Komenda Rejonu Uzupełnień Ciechanów

Komenda Rejonu Uzupełnień Ciechanów
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Ciechanów
Historia
Państwo

 II Rzeczpospolita

Sformowanie

1918

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

PKU Ciechanów XII
PKU 32 pp
PKU Ciechanów[1]

Działania zbrojne
wojna polsko-bolszewicka
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Ciechanów

Podległość

DOGen. „Warszawa”
DOK I

Komendy rejonów uzupełnień OK I

Komenda Rejonu Uzupełnień Ciechanów (KRU Ciechanów) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[2].

Historia komendy

Rozkazem kierownika MSWojsk. nr 144 z 27 listopada 1918 w sprawie organizacji władz zaciągowych powołano do życia między innymi XII Powiatową Komendę Uzupełnień w Ciechanowie dla Okręgu Wojskowego XII obejmującego powiaty: ciechanowski, płocki, sierpecki, płoński, lipnowski, mławski, makowski, przasnyski, pułtuski i rypiński[3]. Bezpośrednią kontrolę nad PKU sprawowała Okręgowa Komenda Uzupełnień w Warszawie[4].

12 lutego 1919 roku „z powodu zbyt wielkiej ilości powiatów wchodzących w skład PKU Ciechanów XII oraz trudności komunikacyjnych” minister spraw wojskowych wyłączył z niej powiaty lipnowski, płocki, rypiński i sierpecki. Powiat lipnowski został włączony do PKU Włocławek XI, natomiast dla powiatów płockiego, rypińskiego i sierpeckiego została utworzona PKU Płock XXV[5].

31 lipca 1919 roku OKU w Warszawie została zlikwidowana jako odrębny urząd i włączona wraz z całym personelem w skład Dowództwa Okręgu Generalnego „Warszawa”, jako Wydział V Sztabu[6]. W tym samym roku, w związku z wprowadzeniem „terytorialnego kompletowania pułków”, PKU w Ciechanowie została przemianowana na PKU 32 pp, natomiast powiaty makowski i pułtuski zostały włączone w skład nowo powstałej PKU 13 pp w Pułtusku[7].

W czerwcu 1921 roku PKU 32 pp nadal podlegała DOGen. „Warszawa” i obejmowała swoją właściwością powiaty: ciechanowski, mławski, płoński i przasnyski[7].

Z dniem 1 czerwca 1922 roku została zlikwidowana gospoda inwalidzka przy PKU Ciechanów[8].

18 listopada 1924 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej[9], a 15 kwietnia 1925 roku rozporządzenie wykonawcze ministra spraw wojskowych do tejże ustawy, wydane 21 marca tego roku wspólnie z ministrami: spraw wewnętrznych, zagranicznych, sprawiedliwości, skarbu, kolei, wyznań religijnych i oświecenia publicznego, rolnictwa i dóbr państwowych oraz przemysłu i handlu[10]. Wydanie obu aktów prawnych wiązało się z przejęciem przez władze cywilne (administracji I instancji) większości zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem poboru[11][12]. Przekazanie większości zadań władzom cywilnym umożliwiło organom służby poborowej zajęcie się wyłącznie racjonalnym rozdziałem rekruta oraz ewidencją i administracją rezerw. Do tych zadań dostosowana została organizacja wewnętrzna powiatowych komend uzupełnień i ich składy osobowe. Poszczególne komendy różniły się między sobą składem osobowym w zależności od wielkości administrowanego terenu[13].

Zadania i nowa organizacja PKU określone zostały w wydanej 27 maja 1925 roku instrukcji organizacyjnej służby poborowej na stopie pokojowej[11]. W skład PKU Ciechanów wchodziły dwa referaty: I) referat administracji rezerw i II) referat poborowy[11]. Nowa organizacja i obsada służby poborowej na stopie pokojowej według stanów osobowych L. O. I. Szt. Gen. 3477/Org. 25 została ogłoszona 4 lutego 1926 roku. Z tą chwilą zniesione zostały stanowiska oficerów ewidencyjnych[14][15][16].

12 marca 1926 roku została ogłoszona obsada personalna Przysposobienia Wojskowego, zatwierdzona rozkazem Dep. I L. 6000/26 przez pełniącego obowiązki szefa Sztabu Generalnego gen. dyw. Edmunda Kesslera, w imieniu ministra spraw wojskowych. Zgodnie z nową organizacją pokojową Przysposobienia Wojskowego zostały zlikwidowane stanowiska oficerów instrukcyjnych przy PKU, a w ich miejsce utworzone rozkazem Oddz. I Szt. Gen. L. 7600/Org. 25 stanowiska oficerów przysposobienia wojskowego w pułkach piechoty[17].

Od 1926 roku, obok ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność PKU Ciechanów normowała „Tymczasowa instrukcja służbowa dla PKU”, wprowadzona do użytku rozkazem MSWojsk. Dep. Piech. L. 100/26 Pob.[18]

31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[19].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa Powiatowa Komenda Uzupełnień Ciechanów została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Ciechanów przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[20], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[21]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Ciechanów normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[22].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr I, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień obejmował powiaty: ciechanowski, działdowski, mławski i przasnyski[23].

Obsada personalna

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Ciechanów, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w latach 1926 i 1938.

Komendanci
Stopień, imię i nazwiskoOkres pełnienia obowiązkówKolejne stanowisko służbowe (dalsze losy)
mjr kanc. Antoni Andrzej Kołodyński1923[24][25] – II 1927[26]komendant PKU Kielce
mjr kanc. Jan FroehlichII 1927[26] – 30 IX 1928[27]stan spoczynku
mjr adm. san. / kanc. Michał MorawskiIII 1930[28] – 30 IX 1931[29]stan spoczynku
mjr piech. Franciszek ŻukowskiIX 1930[30][31][32] – 1938stan spoczynku
ppłk piech. Władysław Michał Decdo 1939[33]w X 1939 dowódca 178 pp
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[34][25]
I referentmjr piech. Bolesław Pauksztdo IV 1923[35]komendant PKU Kołomyja
mjr piech. Zygmunt Jan Kubickiod IV 1923[35]
kpt. piech. Tadeusz Kantor1 XII 1923[36] – II 192450 pp[37]
kpt. piech. Jan KaczorowskiII 1924[37] – II 1926kierownik I referatu
II referenturzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Władysław Kierzkowskido II 1926referent
oficer instrukcyjnypor. piech. Walerian Wojtulewiczdo 24 X 1923PKU Modlin[38]
por. piech. Wacław Wyziński24 X 1923[38] – III 1925[39]
oficer ewidencyjny na powiat ciechanowskipor. kanc. Władysław Rzymskiod IV 1924
oficer ewidencyjny na powiat działdowskiurzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Jan Semikdo XII 1924[40]
oficer ewidencyjny na powiat mławskipor. kanc. Jan SemikXII 1924[41] – II 1926kierownik II referatu
oficer ewidencyjny na powiat przasnyskiurzędnik wojsk. XI rangi Stanisław Sochado 1 IX 1923[42]PKU Białystok
urzędnik wojsk. XI rangi Józef Dudaod IX 1923[43]
por. piech. Paweł Najnisod XII 1923[44]
por. piech. Mikołaj Bagińskiod II 1924[37]
chor. Brunon Kochańskiod I 1925[45]
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[46][47][48]
kierownik I referatu administracji rezerw

i zastępca komendanta

kpt. piech. Jan Kaczorowski[a]II 1926 – VII 1929[54]kierownik referatu w Biurze Uzup. MSWojsk.
kpt. kanc. Józef Szaflarski[b]VII 1929 – 30 IX 1932[62]praktyka u płatnika 11 puł.
kpt. piech. Kazimierz Józef Winnicki5 VIII 1932[63] – VI 1938kierownik I referatu RKU
kierownik II referatu poborowegopor. kanc. Jan Semik[c]II 1926 – 1 IX 1932[62]praktyka u płatnika 11 puł.
kpt. piech. Aleksander Panaś1932[63] – VI 1938kierownik II referatu RKU
referentpor. kanc. Władysław I Kierzkowskiod II 1926
por. kanc. Alojzy Kucharskiod XI 1926[65]
rtm. Piotr Pilichowskiod VII 1927[66]
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[33][d]
kierownik I referatu ewidencjikpt. adm. (piech.) Kazimierz Józef Winnicki[e]1938 – 1939
kierownik II referatu uzupełnieńkpt. adm. (piech.) Aleksander Panaś[f]1938 – 1939w niemieckiej niewoli

Uwagi

  1. Mgr Jan Kaczorowski (ur. 20 kwietnia 1889 roku). W 1921 roku pełnił służbę w 3 baonie celnym. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 1474. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W latach 1922-1923 pełnił służbę w 82 pp w Brześciu. W lutym 1924 roku został przydzielony z 83 pp w Kobryniu do PKU Ciechanów na stanowisko I referenta[37]. W lutym 1926 roku został zatwierdzony w PKU Ciechanów na stanowisku kierownika I referatu administracji rezerw i zastępcy komendanta. W czerwcu 1930 roku został przydzielony do WSO nr 1 w Warszawie, w celu odbycia dziewięciomiesięcznej praktyki sądowej[49]. W następnym roku, po zakończeniu praktyki, został przeniesiony z korpusu oficerów piechoty do korpusu oficerów sądowych w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 27,06 lokatą z równoczesnym przeniesieniem do WSO nr 1 na stanowisko asystenta[50]. W marcu 1932 roku został przeniesiony do NSW na stanowisko asystenta[51][52]. W czerwcu 1934 roku został mianowany sędzią rejonowym z równoczesnym przeniesiem do Wojskowego Sądu Rejonowego Siedlce na stanowisko kierownika sądu[53]. Na stanowisku kierownika sądu pozostał do 1938 roku.
  2. Józef Szaflarski (ur. 22 lutego 1893 roku) w latach 1926-1928 był komendantem Kadry 2 baonu sanitarnego. W listopadzie 1928 roku został przydzielony do PKU Lublin celem odbycia sześciomiesięcznej praktyki w służbie poborowej[55]. W lipcu 1929 roku został przydzielony do PKU Ciechanów na stanowisko pełniącego obowiązki kierownika I referatu[56]. Po zakończeniu czetromiesięcznej praktyki został przeniesiony do Kierownictwa Marynarki Wojennej[57]. Z dniem 15 sierpnia 1933 roku został przeniesiony do korpusu oficerów intendentów[58]. W marcu 1939 roku nadal pełnił służbę w Szefostwie Intendentury KMW w Warszawie na stanowisku kierownika referatu mundurowego[59]. 16 września 1931 roku został odznaczony Krzyżem Niepodległości[60], a w 1938 roku – Srebrnym Krzyżem Zasługi[61].
  3. Jan Semik (ur. 24 lipca 1892 roku) po zakończeniu czteromiesięcznej praktyki został przeniesiony do 11 puł. na stanowisko płatnika[64].
  4. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[67].
  5. Kazimierz Józef Winnicki ur. 20 lutego 1892 roku, kapitan ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów piechoty, pełnił służbę w 70 pp, odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi[68][69].
  6. Aleksander Panaś ur. 20 stycznia 1893 roku, kapitan ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów piechoty, pełnił służbę w 40 pp, odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi[70][69]. W 1939 roku dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Oflagach II A Prenzlau i II E Neubrandenburg[71].

Przypisy

  1. Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 34.
  2. Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  3. Szandrocho 2011 ↓, s. 44 i 46.
  4. Szandrocho 2011 ↓, s. 47.
  5. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 19 z 19 lutego 1919 roku, poz. 625.
  6. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 81 z 31 lipca 1919 roku, poz. 2941.
  7. a b Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 69 z 23 czerwca 1921 roku, zał. nr 2 do pkt 11.
  8. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 6 czerwca 1922 roku, poz. 346.
  9. Dz.U. z 1924 r. nr 61, poz. 609.
  10. Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
  11. a b c Jarno 2001 ↓, s. 169.
  12. Moczyński 1928 ↓, s. 393, autor użył sformułowania „wszystkie czynności przygotowawcze do poboru, jak również jego przeprowadzenie przeszły do władz administracyjnych”, co nie odpowiadało podziałowi kompetencji władz wojskowych i cywilnych, określonych we wspomnianych aktach prawa.
  13. Moczyński 1928 ↓, s. 393-394.
  14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 7-20.
  15. Moczyński 1928 ↓, s. 393, wg autora stanowiska oficerów ewidencyjnych, po krótkotrwałym przydzieleniu ich do władz administracyjnych, zostały zniesione w 1925 roku.
  16. Jarno 2001 ↓, s. 169, autor także datuje zniesienie stanowisk oficerów ewidencyjnych na rok 1925, co stoi w sprzeczności z ogłoszoną 4 lutego 1926 roku obsadą służby poborowej na stopie pokojowej.
  17. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 1-10.
  18. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  19. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
  20. Jarno 2001 ↓, s. 173.
  21. Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  22. Historia WKU Suwałki ↓.
  23. Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131
  24. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1462.
  25. a b Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1330.
  26. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 lutego 1927 roku, s. 66.
  27. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 28 stycznia 1928 roku, s. 23.
  28. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 112.
  29. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 17 z 19 grudnia 1930 roku, s. 366.
  30. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 12, przeniesiony do PKU Ciechanów.
  31. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 226, zatwierdzony na stanowisku komendanta PKU.
  32. Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 18.
  33. a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 846.
  34. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1462, 1558-1559, 1566, 1571.
  35. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 18 kwietnia 1923 roku, s. 257.
  36. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 74 z 26 listopada 1923 roku, s. 688.
  37. a b c d Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 12 lutego 1924 roku, s. 60.
  38. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 71 z 13 listopada 1923 roku, s. 751.
  39. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 26 z 4 marca 1925 roku, s. 123.
  40. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 12 kwietnia 1924 roku, s. 210.
  41. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 127 z 4 grudnia 1924 roku, s. 716, przeniesiony ze stanowiska OE Działdowo.
  42. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 57 z 30 sierpnia 1923 roku, s. 539.
  43. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 58 z 6 września 1923 roku, s. 549.
  44. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 75 z 6 grudnia 1923 roku, s. 700.
  45. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 27 stycznia 1925 roku, s. 41.
  46. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 8.
  47. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 130, 330, 827.
  48. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 512.
  49. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 220.
  50. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 232.
  51. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 242.
  52. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 310.
  53. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 148.
  54. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 199.
  55. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 331.
  56. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 216.
  57. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 88.
  58. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 15 września 1933 roku, s. 175.
  59. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 901.
  60. M.P. z 1931 r. nr 218, poz. 296.
  61. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 54.
  62. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 436.
  63. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 417.
  64. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 89.
  65. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 48 z 3 listopada 1926 roku, s. 394.
  66. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 223.
  67. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  68. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 43, 598.
  69. a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 291.
  70. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 44, 570.
  71. Straty ↓.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Komendy rejonów uzupełnień OK I.jpg
Komendy rejonów uzupełnień OK I