Komenda Rejonu Uzupełnień Kościerzyna

Komenda Rejonu Uzupełnień Kościerzyna
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Kościerzyna
Historia
Państwo

 II Rzeczpospolita

Sformowanie

1919

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

PKU Kościerzyna[1]

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Kościerzyna

Podległość

DOK VIII

Skład

PKU typ IV

Komendy rejonów uzupełnień OK VIII

Komenda Rejonu Uzupełnień Kościerzyna (KRU Kościerzyna) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[2].

Historia komendy

W marcu 1930 roku PKU Kościerzyna była nadal podporządkowana Dowództwu Okręgu Korpusu Nr VIII w Toruniu i administrowała powiatami: kościerskim, kartuskim i morskim[3].

Jesienią 1930 roku została utworzona PKU Gdynia, której podporządkowano powiat morski. W grudniu tego roku komenda posiadała skład osobowy typ IV[4].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Kościerzyna została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Kościerzyna przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[5], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[6]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Kościerzyna normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[7].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr VIII, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień obejmował powiat kościerski, natomiast powiat kartuski został włączony do KRU Gdynia[2].

Obsada personalna

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Kościerzyna, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.

Komendanci
Stopień, imię i nazwiskoOkres pełnienia funkcjiKolejne stanowisko (dalsze losy)
ppłk piech. Mieczysław Łobodzińskiod 12 XI 1919[8]
ppłk piech. Kazimierz Chrzczonowicz24 III 1921[9][10] – II 1927[11]stan spoczynku z dniem 30 IV 1927
mjr piech. Aleksander KomarII 1927[12] – IX 1930[13]komendant PKU Nowogródek
ppłk piech. Jan ProkopXI 1930 – III 1934dyspozycja dowódcy OK VIII
mjr piech. Roch StebnowskiVI 1934[14] – 1939[15]
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[16][17]
I referenturzędnik wojsk. X rangi Wiktor Bergerdo VII 1923[18]OE Wejherowo
kpt. piech. Paweł FilarVII 1923[18] – IV 1924[19]I referent PKU Lubicz
kpt. tab. Czesław Sław-GóralikIV 1924[20] – II 1926kierownik I referatu PKU Lubicz
II referenturzędnik wojsk. X rangi Aleksander Pukaczdo XII 1923[21]OE Kościerzyna
ppor. piech. / por. kanc. Alojzy Kucharskiod XII 1923[22]
referent inwalidzkiurzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Andrzej Machowski1923 – II 1926referent inwalidzki
oficer instrukcyjnypor. piech. Jan Klepkado II 192466 pp
por. / kpt. piech. Jan Wandtke[a]II 1924 – III 1926[23]66 pp
oficer ewidencyjny na powiat kartuskiurzędnik wojsk. X rangi / por. kanc. Michał Mostek(1923 – 1924)
oficer ewidencyjny na powiat kościerskiurzędnik wojsk. X rangi Jan Żarnowski7 V[24] – XII 1923[21]OE Starogard PKU Starogard
urzędnik wojsk. X rangi / por. kanc. Aleksander Pukaczod XII 1923
oficer ewidencyjny na powiat puckiurzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Stanisław Łania7 V 1923[25] – IV 1924[26]PKU Królewska Huta
por. piech. Lucjan Bergod IX 1924[27]
oficer ewidencyjny na powiat wejherowskiurzędnik wojsk. X rangi / por. kanc. Wiktor Bergerod VII 1923
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[28][29][30]
kierownik I referatu administracji rezerw

i zastępca komendanta

mjr art. Józef I KozłowskiII 1926[31] – II 1927[12]komendant PKU Grudziądz
kpt. kanc. Romuald ŁobarzewskiIV 1928[32] – IX 1930[33]DOK VIII
kpt. kanc. Stanisław VI DąbrowskiIX 1930[34] – VIII 1931[35]kierownik I referatu PKU Toruń
kpt. piech. Marian GarbiakVIII 1931[36] – 31 VII 1933[37]stan spoczynku
kpt. piech. Karol Piotr MarksVIII 1933 – VI 1938kierownik I referatu KRU
kierownik II referatu poborowegopor. kanc. Aleksander PukaczII 1926 – ?stan spoczynku
kpt. piech. Aleksander Sturomski[b]IX 1927[45][46] – 30 IX 1928[47]stan spoczynku
por. piech. Eugeniusz Serwiljan Borg[c]IX 1930[50] – 15 VII 1932[51]65 pp
kpt. piech. Władysław Franciszek Leśniak1932[52] – VI 1938kierownik II referatu KRU
referentpor. kanc. Wiktor BergerII 1926 – ?stan spoczynku
por. piech. Eugeniusz Serwiljan Borgdo IX 1930kierownik II referatu
referent inwalidzkipor. kanc. Andrzej Tomasz MachowskiII 1926 –
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[15][d]
kierownik I referatu ewidencjikpt. adm. (piech.) Karol Piotr Marks[e]1938 – 1939
kierownik II referatu uzupełnieńkpt. adm. (piech.) Władysław Franciszek Leśniak[f]1938 – 1939

Uwagi

  1. ↑ kpt. piech. Jan Wandtke, kawaler Krzyża Walecznych, zginął tragicznie 17 września 1946 w Radzyniu Chełmińskim.
  2. ↑ Aleksander Władysław Sturomski ur. 26 lutego 1883 we wsi Żydówko, w rodzinie Franciszka. Do Wojska Polskiego został przyjęty z byłej armii niemieckiej. Służył w 61 Pułku Piechoty w Bydgoszczy. Z tego oddziału został odkomenderowany do służby w Batalionach Celnych, a następnie Straży Granicznej[38][39]. Od sierpnia 1921 do kwietnia 1922 dowodził 16 Batalionem Celnym w Nowem nad Wisłą. Od sierpnia 1922 dowodził 19 Batalionem Celnym w Nadwórnej, a od września tego roku 19 Batalionem Straży Granicznej w Ozdamiczach. Po likwidacji Straży Granicznej wrócił do macierzystego pułku[40]. W lutym 1927 został przeniesiony służbowo do PKU Bydgoszcz na okres czterech miesięcy w celu odbycia praktyki poborowej[41]. Był odznaczony Krzyżem Walecznych[42]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Toruń. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VIII. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[43]. 25 października 1937 na posiedzeniu Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucono wniosek o przyznaniu mu tego odznaczenia. Mieszkał wówczas we wsi Węgorzyn. 9 września 1940 został osadzony w obozie koncentracyjnym Dachau. 6 lipca 1942 został przeniesiony do obozu Buchenwald. Tam 18 sierpnia 1942 został zgładzony[44].
  3. ↑ Eugeniusz Serwiljan Borg ur. 20 kwietnia 1900. 3 sierpnia 1931 sprostowano nazwisko i imiona por. Eugeniusza Borka z „Eugeniusz Bork” na „Eugeniusz Serwiljan Borg ur. 24 kwietnia 1900”[48]. Do mobilizacji 65 pp pełnił służbę na stanowisku oficera administracyjno-materiałowego, a w czasie kampanii wrześniowej 1939 dowodził 8. kompanią strzelecką. Był odznaczony Krzyżem Walecznych i Srebrnym Krzyżem Zasługi[49].
  4. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[53].
  5. ↑ Kpt. adm. (piech.) Karol Piotr Marks ur. 16 maja 1893 we Lwowie, w rodzinie Antoniego i Reginy z Lewkowiczów. Do Wojska Polskiego został przyjęty z byłej c. k. Obrony Krajowej. W kwietniu 1933 został przydzielony z 86 pp do PKU Kościerzyna w celu odbycia praktyki poborowej[54]. Po przeniesieniu kpt. piech. Mariana Garbiaka w stan spoczynku (31 lipca 1933) objął obowiązki kierownika I referatu administracji rezerw. Był odznaczony Krzyżem Walecznych dwukrotnie, Medalem Niepodległości i Srebrnym Krzyżem Zasługi[55].
  6. ↑ Kpt. adm. (piech.) Władysław Franciszek Leśniak ur. 3 kwietnia 1891. Był odznaczony Krzyżem Walecznych z trzema okuciami[56].

Przypisy

  1. ↑ Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 37.
  2. ↑ a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  3. ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
  4. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  5. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 173.
  6. ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  7. ↑ Historia WKU Suwałki ↓.
  8. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. ↓, nr 97 z 1919 roku, poz. 4077.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 9 kwietnia 1921 roku, s. 685.
  10. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1467.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1927 roku, s. 38, 44.
  12. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 lutego 1927 roku, s. 65.
  13. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 296.
  14. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 159.
  15. ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 850.
  16. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1467, 1553, 1561–1563, 1565, 1571.
  17. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1287, 1336.
  18. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 49 z 20 lipca 1923 roku, s. 478.
  19. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 3 kwietnia 1924 roku, s. 184.
  20. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 3 kwietnia 1924 roku, s. 185.
  21. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 75 z 6 grudnia 1923 roku, s. 703.
  22. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 75 z 6 grudnia 1923 roku, s. 701.
  23. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 11 marca 1926 roku. Dodatek „Obsada personalna przysposobienia wojskowego”, s. 8.
  24. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 31 z 23 maja 1923 roku, s. 289.
  25. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 27 maja 1923 roku, s. 353.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 12 kwietnia 1924 roku, s. 210.
  27. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 93 z 12 września 1924 roku, s. 522.
  28. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 17.
  29. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 121, 824, 827, od kwietnia praktykę poborową odbywał mjr piech. Ryszard Loreńczuk z 67 pp.
  30. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. XII, XIV, 515.
  31. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 4, 17.
  32. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 167.
  33. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 26.
  34. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 24.
  35. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 242.
  36. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 234.
  37. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 20 maja 1933 roku, s. 118.
  38. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 183, 895, tu podano, że urodził się 26 lutego 1883.
  39. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 299, 410.
  40. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 270, 354.
  41. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 18 lutego 1927 roku, s. 58.
  42. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 299.
  43. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 328, 1011, tu podano, że urodził się 26 lutego 1893.
  44. ↑ Straty ↓.
  45. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 24 z 26 września 1927 roku, s. 283.
  46. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 127, 187, 908, 1095, 1097.
  47. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 24 lipca 1928 roku, s. 237.
  48. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 260.
  49. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 47, 624.
  50. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 28.
  51. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 431.
  52. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 417.
  53. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. VI.
  54. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 91.
  55. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 291.
  56. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 45, 574.

Bibliografia

Służba uzupełnień Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej
Wydziały Mobilizacji i Uzupełnień
Komendy rejonów uzupełnień
Powiatowe komendy uzupełnień

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
KRU DOK VIII.jpg
Komendy rejonów uzupełnień OK VIII