Komandoria (Poznań)

Komandoria
Część i obszar SIM Poznania
Ilustracja
Skrzyżowanie ulic Małachowskiego i Tomickiego na Komandorii. Na zdjęciu widoczne są nowe tabliczki z nazwami ulic i nazwą jednostki obszarowej SIM Komandoria (2016)
Państwo Polska
Województwo wielkopolskie
MiastoPoznań
DzielnicaOsiedle Warszawskie-Pomet-Maltańskie,
Osiedle Ostrów Tumski-Śródka-Zawady-Komandoria
Strefa numeracyjna(+48) 61
Tablice rejestracyjnePO
Położenie na mapie Poznania
Mapa konturowa Poznania, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Komandoria”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Komandoria”
Ziemia52°24′37″N 16°57′57″E/52,410300 16,965800
Portal Polska

Komandoria – część Poznania i zarazem jednostka obszarowa Systemu Informacji Miejskiej (SIM)[1], obejmująca obszar pomiędzy Śródką (ul. Podwale) na zachodzie, Zakładami Metalurgicznymi „Pomet” na wschodzie a Jeziorem Maltańskim na południu. Komandoria jest rozdzielona pomiędzy dwie różne jednostki pomocnicze miasta – Osiedle Ostrów Tumski-Śródka-Zawady-Komandoria obejmujące zachodnią część oraz Osiedle Warszawskie-Pomet-Maltańskie obejmujące wschodnią część.

Z uwagi na położenie w sąsiedztwie ronda Śródka – Komandorię, a zwłaszcza jej zachodnią część, błędnie określa się niekiedy mianem Śródka.

Położenie

Północno-wschodnia część Komandorii, tj. obszar od ul. św. Michała do ul. Miłosławskiej i Zaniemyskiej oraz od ul. Warszawskiej do linii kolejowej nr 3, należy do jednostki pomocniczej miasta osiedle Warszawskie-Pomet-Maltańskie[2], a zachodnia i południowa Komandoria, tj. tereny od ul. Podwale do ul. św. Michała oraz od linii kolejowej nr 3 do terenów nad Jeziorem Maltańskim, należy do osiedla Ostrów Tumski-Śródka-Zawady-Komandoria[3].

Zabudowa

Część nowych osiedli na terenie Komandorii zaprojektował po wojnie Jan Cieśliński we współpracy z Mirosławą Dworzańską i Zdzisławem Podoskim jako zapowiedź projektu prawobrzeżnego Poznania[4], a zasadniczą część w latach 1948–1952 Zdzisław Podoski na 360 rodzin. Zrealizowano tu pierwszy w Poznaniu zespół zabudowy z pawilonem handlowo-gastronomicznym dla mieszkańców (restauracja Maltańska projektu Danuty Hahn)[5]. Wcześniej (druga połowa lat 30. XX w.) powstało natomiast galeriowe osiedle robotnicze, zaprojektowane prawdopodobnie przez Jerzego Tuszowskiego[6].

Historia

W okolicy odnajdowano artefakty z wieków VIII i IX[7]. Pierwotnie Komandoria była osadą powstałą wokół kościoła św. Michała, później przemianowanego na kościół św. Jana Jerozolimskiego za murami. Nazwa pochodzi od komandorii Kawalerów Maltańskich, która została utworzona w 1178 przez Mieszka III przy kościele. W czasach zaborów osada nosiła nazwę Kommendorie. W Kodeksie dyplomatycznym Wielkopolski wspominano ją jako najbardziej na wschód wysuniętą część poznańskiego skupiska osadniczego (villa que iacet in teritorio ecclesie Hospitalis). Rozwijała się tu w XIII wieku produkcja rolna, a prawdopodobnie też hodowla. Funkcjonował młyn. Szpital obsługiwał liczną ludność podróżującą traktami na wschód i południe[8]. W 1925 roku została włączona w granice miasta[9].

W 1936 wytyczono w tym rejonie nowe ulice, nadając im imiona trzech biskupów poznańskich wywodzących się z Wielkopolski. M.in. nadano nazwę ulicy Konarskiego, która miała upamiętniać Adama Konarskiego (1526-1574). Obecnie uważa się, że upamiętnia ona księdza Stanisława Konarskiego, pijara i reformatora szkolnictwa z Warszawy (1700–1773). Pozostałe dwie upamiętnione postacie to Piotr Tomicki i Andrzej Łaskarz[10].

W latach 1954–1990 Komandoria należała do dzielnicy administracyjnej Nowe Miasto.

W styczniu 2001 r. utworzono jednostkę pomocniczę osiedle Komandoria-Pomet, która – pomimo swej nazwy – obejmowała jedynie mieszkaniowe osiedle Pomet wraz z zakładami „Pomet”[11]. W sierpniu 2001 r. do osiedla Komandoria-Pomet przyłączono północno-wschodnią część Komandorii, tj. obszar od ul. św. Michała do ul. Miłosławskiej i Zaniemyskiej oraz od ul. Warszawskiej do linii kolejowej nr 3[12]. W 2011 r. w wyniku reformy jednostek pomocniczych północno-wschodni obszar Komandorii nie przyłączył się do reszty Komandorii, lecz wraz z osiedlem Pomet połączył się z osiedlem Warszawskie-Pomet-Maltańskie[13].

W 2001 r. utworzono jednostkę pomocniczą osiedle Komandoria-Podwale, która obejmowała północno-zachodnią część Komandorii, tj. obszar między ul. Podwale a ul. św. Michała oraz od ul. Warszawskiej do linii kolejowej nr 3[14]. W 2011 r. w wyniku reformy jednostek przyłączono osiedle Komandoria-Podwale do nowej jednostki Ostrów Tumski-Środka-Zawady-Komandoria, wraz z nieprzydzieloną do tej pory południową częścią Komandorii nad Jeziorem Maltańskim[15].

Przypisy

  1. ↑ https://web.archive.org/web/20170922004858/http://zdm.poznan.pl/content/pliki/mapa_jed_obsz.jpg Mapa jednostek obszarowych Systemu Informacji Miejskiej Poznania
  2. ↑ Załącznik nr 2 do Uchwały Nr LXXV/1064/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 9 lipca 2010 r. ws. połączenia Osiedla Warszawskiego, Osiedla Maltańskiego i Osiedla Komandoria-Pomet w jedno Osiedle o nazwie Warszawskie-Pomet-Maltańskie (Dz. Urz. Woj. Wielkopolskiego z 2010 r. Nr 180, poz. 3362)
  3. ↑ Załącznik nr 2 do Uchwały Nr LXXV/1061/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 6 lipca 2010 r. ws. połączenia Osiedla Ostrów Tumski-Śródka-Zawady i Osiedla Komandoria-Podwale w jedno Osiedle o nazwie Ostrów Tumski-Środka-Zawady-Komandoria (Dz. Urz. Woj. Wielkopolskiego z 2010 r., Nr 180, poz. 3359)
  4. ↑ "Kronika Miasta Poznania" 1964, nr 4, s. 98.
  5. ↑ Projekt - Miasto. Wspomnienia poznańskich architektów 1945-2005, Henryk Marcinkowski i inni, Poznań: Wydawnictwo Miejskie Posnania, 2013, s. 99-102, ISBN 978-83-7768-069-8, OCLC 871701842.
  6. ↑ Atlas architektury Poznania, Janusz Pazder (red.), Aleksandra Dolczewska, Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2008, ISBN 978-83-7503-058-7, OCLC 316600366.
  7. ↑ Łączny Młyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 631.
  8. ↑ red. Jerzy Topolski, Dzieje Poznania, tom 1, PWN, Warszawa-Poznań, 1988, s.162, ISBN 83-01-08194-5
  9. ↑ 297. Ul. Warszawska. W: Zygmunt Zaleski: Nazwy ulic w Poznaniu z planem Wielkiego Poznania. Poznań: Magistrat stołecznego miasta Poznania, 1926.
  10. ↑ Antoni Gąsiorowski, Pomyłkowi patroni poznańskich ulic, w: Kronika Miasta Poznania, nr 3-4/1984, s.61, ISSN 0137-3552
  11. ↑ Uchwała Nr LI/619/III/2001 Rady Miasta Poznania z dnia 9 stycznia 2001 r. ws. podziału Osiedla Warszawskiego i zmiany jego granic oraz utworzenia w związku z podziałem odrębnej jednostki pomocniczej, Osiedla Komandoria-Pomet
  12. ↑ Uchwała Nr LXVIII/796/III/01 Rady Miasta Poznania z dnia 28 sierpnia 2001 r. ws. zmiany granic osiedla Komandoria-Pomet w Poznaniu
  13. ↑ Uchwała Nr LXXV/1064/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 9 lipca 2010 r. ws. połączenia Osiedla Warszawskiego, Osiedla Maltańskiego i Osiedla Komandoria-Pomet w jedno Osiedle o nazwie Warszawskie-Pomet-Maltańskie (Dz. Urz. Woj. Wielkopolskiego z 2010 r., Nr 180, poz. 3362)
  14. ↑ Uchwała Nr LXXV/892/III/2001 Rady Miasta Poznania z dnia 18 grudnia 2001 r. ws. utworzenia Osiedla Komandoria-Podwale w Poznaniu
  15. ↑ Uchwała Nr LXXV/1061/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 6 lipca 2010 r. ws. połączenia Osiedla Ostrów Tumski-Śródka-Zawady i Osiedla Komandoria-Podwale w jedno Osiedle o nazwie Ostrów Tumski-Środka-Zawady-Komandoria (Dz. Urz. Woj. Wielkopolskiego z 2010 r., Nr 180, poz. 3359)
Poznań – Osiedle Ostrów Tumski-Śródka-Zawady-Komandoria
Części miasta
Osiedla mieszkaniowe
Atrakcje turystyczne
Tereny zielone
Ulice i place
Mosty
Miejsca kultu religijnego
Pozostałe

Catedral de Poznan, Poznan, Polonia, 2014-09-18, DD 10.jpg
(c) Diego Delso, CC BY-SA 4.0
Poznań – Osiedle Warszawskie-Pomet-Maltańskie
Obszary Systemu Informacji Miejskiej
Osiedla mieszkaniowe
Atrakcje turystyczne
Ulice
Kościoły

Greek Catholic church in Poznań.png

  • nawias grupuje część miasta położoną w tym samym obszarze SIM
  • Portal:Poznań
  • Wikiprojekt:Poznań

Media użyte na tej stronie

Poznań outline map.svg
Autor:

Oskarro. © użytkownicy OpenStreetMap.

Copyright użytkownicy UMP-pcPL., Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa lokalizacyjna Poznania
Greater Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.70 N
  • S: 51.05 N
  • W: 15.68 E
  • E: 19.19 E
Catedral de Poznan, Poznan, Polonia, 2014-09-18, DD 10.jpg
(c) Diego Delso, CC BY-SA 4.0
Poznan Cathedral, Poznan, Poland
Distinctive emblem for cultural property.svg Ta fotografia przedstawia zabytek wpisany do rejestru zabytków pod numerem ID 654231.
Greek Catholic church in Poznań.png
Autor: Mika58, Licencja: CC BY-SA 4.0
Greek Catholic church in Poznań at Torunska Str 8
Skrzyżowanie ulic Małachowskiego i Tomickiego w Poznaniu.jpg
Autor: Koefbac, Licencja: CC BY-SA 4.0
Skrzyżowanie ulic Małachowskiego i Tomickiego w Poznaniu.