Kolonia robotnicza kopalni „Wujek”

Kolonia robotnicza
kopalni „Wujek”

Część Katowic
Kolonia robotnicza kopalni „Wujek” przy ul. Przekopowej
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miasto	Katowice
Dzielnica	Załęska Hałda-Brynów
Data założenia	1918–1920
W granicach Katowic	15 października 1924
Położenie na mapie Katowic Kolonia robotnicza kopalni „Wujek”
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kolonia robotnicza kopalni „Wujek”
Położenie na mapie województwa śląskiego Kolonia robotnicza kopalni „Wujek”
50°14′54″N 18°59′19″E/50,248278 18,988667
Portal Polska

Kolonia robotnicza kopalni „Wujek” – kolonia 36 domów jednorodzinnych położona na terenie Katowic, w północno-wschodniej części jednostki pomocniczej Załęska Hałda-Brynów, przy ulicy Przekopowej i ulicy Przodowników. Powstała ona w latach 1918–1920 dla robotników kopalni Wujek. Za projekt kolonii odpowiada niemiecki architekt Brunon Taut.

Historia

Kolonia robotnicza kopalni Wujek została wybudowana dla górników kopalni węgla kamiennego Oheim (obecnie Wujek)^[1] na zlecenie firmy Hohenlohe Werke przy granicy Załęskiej Hałdy i Katowickiej Hałdy^[2]. Zabudowa została zaprojektowana w 1915 roku przez Brunona Tauta^[3]. W tym czasie architekt opublikował w jednym z branżowych czasopism projekt osiedla domów jednorodzinnych, w większości w zabudowie szeregowej zaplanowanego na obszarze 36 ha^[4]. Po przyłączeniu terenów Załęskiej Hałdy do Polski, zrealizowano ostatecznie jedynie sektor złożony z dwóch rzędów parterowych domów szeregowych^[3]. Domy te wybudowano w latach 1918–1920^[2]. Kolonia ta nie posiadała zaś żadnego zaplecza handlowo-usługowego^[4]. W latach 40.–60. XX wieku dużą część mieszkańców osiedla stanowili byli powstańcy śląscy oraz hodowcy gołębi pocztowych, a w jednym domu mieściła się siedziba Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Załęskiej Hałdzie^[3].

Charakterystyka

Osiedle składa się z 36^[5] parterowych domów ułożonych szeregowo w dwóch rzędach, przy ulicy Przekopowej i ulicy Przodowników, mieszczących łącznie 72 mieszkania. W obrębie rzędów domów wydzielono 4 segmenty. Domy te mają dwuspadowy, wysoki dach (w przeszłości posiadały również wole oka^[5]) kryty dachówką karpiówką^[3] pod którym znajdują się strychy^[4], a do nich przylegają przydomowe ogródki oraz pomieszczenia gospodarcze^[2]. Prawdopodobnie domy te posiadały różnorodną kolorystykę stolarek drzwiowych i okiennych^[3]. Elewacje domów mają zróżnicowaną kolorystykę^[6].

Często błędnie określana mianem kolonii Dwunastu Apostołów^[3] – ta zaś, powstała w połowie XIX wieku, znajdowała się w rejonie obecnej ulicy Mikołowskiej, na pograniczu Brynowa i Katowic, na Kamionce^[7].

Przypisy

Bibliografia

• AntoniA. Barciak AntoniA., EwaE. Chojecka EwaE., SylwesterS. Fertacz SylwesterS. (red.), Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo, t. 2, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2012b, ISBN 978-83-87727-29-1 .
• MartaM. Chmielewska MartaM., Osiedla i kolonie robotnicze w Katowicach - identyfikacja, rozmieszczenie i stan zachowania, „Acta Geographica Silesiana”, 6, Sosnowiec: Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 2009, s. 9-14, ISSN 1897–5100  (pol.).
• AdamA. Frużyński AdamA., GrzegorzG. Grzegorek GrzegorzG., PiotrP. Rygus PiotrP., Kopalnie i huty Katowic, Katowice: Wydawnictwo „Prasa i Książka” Grzegorz Grzegorek, 2017, ISBN 978-83-63780-23-4  (pol.).
• GrzegorzG. Grzegorek GrzegorzG., MichałM. Bulsa MichałM., BeataB. Witaszczyk BeataB., Domy i gmachy Katowic. Tom II, Katowice: Wydawnictwo Prasa i Książka, 2016, ISBN 978-83-63780-16-6  (pol.).
• AntoniA. Steuer AntoniA., Leksykon załęski. O, www.mhk.katowice.pl, 20 grudnia 2020 [dostęp 2021-07-17]  (pol.).