Komenda Rejonu Uzupełnień Łuck

Komenda Rejonu Uzupełnień
Łuck
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Łuck
Historia
Państwo

 II Rzeczpospolita

Sformowanie

1919, 1921

Rozformowanie

1920, 1939

Tradycje
Rodowód

PKU Łuck[1]

Działania zbrojne
wojna polsko-bolszewicka
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Łuck

Podległość

DOGen. „Lublin”
DOK II

Skład

PKU typ II

Komendy rejonów uzupełnień DOK II

Komenda Rejonu Uzupełnień Łuck (KRU Łuck) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[2].

Historia komendy

22 lipca 1919 roku minister spraw wojskowych ustanowił Powiatową Komendę Uzupełnień Łuck w celu przeprowadzenia zaciągu ochotniczego na terenach leżących na wschód od Bugu. PKU Łuck została podporządkowana Dowództwu Okręgu Generalnego „Lublin”. Komenda miała werbować ochotników w powiatach: łuckim i rówieńskim[3].

W 1920 roku, „w związku z sytuacją wojenną” PKU Łuck została zlikwidowana[4].

10 lutego 1921 roku minister spraw wojskowych ponownie uruchomił PKU Łuck, którą podporządkował pod względem fachowym, związanym z poborem, Dowództwu Okręgu Generalnego „Lublin”, a pod względem garnizonowym „odnośnemu dowództwu armii”. Etat PKU Łuck miał być identyczny z etatem wszystkich PKU z dodaniem po jednym oficerze ewidencyjnym i jednym pisarzu na każdy powiat[4].

18 listopada 1924 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej[5], a 15 kwietnia 1925 roku rozporządzenie wykonawcze ministra spraw wojskowych do tejże ustawy, wydane 21 marca tego roku wspólnie z ministrami: spraw wewnętrznych, zagranicznych, sprawiedliwości, skarbu, kolei, wyznań religijnych i oświecenia publicznego, rolnictwa i dóbr państwowych oraz przemysłu i handlu[6]. Wydanie obu aktów prawnych wiązało się z przejęciem przez władze cywilne (administracji I instancji) większości zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem poboru[7][8]. Przekazanie większości zadań władzom cywilnym umożliwiło organom służby poborowej zajęcie się wyłącznie racjonalnym rozdziałem rekruta oraz ewidencją i administracją rezerw. Do tych zadań dostosowana została organizacja wewnętrzna powiatowych komend uzupełnień i ich składy osobowe. Poszczególne komendy różniły się między sobą składem osobowym w zależności od wielkości administrowanego terenu[9]. Zadania i nowa organizacja PKU określone zostały w wydanej 27 maja 1925 roku instrukcji organizacyjnej służby poborowej na stopie pokojowej[7]. W skład PKU Łuck wchodziły dwa referaty: I) referat administracji rezerw, II) referat poborowy[7]. Nowa organizacja i obsada służby poborowej na stopie pokojowej według stanów osobowych L. O. I. Szt. Gen. 3477/Org. 25 została ogłoszona 4 lutego 1926 roku. Z tą chwilą zniesione zostały stanowiska oficerów ewidencyjnych[10][11][12].

12 marca 1926 roku została ogłoszona obsada personalna Przysposobienia Wojskowego, zatwierdzona rozkazem Dep. I L. 6000/26 przez pełniącego obowiązki szefa Sztabu Generalnego gen. dyw. Edmunda Kesslera, w imieniu ministra spraw wojskowych. Zgodnie z nową organizacją pokojową Przysposobienia Wojskowego zostały zlikwidowane stanowiska oficerów instrukcyjnych przy PKU, a w ich miejsce utworzone rozkazem Oddz. I Szt. Gen. L. 7600/Org. 25 stanowiska oficerów przysposobienia wojskowego w pułkach piechoty. Kapitan Bednarz-Stwosz przydzielony został do macierzystego 24 pp na stanowisko oficera pw[13].

Od 1926 roku, obok ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność PKU … normowała „Tymczasowa instrukcja służbowa dla PKU”, wprowadzona do użytku rozkazem MSWojsk. Dep. Piech. L. 100/26 Pob.[14]

Z dniem 1 października 1927 roku z PKU Łuck wyłączony został powiat sarneński i włączony do nowo powstałej PKU Sarny[15].

W marcu 1930 roku PKU Łuck nadal podlegała Dowództwu Okręgu Korpusu Nr II i administrowała powiatem łuckim[16]. W grudniu tego roku PKU Łuck posiadała skład osobowy typ II[14].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Łuck została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Łuck przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[17], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[18]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Łuck normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[19].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr II, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiat łucki[2].

Obsada personalna

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Łuck, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.

Komendanci
  • ppłk piech. Aleksander Teleżyński (1923 – IX 1926 → dyspozycja dowódcy OK II[20])
  • mjr / ppłk piech. Mieczysław Kaleński-Jaśkiewicz (IX 1926[20] – 30 IX 1927 → stan spoczynku[21])
  • płk piech. Jan Prymus (XI 1927[22] – 31 XII 1928 → stan spoczynku)
  • mjr kanc. Aleksy Straszyński[23][24] (cz.p.o. III[25] – VIII 1929[26] → dyspozycja dowódcy OK II)
  • mjr art. Konstanty Pietruszyński (IX 1930[27] – 31 V 1933 → stan spoczynku[28])
  • mjr piech. Marcin Gawłowski (XII 1933[29] – VII 1935 → dyspozycja dowódcy OK II[30])
  • mjr piech. Zygmunt Wałecki (VIII 1935[31] – 1939[32])
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[33][34]
  • I referent
    • kpt. piech. Eugeniusz Butyter (do marca 1924 → 24 pp[35])
    • mjr piech. Jan Służewski (III[35] – IV 1924[36] → I referent PKU Wadowice)
    • mjr piech. Michał Bacewicz (IV 1924[37][38] – II 1926 → kierownik I referatu)
  • II referent – kpt. kanc. Ludwik Józef Chrobak (V 1925[39] – II 1926 → kierownik II referatu)
  • oficer instrukcyjny – por. / kpt. piech. Stanisław Bednarz[a] (XII 1922[42] – III 1926[43] → oficer PW 24 pp)
  • oficer ewidencyjny Łuck – urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Gustaw Pieczonka (1 VI 1923[44] – XI 1924 → OE Lublin Miasto PKU Lublin[45])
  • oficer ewidencyjny Sarny – urzędnik wojsk. XI rangi / chor. Kazimierz Burda[b] (1923 – 1925)
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[47][48][49][50][51]
  • kierownik I referatu administracji rezerw i zastępca komendanta
    • mjr piech. Michał Bacewicz (II 1926 – 30 VI 1927 → stan spoczynku[52])
    • mjr kanc. Aleksy Straszyński (VII 1927[53] – III 1929 → cz.p.o. komendanta PKU)
    • mjr art. Konstanty Pietruszyński (III 1929[54] – IX 1930 → komendant PKU)
    • kpt. piech. Eugeniusz Stec (od III 1931[55] – 30 VI 1934[56] → stan spoczynku)
    • kpt. piech. Marian Tatarzyński (1934 – VI 1938 → kierownik I referatu KRU)
  • kierownik II referatu poborowego
    • kpt. kanc. Ludwik Józef Chrobak (II 1926 – XI 1927[57] → kierownik II referatu PKU Jarosław)
    • por. tab. Mieczysław Mazaraki (IV 1928[58] – IX 1930[59] → 10 dtab.)
    • kpt. piech. Marian Tatarzyński (III 1932[60] – 1934 → kierownik I referatu)
    • kpt. piech. Roman Jazowski[c] (od 1934)
  • referent
    • por. kanc. Józef Brennenstühl (II 1926 – XI 1928[63] → referent PKU Sarny)
    • por. piech. Ludomir Olszamowski (od VII 1929[64])
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[32][d]
  • kierownik I referatu ewidencji – kpt. adm. (piech.) Marian Tatarzyński †1940 Kijów[66]
  • kierownik II referatu uzupełnień – kpt. adm. (piech.) Jan Stępkowski

Uwagi

  1. ↑ Kpt. piech. Stanisław Bednarz vel Stanisław Bednarz-Stwosz ur. 1 kwietnia 1898 roku[40] w Sosnowcu, w rodzinie Jana i Wilhelminy. W czasie pierwszej I wojny światowej walczył w szeregach 1 pułku piechoty Legionów Polskich. Był odznaczony Krzyżem Niepodległości (2 sierpnia 1931 roku) i Krzyżem Walecznych (czterokrotnie). Z dniem 31 lipca 1924 roku został przeniesiony w stan spoczynku[41].
  2. ↑ Urzędnik wojsk. XI rangi Kazimierz Burda (ur. 14 listopada 1897) z dniem 1 stycznia 1925 roku został mianowany chorążym zawodowym w piechocie z rónoczesnym wcieleniem do 24 pp i pozostawieniem na dotychczasowym stanowisku OE Sarny w PKU Łuck[46].
  3. ↑ Kpt. adm. (piech.) Roman Jazowski (ur. 3 lutego 1894) był odznaczony Krzyżem Walecznych i Srebrnym Krzyżem Zasługi[61]. W styczniu 1934 roku został przeniesiony z KOP do PKU Łuck[62]. W marcu 1939 roku pełnił służbę w pułku radiotelegraficznym na stanowisku dowódcy kompanii obsługi.
  4. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[65].

Przypisy

  1. ↑ Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 35.
  2. ↑ a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  3. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 81 z 31 lipca 1919 roku, poz. 2866.
  4. ↑ a b Dz. Rozk. Tajnych MSWojsk. Nr 3 T z 10 lutego 1921 roku, poz. 29.
  5. ↑ Dz.U. z 1924 r. nr 61, poz. 609.
  6. ↑ Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
  7. ↑ a b c Jarno 2001 ↓, s. 169.
  8. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, autor użył sformułowania „wszystkie czynności przygotowawcze do poboru, jak również jego przeprowadzenie przeszły do władz administracyjnych”, co nie odpowiadało podziałowi kompetencji władz wojskowych i cywilnych, określonych we wspomnianych aktach prawa.
  9. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393–394.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 7-20.
  11. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, wg autora stanowiska oficerów ewidencyjnych, po krótkotrwałym przydzieleniu ich do władz administracyjnych, zostały zniesione w 1925 roku.
  12. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 169, autor także datuje zniesienie stanowisk oficerów ewidencyjnych na rok 1925, co stoi w sprzeczności z ogłoszoną 4 lutego 1926 roku obsadą służby poborowej na stopie pokojowej.
  13. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 1-10.
  14. ↑ a b Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  15. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 28 z 14 października 1927 roku, poz. 350.
  16. ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
  17. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 173.
  18. ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  19. ↑ Historia WKU Suwałki ↓.
  20. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 14 września 1926 roku, s. 304.
  21. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 215.
  22. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 301.
  23. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 417, sprostowano imię z „Aleksy Aleksander” na „Aleksy”.
  24. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 14 lutego 1930 roku, s. 50, z dniem 31 marca 1930 roku został przeniesiony w stan spoczynku.
  25. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 22 marca 1929 roku, s. 102.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 sierpnia 1929 roku, s. 261.
  27. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 29.
  28. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 31 grudnia 1932 roku, s. 470.
  29. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 8.
  30. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 4 lipca 1935 roku, s. 90.
  31. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935 roku, s. 97.
  32. ↑ a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 852.
  33. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1471, 1554.
  34. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1340.
  35. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 14 marca 1924 roku, s. 122.
  36. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 38 z 17 kwietnia 1924 roku, s. 217.
  37. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 38 z 17 kwietnia 1924 roku, s. 216.
  38. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 35 z 8 kwietnia 1924 roku, s. 194, tu ogłoszono odkomenderowanie majora Bacewicza z 10 pp do PKU Łuck, do dnia 1 sierpnia 1924 roku.
  39. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 49 z 1 maja 1925 roku, s. 237.
  40. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 258, sprostowano nazwisko i datę urodzenia ze „Stanisław Bednarz-Stwosz ur. 1 kwietnia 1896” na „Stanisław Bednarz ur. 1 kwietnia 1898”.
  41. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 248.
  42. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 52 z 6 grudnia 1922 roku, s. 893.
  43. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 8.
  44. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 30 marca 1923 roku, s. 225.
  45. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 121 z 15 listopada 1924 roku, s. 677.
  46. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 17 lutego 1925 roku, s. 77.
  47. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 9.
  48. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 113, 114, 152, 519, 823, 832.
  49. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 518.
  50. ↑ Lista starszeństwa 1933 ↓, s. 36, 48.
  51. ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 24, 47, 53.
  52. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 maja 1927 roku, s. 156.
  53. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 224.
  54. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 22 marca 1929 roku, s. 101.
  55. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 97, 132, unieważniono przydział kpt. piech. Stanisława Tadeusza Nadalińskiego (ur. 8 lutego 1888) z 26 pp do PKU Łuck na stanowisko kierownika I referatu, ogłoszony w styczniu 1931 roku.
  56. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 144.
  57. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 320.
  58. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 160.
  59. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 20.
  60. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 231.
  61. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 298, 817.
  62. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 19.
  63. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 363.
  64. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 200.
  65. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  66. ↑ Lista Bohaterów zgłoszonych w Programie „Katyń ... ocalić od zapomnienia”. Stowarzyszenie Parafiada. [dostęp 2018-11-29].

Bibliografia

Służba uzupełnień Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej
Wydziały Mobilizacji i Uzupełnień
Komendy rejonów uzupełnień
Powiatowe komendy uzupełnień

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Komendy rejonów uzupełnień DOK II.jpg
Komendy rejonów uzupełnień DOK II