Komenda Główna Straży Granicznej (1928–1939)

Komenda Główna Straży Granicznej – jednostka organizacyjna Straży Granicznej w latach 1928–1939.

3 września 1939 roku minister spraw wojskowych, generał dywizji Tadeusz Kasprzycki powierzył komendantowi głównemu Straży Granicznej, generałowi brygady Walerianowi Czumie zadanie obrony Warszawy. Pierwotny sztab obrony stolicy stanowili oficerowie pełniący służbę w Komendzie Głównej Straży Granicznej[1].

Struktura organizacyjna

Struktura w 1928[2]

  • komendant Straży Granicznej − gen. bryg. Stefan Pasławski
    • zastępca komendanta
    • szef sztabu – rtm. SG Stanisław II Krogulski

sztab komendy

  • I Oddział Ogólnograniczny
    • szef oddziału – kpt. Zygmunt Strutyński
    • referat ogólnograniczny
    • referat personalny
    • referat łączności − kpt. piech. Jan Bortko (od 21 III 1928[3])
    • referat uzbrojenia − por. uzbr. Mieczysław Widliński (od 21 III 1928[3])
    • referat mobilizacyjny
    • referat wyszkolenia
    • registratura
  • II Oddział Informacyjny
    • szef oddziału – mjr piech. Bolesław Rodkiewicz
    • referat organizacyjny
    • referat przemytniczy
    • referat prawno-prasowy − st. kom. Feliks Olas
    • referat informacyjny
    • kancelaria
    • ekspozytura II Oddziału KSG
  • III Oddział Administracyjny
    • szef oddziału – inspektor SG Stanisław Hetmanek (1928 - 17 X 1938[4])
    • referat ogólnoadministracyjny
    • referat budżetowy
    • referat materiałowy
    • referat budowlany
    • referat uposażeniowy
    • registratura
    • intendentura
  • Oddział Sztabowy KSG
    • adiutant – por. kaw. Wacław Sacewicz (od 26 IV 1928[5])
    • kierownik kancelarii KSG
    • podoficerowie służbowi
    • dziennik podawczy
    • registratura, mapy i biblioteka
    • ekspedycja
    • kreślarze
    • maszynistki
    • szoferzy
    • woźni i gońcy
    • drużyna radio

Stan osobowy komendy wynosił 30 oficerów, 58 szeregowych SG, 36 pracowników cywilnych. Razem 124 osoby[6].

Obsada personalna kluczowych stanowisk służbowych

Dowódcy/ komendanci Straży Granicznej
Zastępcy komendanta (od sierpnia 1939 roku - I zastępca komendanta)
  • płk piech. Emil Czapliński (12 III 1929 - 23 III 1932 → komendant miasta Lublina)
  • ppłk kaw. Piotr Głogowski (23 III 1932 - 1938)
  • płk piech. Julian Janowski (V 1938 - 27 IX 1939)

II zastępca komendanta

  • płk kaw. Romuald Niementowski (VIII - IX 1939)
Szefowie sztabu
  • rtm. dypl. Stanisław II Krogulski (do 27 IV 1929 → 3 psk[9])
  • mjr dypl. piech. Leopold Ruszczyc (27 IV 1929[10] - 1 IX 1931 → dyspozycja szefa SG[11])
  • mjr dypl. piech. Stanisław Teofil Trella (1 IX 1931[12] - 1 XI 1934 → dyspozycja szefa Biura Personalnego MSWojsk.)
  • mjr / ppłk dypl. piech. Ludwik Zych (1 XI 1934[13] - VI 1939 → szef sztabu 6 DP)
  • ppłk dypl. piech. Jakub Kozioł (VI - IX 1939)
Szefowie Oddziału II Informacyjnego
Szefowie Oddziału Wyszkolenia i Mobilizacji
  • kpt. / mjr dypl. piech. Franciszek Buczek (1935 - 1 V 1939)
  • nadkomisarz SG Alojzy Nowak (1939)

Przypisy

  1. Rost 1988 ↓, s. 168.
  2. Kula 1994 ↓, s. 65 i 58-59.
  3. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 21 marca 1928 roku, s. 97 przeniesiony z KOP.
  4. Początkowo jako referendarz, od 1 lipca 1928 roku radca ministerialny w VI stopniu służbowym, a od 20 lipca 1932 roku inspektor SG.
  5. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 178 przeniesiony z KOP.
  6. Kula 1994 ↓, s. 59.
  7. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 304.
  8. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 371.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 121.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 137, przeniesiony z KOP.
  11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931 roku, s. 327.
  12. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931 roku, s. 322.
  13. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 257.

Bibliografia

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
  • Henryk Mieczysław Kula: Polska Straż Graniczna w latach 1928-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 8311082671.
  • Stanisław Edward Rost. Pierwotny Sztab Obrony Warszawy w 1939 r.. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 4 (126), 1988. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny.