Kom el-Dikka

Kom el-Dikka – stanowisko archeologiczne w Egipcie, położone na terenie współczesnej Aleksandrii.

Badania archeologiczne

Historia badań

Prace archeologiczne w Kom el-Dikka rozpoczął w 1960 roku prof. Kazimierz Michałowski. Początkowo były to wykopaliska ratunkowe, następnie przekształciły się w regularne badania archeologiczne, powołano Polsko-Egipską Misję Archeologiczno-Konserwatorską. Od początku prace te prowadzi Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego we współpracy z Ministerstwem Starożytności Egiptu[1] Od 2002 roku badaniami kieruje dr Grzegorz Majcherek (CAŚ UW).

Odkrycia archeologiczne

W trzech pierwszych wiekach naszej ery cały obszar stanowiska zajmowały okazałe miejskie rezydencje z bogatą dekoracją architektoniczną i wielobarwnymi mozaikami podłogowymi. Wśród licznych malowideł i rzeźb zidentyfikowano między innymi wizerunki Aleksandra Wielkiego. W końcu III wieku miasto zostało zniszczone i nigdy nie powróciło do dawnej świetności. W miejsce luksusowych rezydencji pojawiły się domy wielorodzinne i warsztaty rzemieślnicze (produkcja brązu i szkła)[2]. W IV wieku rozpoczęto budowę zespołu obiektów publicznych, między innymi okazałych term cesarskich. Z VI wieku pochodzi kompleks audytoriów ulokowanych wzdłuż szerokiego portyku kolumnowego prowadzącego do głównej ulicy miasta[1]. To jedyny odsłonięty do tej pory starożytny „uniwersytet” na obszarze całego Śródziemnomorza, jedno z największych odkryć polskiej archeologii śródziemnomorskiej[3]. W 1963 roku odkryto budowlę teatralną z trzynastorzędową widownią, był to pierwszy antyczny teatr znaleziony na terenie Egiptu. Początkowo obiekt pełnił funkcję odeonu, a następnie, po przebudowie i zadaszeniu włączony został do zespołu audytoriów. Zniszczony w wyniku trzęsienia ziemi w 796 roku[1]. Oprócz badań archeologicznych na szeroką skalę prowadzone są prace konserwatorskie i rekonstrukcyjne.

Park Archeologiczny

Autorem projektu Parku Archeologicznego w Kom el-Dikka był architekt Wojciech Kołątaj, wieloletni (1966-1972 oraz 1984-2001) kierownik Polsko-Egipskiej Misji Archeologiczno-Konserwatorskiej CAŚ UW. W 2017 roku nastąpiło uroczyste otwarcie Parku, udostępniono dla zwiedzających ścieżkę archeologiczną biegnącą przez najważniejsze obiekty na stanowisku: teatr, akademię, termy cesarskie, cysterny i dzielnicę mieszkalną z "Willą Ptaków", gdzie wyeksponowano piękne mozaiki.

Przypisy

  1. ↑ a b c Kucharczyk, R., Majcherek, G., Pawlicki, F., and Koła̜taj, W. (2012). Starożytna Aleksandria. Polskie badania archeologiczne i prace konserwatorskie na Kom el-Dikka, Warszawa: PCMA UW
  2. ↑ Aleksandria, Kom el-Dikka, pcma.uw.edu.pl [dostęp 2018-12-05].
  3. ↑ Aleksandria: otwarcie parku archeologicznego na Kom el-Dikka

Bibliografia

  • Tkaczow, B. (2010). Architectural styles of ancient Alexandria: Elements of architectural decoration from Polish excavations at Kom el-Dikka (1960–1993) (=Alexandrie 8). Warsaw: Centre d’archéologie méditerranéenne de l’Académie polonaise des Sciences.
  • Kołątaj, W., Majcherek, G., and Parandowska, E. (2007). Villa of the Birds: The excavation and preservation of the Kom al-Dikka mosaics (=American Research Center in Egypt Conservation Series 3). Cairo: American University in Cairo Press.
  • Kiss, Z., Majcherek, G., Meyza, H., Rysiewski, H., and Tkaczow, B. (2000). Fouilles polonaises à Kôm el-Dikka (1986–1987) (=Alexandrie 7). Warsaw: Centre d’archéologie méditerranéenne de l’Académie polonaise des sciences.
  • Tkaczow, B. (1993). The topography of ancient Alexandria: An archaeological map. Warsaw: Zakład Archeologii Śródziemnomorskiej, Polskiej Akademii Nauk.
  • Koła̜taj, W. (1992). Imperial baths at Kom el-Dikka (=Alexandrie 6). Warsaw: Zakład Archeologii Śródziemnomorskiej Polskie Akademii Nauk.
  • Kiss, Z. (1989). Les ampoules de Saint Ménas découvertes à Kôm el-Dikka: 1961–1981 (=Alexandrie 5). Varsovie: PWN.
  • Kiss, Z. (1988). Sculptures des fouilles polonaises à Kom el-Dikka: 1960–1982 (=Alexandrie 4). Varsovie: Editions Scientifiques de Pologne.
  • Promińska, E. (1985). Variations de taille des habitants d’Alexandrie au cours des siècles (=Travaux du Centre d’archéologie méditerranéenne de l’Académie polonaise des sciences 25). Warsaw: Éditions scientifiques de Pologne.
  • Rodziewicz, M. (1984). Les habitations romaines tardives d’Alexandrie: à la lumière des fouilles polonaises à Kôm el-Dikka (=Alexandrie 3). Varsovie: Éditions Scientifiques de Pologne.
  • Borkowski, Z. (1981). Inscriptions des factions à Alexandrie (=Alexandrie 2). Varsovie: PWN.
  • Rodziewicz, M. (1976). La céramique romaine tardive d’Alexandrie (=Alexandrie 1). Varsovie: Éditions scientifiques de Pologne.
  • Promińska, E. (1972). Investigations on the population of Muslim Alexandria: Anthropological-demographic study (=Travaux du Centre d’archéologie méditerranéenne de l’Académie polonaise des sciences 12). Warsaw: Éditions scientifiques de Pologne.
  • Michałowski, K. (1971). Alexandria. Warsaw: Arkady.