Kolonowskie
| ||||
![]() Kościół pw. Niepokalanego Serca Maryi | ||||
| ||||
Państwo | ||||
---|---|---|---|---|
Województwo | ||||
Powiat | ||||
Gmina | ||||
Prawa miejskie | 1973 | |||
Burmistrz | Norbert Koston | |||
Powierzchnia | 55,84 km² | |||
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość |
| |||
Strefa numeracyjna | 77 | |||
Kod pocztowy | 47-110 | |||
Tablice rejestracyjne | OST | |||
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | ||||
![]() | ||||
TERC (TERYT) | 1611034 | |||
SIMC | 0965631 | |||
Urząd miejski ul. Księdza Czerwionki 3947-110 Kolonowskie | ||||
Strona internetowa | ||||
BIP |
Kolonowskie (dodatkowa nazwa w j. niem. Colonnowska, w latach 1936–1945 Grafenweiler[2]) – miasto na Górnym Śląsku, w województwie opolskim, w powiecie strzeleckim, położone nad Małą Panwią, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Kolonowskie. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do dawnego woj. opolskiego.
Według danych z 30 czerwca 2008 miasto liczyło 3382 mieszkańców[3].
Położenie
Kolonowskie leży na Nizinie Śląskiej, blisko granicy z Wyżyną Śląską. Przez Kolonowskie przebiega droga wojewódzka nr 463 oraz linia kolejowa nr 144 Opole – Tarnowskie Góry, na której funkcjonuje przystanek Kolonowskie.
Przez miejscowość przepływa rzeka Mała Panew oraz jej dopływ Bziniczka uchodząca do Małej Panwi w Kolonowskiem.
Nazwa
W okresie hitlerowskiego reżimu w latach 1936–1945, miejscowość nosiła nazwę Grafenweiler[4].
Opis
Na terenie Kolonowskiego działają m.in.: ośrodek zdrowia, placówki handlowe i zakłady rzemieślnicze, biblioteka publiczna, przedszkole, szkoła podstawowa i gimnazjum, Miejsko-Gminne Centrum Kulturalno-Sportowe wraz z boiskiem, kręgielnia, klub piłkarski KS Unia Kolonowskie, jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej, koło Mniejszości Niemieckiej, orkiestra dęta, koło Polskiego Związku Wędkarskiego, koła łowieckie „Leśnik” i „Daniel”, oddział Polskiego Związku Hodowców Gołębi Pocztowych, Rodzina Kolpinga, Caritas parafialny i koło przyjaciół Hochdahl–Cergy–Kolonowskie.
Historia
W roku 1780 właściciel ziem hrabia Filip Colonna zlecił wybudowanie huty wraz z wielkim piecem nad rzeką Brzinitzka (Bziniczka), będącej prawym dopływem rzeki Malapane (Mała Panew). Datę tę uważa się za początek istnienia Kolonowskiego[5]. Powstała osada była jedną z wielu wzdłuż biegu Małej Panwi. Innymi założonymi przez Colonnę były m.in. Haraszowskie, Spórok, Fosowskie i Świerkle[6].
Wokół huty powstała mała osada robotnicza, która w roku 1797 przyjęła nazwę Colonnowska, od nazwiska swojego założyciela. Wybudowany kanał hutniczy łączył huty w Zawadzki (Zawadzkie), Colonnowska (Kolonowskie) i Vossowska (Fosowskie). Rzeka służyła natomiast do transportu towarów do Deschowitz (Zdzieszowice), gdzie przeładowywano towar i transportowano dalej Odrą. W roku 1805 powstał drugi wielki piec. W 1854 roku otwarto linię kolejową z Opola do Tarnowskich Gór[7]. Po śmierci hrabiego majątek po nim odziedziczył Andreas Maria Graf von Renard, który przyczynił się do dalszej rozbudowy zakładów. Mimo wielkich starań zakłady w Colonnowska coraz bardziej traciły na znaczeniu. W 1921 roku zamknięto hutę, a w 1926 odlewnię[7]. Budynki huty wyburzono, pozostał jedynie budynek dawnego jej biura, istniejący do dziś[8].
W 1880 roku ruszyła nasycalnia drewna, obecnie: Kopgard Sp. z o.o. W 1907 roku, nowy właściciel ziemski, książę Christian Ernst zu Stolberg-Wernigerode wydał zlecenie na budowę fabryki kartonów (Kartonagenfabrik), istniejącej do dzisiaj pod nazwą Packprofil Sp. z o.o. J.V. Produkcja ruszyła w 1908 roku[9].
W 1933 roku została wybudowana kaplica i Kolonowskie odłączyło się od parafii Staniszcze Wielkie. W 1942 roku Kolonowskie stało się samodzielną parafią, a kościół pod wezwaniem Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny został wybudowany po wojnie i konsekrowany w roku 1954[10].
W 1973 roku Kolonowskie otrzymało prawa miejskie. W granice miasta włączono wówczas osiedla Haraszowskie, Bendawice i Fosowskie[7].
Demografia
- Piramida wieku mieszkańców Kolonowskiego w 2014 roku[1].
Zabytki i muzeum

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[11]:
- dom – biura huty, ul. Leśna 8, drewniany, z k. XVIII w.
W budynku tym znajduje się Izba Regionalna Historii Lokalnej w Kolonowskiem.
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- Vossowska, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 9 .
- Brzynicka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 429 .
Przypisy
- ↑ a b Kolonowskie w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-11] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
- ↑ Lucyna Nowak, Joanna Stańczyk, Agnieszka Znajewska: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 30 VI 2008 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2008. ISSN 1734-6118. (pol.)
- ↑ Informationsseite – DENIC eG, www.verwaltungsgeschichte.de [dostęp 2018-07-27] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-14] (niem.).
- ↑ Kolonowskie – Urząd Miasta i Gminy Kolonowskie, kolonowskie.pl [dostęp 2018-05-28] (pol.).
- ↑ Historia – Powiat Strzelecki, powiatstrzelecki.pl [dostęp 2018-05-28] (pol.).
- ↑ a b c Program opieki nad zabytkami gminy Kolonowskie na lata 2011–2014, s. 25 .
- ↑ Józef Tomasz Juros , Historia, zabytki i ślady hutnictwa w dolinie Małej Panwi, s. 59 .
- ↑ Super User , Historia, packprofil.pl [dostęp 2018-05-28] (pol.).
- ↑ Marcin Rozik , Parafia Kolonowskie, www.parafia-kolonowskie.pl [dostęp 2018-05-28] .
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 115. [dostęp 2013-01-12].
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 51.2778 N
- S: 49.942 N
- W: 16.8461 E
- E: 18.8073 E
Autor:
- Konrad Kurzacz
- Pimke
- e-mail: konrad.kurzacz@gmail.com
Kościół ewangelicki w Kolonowskiem
Autor: Andrzej Majewski , Licencja: CC BY-SA 3.0
rzeka Bizniczka, odcinek leśny w okolicach Kolonowskiego
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół Niepokalanego Serca Maryi w Kolonowskiem.
Autor: Polskawliczbach, Licencja: CC BY-SA 2.5 pl
Piramida wieku mieszkańców Kolonowskiego, 2014
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Strzelce County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 50.72 N
- S: 50.34 N
- W: 18.06 E
- E: 18.64 E