostęp 2021-03-23].
  10. ↑ Zarząd Transportu Metropolitalnego: Rozkład jazdy ZTM (pol.). rj.metropoliaztm.pl. [dostęp 2021-03-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-29)].
  11. ↑ Poczta Polska: Wyszukiwarka kodów pocztowych (Pocztowych Numerów Adresowych) (pol.). kody.poczta-polska.pl. [dostęp 2021-03-23].
Historyczne osady i kolonie Katowic
Zespół dzielnic śródmiejskich
Zespół dzielnic północnych
Zespół dzielnic zachodnich
Zespół dzielnic wschodnich
Zespół dzielnic południowych

Herb Katowic

Media użyte na tej stronie

Katowice location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Katowice. Punkty graniczne mapy:
  • N: 50.30 N
  • S: 50.125 N
  • W: 18.885 E
  • E: 19.125 E
Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
2021-06 Katowice kolonia Fryderyka.jpg
Autor: Marek Mróz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Katowice - Wełnowiec-Józefowiec. Aleja W. Korfantego. Kolonia Fryderyka