Komenda Rejonu Uzupełnień Kowel

Komenda Rejonu Uzupełnień Kowel
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Kowel
Historia
Państwo

 II Rzeczpospolita

Sformowanie

1919, 1921

Rozformowanie

1920, 1939

Tradycje
Rodowód

PKU Kowel[1]

Dowódcy
Ostatni

mjr Stefan Musiałek-Łowicki

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Kowel

Podległość

DOGen. „Lublin”
DOK II

Skład

PKU typ I

Komendy rejonów uzupełnień DOK II

Komenda Rejonu Uzupełnień Kowel (KRU Kowel) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[2].

Historia komendy

22 lipca 1919 roku minister spraw wojskowych ustanowił Powiatową Komendę Uzupełnień Kowel w celu przeprowadzenia zaciągu ochotniczego na terenach leżących na wschód od Bugu. PKU Kowel została podporządkowana Dowództwu Okręgu Generalnego „Lublin”. Komenda miała werbować ochotników w powiecie kowelskim[3][4].

W 1920 roku, „w związku z sytuacją wojenną” PKU Kowel została zlikwidowana[5].

10 lutego 1921 roku minister spraw wojskowych ponownie uruchomił PKU Kowel, którą podporządkował pod względem fachowym, związanym z poborem, Dowództwu Okręgu Generalnego „Lublin”, a pod względem garnizonowym „odnośnemu dowództwu armii”. Etat PKU Kowel miał być identyczny z etatem wszystkich PKU z dodaniem po jednym oficerze ewidencyjnym i jednym pisarzu na każdy powiat[5].

Z dniem 1 czerwca 1922 roku została zlikwidowana gospoda inwalidzka przy PKU Kowel[6].

W marcu 1930 roku PKU Kowel była nadal podporządkowana Dowództwu Okręgu Korpusu Nr II w Lublinie i administrowała powiatami: kowelskim i lubomelskim i koszyrskim[7]. W grudniu tego roku komenda posiadała skład osobowy typ I[8].

31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[9].

19 marca 1932 roku ogłoszono nadanie Krzyża Niepodległości st. sierż. Kazimierzowi Rożakowi[a] z PKU Kowel[12][13].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Kowel została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Kowel przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[14], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[15]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Kowel normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[16].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr II, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień obejmował powiaty: kowelski i lubomelski województwa wołyńskiego oraz powiat koszyrski województwa pińskiego[2].

Obsada personalna

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Prużana, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.

Komendanci
Stopień, imię i nazwiskoOkres pełnienia funkcjiKolejne stanowisko (dalsze losy)
ppłk piech. Ludwik I Borowski[b]1923[23] – XII 1924[24]50 pp
ppłk piech. Władysław ŻubryckiXII 1924[24] – III 1928dyspozycja dowódcy OK II
ppłk piech. dr Alojzy SenkowskiIII[25] – 31 XII 1928[26]stan spoczynku
ppłk piech. Stefan StolarzIII 1929[27] – III 1934dyspozycja dowódcy OK II
mjr piech. Henryk PichetaVI 1934 – ?komendant RU Kołomyja II
mjr łączn. Edmund Iwaszkiewiczdo V 1939[28][29]szef łączności DOK X
mjr piech. Stefan Musiałek-Łowicki1939w konspiracji w SZP/ZWZ/AK/WiN
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[30][31]
I referentkpt. piech. Mieczysław Żyromskido I 1925[32]23 pp
mjr piech. Bronisław HolewińskiI[32] – VII 1925[33]referent w Dep. I MSWojsk.
II referentkpt. kanc. Juliusz Karol Józef PawełekV 1925[34] – II 1926kierownik II referatu
młodszy referentpor. kanc. Rudolf Franciszek BusinaVIII 1925[33] – II 1926referent
oficer instrukcyjnypor. piech. Eugeniusz Tokarski[c]
oficer ewidencyjny na powiat koszyrskipor. piech. Karol RuczkaIX 1923[35] – VI 1924[36]50 pp
oficer ewidencyjny na powiat kowelskiurzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Bogumił Jakubowski
oficer ewidencyjny na powiat lubomelskipor. piech. Edward Watzkeod IX 1923[35]
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[37][38][39][40]
kierownik I referatu administracji rezerw

i zastępca komendanta

mjr piech. Jan Demkowod VI 1926[41]
kpt. kanc. Jan Franciszek Raczyński[d]1928 – 31 VIII 1930zwolniony ze stanowiska
kpt. kanc. Juliusz Karol Józef Pawełek[e]IX 1930[47] – 15 IX 1932[48]praktyka u płatnika 50 pp
kpt. piech. Antoni Adolf Rybka1932[49] – VI 1938kierownik I referatu KRU
kierownik II referatu poborowegokpt. kanc. Juliusz Karol Józef PawełekII 1926 – IX 1930kierownik I referatu
por. kanc. Rudolf Franciszek Busina[f]IX 1930[47] – 25 VIII 1932[48]praktyka u płatnika 50 pp
kpt. piech. Józef I Potocki1932[49] – VI 1938kierownik II referatu KRU
referentpor. kanc. Rudolf BusinaII 1926 – IX 1930kierownik II referatu
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[52][g]
kierownik I referatu ewidencjikpt. adm. (piech.) Antoni Adolf Rybka[h]1938 – 1939†1940 Bykownia
kierownik II referatu uzupełnieńkpt. adm. (piech.) Józef I Potocki[i]1938 – 1939†1940 Bykownia

Uwagi

  1. ↑ St. sierż. Kazimierz Rożak ur. 4 marca 1896 roku w Jarosławiu, w rodzinie Michała. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach 15. kompanii IV batalionu 2 pułku piechoty Legionów Polskich. Ranny na froncie karpackim. W rudniu 1914 roku przebywał w Janosszpital w Budapeszcie[10]. 1 grudnia 1922 roku został odznaczony Krzyżem Walecznych po raz pierwszy i po raz drugi „za czyny orężne w czasie bojów Legionów Polskich”[11].
  2. ↑ ppłk piech. Ludwik I Borowski ur. 2 września 1878 we wsi Wapniarka, w ówczesnym powiecie bracławskim guberni podolskiej, w rodzinie Jana. 1 czerwca 1921, w stopniu kapitana, pełnił służbę w Wojskowym Okręgowym Zakładzie Gospodarczym Warszawa-Powązki[17]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 111. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był 50 Pułk Piechoty w Kowlu[18]. W 1923 był już przydzielony z macierzystego pułku do PKU Kowel na stanowisko komendanta. W grudniu 1924 został przydzielony do 50 pp jako nadliczbowy[19]. Na emeryturze mieszkał w Kowlu[20]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji PKU Kowel. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr II. Był wówczas „w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr II”[21]. Podpułkownik Borowski był żonaty z Katarzyną z domu Krapiwina, z którą miał sześcioro dzieci: Nataszę, Tamarę, Barbarę, Tatianę (ur. 1920), Mikołaja i Pawła. Synowie służyli w czasie wojny w partyzantce na Wołyniu. Po wojnie mieszkali w Olsztynie, a potem w Warszawie[22].
  3. ↑ Więcej informacji biograficznych w: Batalion ON „Brasław”.
  4. ↑ kpt. kanc. Jan Franciszek Raczyński ur. 5 października 1884 w Staszowie, w rodzinie Ignacego i Anny z Czajkowskich. Z dniem 1 września 1930 został zwolniony z zajmowanego stanowiska i skierowany na dwumiesięczny urlop z zachowaniem uposażenia czynnego wraz z dodatkami służbowymi, a z dniem 31 października 1930 przeniesiony w stan spoczynku[42]. Wiosną 1940 został zamordowany w Katyniu.
  5. ↑ Kpt. int. Juliusz Karol Józef Pawełek ur. 16 listopada 1897 we Lwowie. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach cesarskiej i królewskiej Armii. Jego oddziałem macierzystym był Pułk Piechoty Nr 80. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1918 w korpusie oficerów rezerwy piechoty[43]. Po zakończeniu czteromiesięcznej praktyki u płatnika 50 pp został przeniesiony do 59 pp w Inowrocławiu na stanowisko płatnika[44]. Z dniem 15 sierpnia 1933 roku został przeniesiony do korpusu oficerów intendentów[45]. W 1939 roku pełnił służbę w 4 pal w Inowrocławiu na stanowisku oficera gospodarczego. Był odznaczony Krzyżem Walecznych i Srebrnym Krzyżem Zasługi (1938)[46] oraz Srebrnym Medalem Waleczności 2 klasy. Zmarł 13 lutego 1944 roku w Oflagu VII A Murnau.
  6. ↑ Kpt. int. Rudolf Franciszek Busina ur. 7 września 1899 w Łańcucie, w rodzinie Franciszka. Pełnił służbę w PKU Biłgoraj na stanowisku oficera ewidencyjnego na powiat biłgorajski, początkowo w charakterze urzędnika wojskowego XI rangi. Następnie został przemianowany na oficera zawodowego w stopniu porucznika, w korpusie oficerów administracji, grupa kancelaryjna. W czerwcu 1924 roku został przydzielony do Dep. I MSWojsk.[36] Po zakończeniu czteromiesięcznej praktyki u płatnika 50 pp został przeniesiony do 8 pp Leg. w Lublinie[44]. Z dniem 15 sierpnia 1933 został przeniesiony do korpusu oficerów intendentów[50]. W 1939 nadal pełnił służbę w 8 pp Leg. na stanowisku oficera gospodarczego. Był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi (1938)[51].
  7. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[53].
  8. ↑ Kpt. adm. (piech.) Antoni Adolf Rybka ur. 8 stycznia 1894 w Suczawie, ówczesnym mieście powiatowym Księstwa Bukowiny, w rodzinie Franciszka. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach c. i k. Pułku Piechoty Nr 41. Na stopień chorążego rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 sierpnia 1915. W tym samym roku dostał się do niewoli[54]. Był odznaczony Krzyżem Niepodległości (2 sierpnia 1931[55]) i Srebrnym Krzyżem Zasługi (1938). W 1940 został zamordowany w Bykowni[56].
  9. ↑ Kpt. adm. (piech.) Józef I Potocki (ur. 29 stycznia 1891 w m. Głębokie, zm. 1940 w Bykowni[57][58]).

Przypisy

  1. ↑ Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 35.
  2. ↑ a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  3. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 81 z 31 lipca 1919 roku, poz. 2866.
  4. ↑ Szandrocho 2011 ↓, s. 48.
  5. ↑ a b Dz. Rozk. Tajnych MSWojsk. Nr 3 T z 10 lutego 1921 roku, poz. 29.
  6. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 6 czerwca 1922 roku, poz. 346.
  7. ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
  8. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  9. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
  10. ↑ Lista Chorych, Rannych, Zabitych i Zaginionych Legionistów do Kwietnia 1915 roku. Piotrków: Centralny Oddział Ewidencyjno-Werbunkowy Departamentu Wojskowego NKN, 1915-08-01, s. 51.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 50 z 1 grudnia 1922 roku, s. 879.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 19 marca 1932 roku, s. 201.
  13. ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352.
  14. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 173.
  15. ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  16. ↑ Historia WKU Suwałki ↓.
  17. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 488, 565.
  18. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 24, tu podano 60 pp.
  19. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 244, 342.
  20. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 891.
  21. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 325, 873.
  22. ↑ Gmina wiejska Kowel.
  23. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 266, 397, 1468, 1845.
  24. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 134 z 24 grudnia 1924 roku, s. 757.
  25. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 21 marca 1928 roku, s. 92.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 384.
  27. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 226, zatwierdzony na stanowisku komendanta.
  28. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 850.
  29. ↑ Leonard 1991 ↓, s. 220.
  30. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1468, 1558.
  31. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1336.
  32. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 14 stycznia 1925 roku, s. 18.
  33. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 79 z 30 lipca 1925, s. 435.
  34. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 50 z 3 maja 1925 roku, s. 242.
  35. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 57 z 30 sierpnia 1923 roku, s. 538.
  36. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 60 z 27 czerwca 1924 roku, s. 360.
  37. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 9.
  38. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 116, 132, 825, 831.
  39. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. XII, 516.
  40. ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 22, 39, 43.
  41. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 28 czerwca 1926 roku, s. 199.
  42. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 21 stycznia 1930 roku, s. 2, 16.
  43. ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 375, 725.
  44. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 88.
  45. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 15 września 1933 roku, s. 177.
  46. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 338, 723.
  47. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 29.
  48. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 436.
  49. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 417.
  50. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 15 września 1933 roku, s. 184.
  51. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 345, 556.
  52. ↑ Rocznik Oficerski 1939 ↓, s. 850.
  53. ↑ Rocznik Oficerski 1939 ↓, s. VI.
  54. ↑ Lista strat nr 344. c. i k. Ministerstwo Wojny, 1915-12-28, s. 5.
  55. ↑ M.P. z 1931 r. nr 179, poz. 260.
  56. ↑ Straceni na Ukrainie 1994 ↓, s. 81.
  57. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 48, 621.
  58. ↑ Straceni na Ukrainie 1994 ↓, s. 76.

Bibliografia

Służba uzupełnień Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej
Wydziały Mobilizacji i Uzupełnień
Komendy rejonów uzupełnień
Powiatowe komendy uzupełnień

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Komendy rejonów uzupełnień DOK II.jpg
Komendy rejonów uzupełnień DOK II