Kolosy
| ||||
| ||||
 Zabytkowy zbór ariański z XVII w. | ||||
| Państwo |  Polska | |||
| Województwo |  świętokrzyskie | |||
| Powiat | kazimierski | |||
| Gmina | Czarnocin | |||
| Liczba ludności (2007) | ok. 500 osób | |||
| Strefa numeracyjna | 41 | |||
| Kod pocztowy | 28-506[1] | |||
| Tablice rejestracyjne | TKA | |||
| SIMC | 0235861 | |||
Położenie na mapie gminy Czarnocin _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Czarnocin") | ||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | ||||
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | ||||
Położenie na mapie powiatu kazimierskiego  | ||||
 50°19′08″N 20°36′45″E/50,318889 20,612500 | ||||
Kolosy – wieś sołecka[2] w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kazimierskim, w gminie Czarnocin[3][4].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Części wsi
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0235878 | Kosówka | część wsi |
Historia
Pierwsza wzmianka o Kolosach pojawia się u Długosza – wieś Colossi. W XIV i XV wieku własność Kurozwęckich. W 1370 roku król Kazimierz III Wielki przeniósł Kolosy na prawo niemieckie. Były one wówczas własnością Krzesława z Chodowa. Z rąk Kurozwęckich Kolosy przeszły pod władanie Dobiesława Kmity (XV w.). W XVI wieku wieś licząca 13 kmieci oraz 6 i pół łana, była we władaniu Piotra Królewskiego[5].
W 1654 roku Rupniewscy wznieśli tu zbór ariański.
W 1827 roku było tu 37 domów i 271 mieszkańców.
W połowie XVI wieku majątek ziemski Kolosy nabył Łukasz Dąmbski. Dobra Kolosy składały się z folwarków Kolosy i Kosówka, a także wsi Kolosy. Wielkość dóbr wynosiła 571 mórg, ponadto znajdował się tam młyn wodny, staw, pokłady kamienia budowlanego.
- Według spisu z roku 1921, Kolosy wieś i folwark spisane łącznie posiadały domów 83 mieszkańców 487.[6]
- W 1997 roku wieś liczyła 133 domy i 494 mieszkańców.
Znaleziska archeologiczne
W Kolosach – 100 m na wschód od kurhanu z figurą Chrystusa znajduje się, już praktycznie niewidoczny, rozorany kopiec. Odkryto pod nim niezwykły rodzaj grobu – tzw. grób szybowy. Pionowy korytarz o długości około 1,5 m prowadził do wydrążonej pod ziemią obszernej niszy, w której złożony był zmarły, wyposażony między innymi w piękny topór z serpentynu. Grób ten pochodzi z około 1500 roku przed naszą erą. Znaleziony toporek można oglądać w Muzeum Narodowym w Kielcach.
Zabytki
- zbór ariański z 1569 r., przebudowany w XVIII w., wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.180 z 29.01.1958 i z 8.05.1971)[7]. Nad wejściem herb Szreniawa z datą 1654 r.
- figurka Chrystusa
- figurka Najświętszej Maryi Panny
- dwa kurhany sprzed około 3500 lat
Przypisy
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 491 [dostęp 2020-12-23] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Jednostki organizacyjne gminy Czarocicin. Urząd Gminy Czarnocin. [dostęp 2015-04-31].
- ↑ a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-04-31].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-03-20].
- ↑ Kolosy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 102.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych, t. Województwo kieleckie, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1924 [dostęp 2015-04-02].
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie. 2020-09-30. s. 13. [dostęp 2015-10-21].
Linki zewnętrzne
- Kolosy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 268.
- Kolosy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 102.
| Wsie | |
|---|---|
| Osady | |
| Integralne części wsi |
|
Media użyte na tej stronie
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świętokrzyskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 51.4 N
- S: 50.1N
- W: 19.6 E
- E: 22 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Kazimierza County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 50.40 N
- S: 50.17 N
- W: 20.28 E
- E: 20.79 E
Herb gminy Czarnocin
Autor: Jakub Hałun, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zbór ariański w Kolosach
Autor: Robert1982, Licencja: CC BY-SA 4.0
Herb szreniawa nad wejściem do zboru ariańskiego w Kolosach