Kolonia Zgorzelec
 nr rej. A/1553/94 z 28 lutego 1994[1] | |
 Kolonia Zgorzelec w 2005 roku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| Dzielnica | |
| Data budowy | 1897–1901[2] |
Położenie na mapie Bytomia  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°19′28″N 18°53′58″E/50,324444 18,899444 | |
Kolonia Zgorzelec (niem. Skorzeletz) – kolonia robotnicza zbudowana w latach 1897–1901 położona w Bytomiu–Łagiewnikach. Powstała z inicjatywy Huberta von Tiele-Wincklera[3] na zamówienie Katowickiej Spółki Akcyjnej dla Górnictwa i Hutnictwa dla pracowników pobliskiej ówczesnej Huty Hubertus[4].
Architektura
Na kolonię składają się 34 wolnostojące familoki[3][5] dwurodzinne i czterorodzinne zbudowane w latach 1897–1901[2], 14 z nich zostało wyłączonych z użytkowania; na początku XXI wieku w kolonii mieszkały około 152 osoby[3]. Zachowały się pojedyncze komórki lokatorskie (śl.chlewiki). Budynki mają wysokość 1 i 2 kondygnacji (2 i 3 licząc łącznie z poddaszem) i są całkowicie podpiwniczone. Lica ścian zewnętrznych wykonano z czerwonej cegły[3], bez ozdób. W skład zespołu wchodził również budynek usługowy – pralnia. Kolonia stanowi przykład zespołu urbanistyczno-architektonicznego z okresu największego rozwoju przemysłu na terenie Górnego Śląska.
W 1994 roku osiedle zostało wpisane do rejestru zabytków[1] pod numerem A/1533/94. Ochrona obejmuje zespół osiedla robotniczego „Kolonia Zgorzelec” w Bytomiu-Łagiewnikach, który tworzą budynki nr 1,2 oraz 6-39[6]
Rewitalizacja
W latach 90. XX wieku planowano przekształcić osiedle w „kolonię artystyczną”, co jednak nie doszło do skutku[4].
Prowadzono jednak częściową rewitalizację kolonii przy współpracy z krajem związkowym Północna Nadrenia-Westfalia oraz miastem partnerskim Recklinghausen, projekt jednak upadł[6][2], wyremontowano 9 budynków[3].
.jpg)
Przypisy
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022.
- ↑ a b c Edward Wieczorek: Bytom i okolice. Bytom: OSiR, 1997, s. 72. ISBN 83-86293-15-2.
- ↑ a b c d e Kolonia Zgorzelec (podobszar 19). [w:] Bytom odNowa. Kompleksowa rewitalizacja miasta [on-line]. Urząd Miasta Bytom. [dostęp 2018-09-09].
- ↑ a b Nowak 2015 ↓.
- ↑ S. Życie na uboczu. „Życie Bytomskie”, s. 14, 2017-05-22. ISSN 02392941.
- ↑ a b Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków: Rejestr zabytków: Gmina Bytom. [dostęp 2011-05-31].
Bibliografia
- Marcin Nowak: Kolonia Zgorzelec. Śląskie „Shire” nad Bytomką. [w:] naszemiasto [on-line]. Polska Press, 2015-01-11. [dostęp 2017-07-10].
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
- N: 51.1617 N
- S: 49.2956 N
- W: 17.8872 E
- E: 20.0559 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor:
Autor: Przemek Neumann, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kolonia Zgorzelec, Bytom (w tle Ruda Śl.os. Paryż i Godula), fot. Przemek Neumann
Bytom, robotnicza kolonia Zgorzelec
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
laundry and bakery building, Bytom, Kolonia Zgorzelec 31 Street, Poland