Komenda Rejonu Uzupełnień Lwów Miasto
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Rozformowanie | 1939 |
Tradycje | |
Rodowód | PKU Lwów Miasto |
Działania zbrojne | |
kampania wrześniowa | |
Organizacja | |
Dyslokacja | |
Podległość | |
Skład | PKU typ I |
Komenda Rejonu Uzupełnień Lwów Miasto (KRU Lwów Miasto) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[1].
Historia komendy
Na początku lat 20. XX wieku na obszarze Okręgu Korpusu Nr VI została utworzona Powiatowa Komenda Uzupełnień Lwów Miasto obejmująca swoją właściwością miasto Lwów[2][3].
16 maja 1922 roku komendant PKU Lwów Miasto ppłk piech. Roman Kurzbauer wezwał wszystkich oficerów rezerwy, bezterminowo urlopowanych, zamieszkałych na stałe we Lwowie, do stawienia się w siedzibie komendy przy ul. Sykstuskiej 39 (obecnie ul. Petra Doroszenki), w dniach 21–28 maja, w celu uzupełnienia danych personalnych[4].
W marcu 1930 roku PKU Lwów Miasto była nadal podporządkowana Dowództwu Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie i administrowała miastem Lwów[5]. W grudniu tego roku komenda posiadała skład osobowy typ I[6].
31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Ponadto w PKU Lwów Miasto dodatkowo występował etat oficera – referenta ewidencji oficerów. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[7].
W 1938 roku PKU mieściła się przy ul. św. Jacka 1 we Lwowie[8].
1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Lwów Miasto została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Lwów Miasto przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[9], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[10]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Lwów Miasto normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[11].
Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr VI, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował miasto Lwów. Komenda prowadziła ewidencję wszystkich oficerów z obszaru miasta Lwowa oraz powiatów: lwowskiego, bóbreckiego i przemyślańskiego[1].
Obsada personalna
Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Lwów Miasto, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.
- Komendanci
- ppłk piech. Roman Kurzbauer (1922)
- mjr piech. Bolesław Tadeusz Słowikowski (VII 1923[12] – II 1925 → komendant PKU Kamionka Strumiłowa[13])
- ppłk piech. Jan Łuszczki (II 1925[13] – II 1927 → stan spoczynku z dniem 30 IV 1927[14])
- ppłk piech. Józef I Jasiński (VII 1927 – IV 1928 → dyspozycja dowódcy OK VI)
- mjr piech. Piotr Gustaw Rokicki (I 1929[15] – VII 1933 → stan spoczynku z dniem 31 VIII 1933[16])
- mjr piech. Franciszek Jarzębiński (15 VII 1933[17] – po VI 1935 → komendant KRU Stanisławów)
- ppłk piech. Stefan Warchoł (1939[18], †1940 Charków[19])
- I referent
- mjr. piech. Jan Franciszek Glatty (do XII 1923 → I referent Szefostwa Poborowego DOK VI[22])
- mjr rez. piech. powołany do służby czynnej / mjr kanc. Ryszard Zakrzewski (XII 1923[22] – IX 1924 → PKU Chełm[23])
- mjr. piech. Jan Franciszek Glatty (IX 1924[24] – 1 VI 1925[25] → p.o. komendanta PKU Kamionka Strumiłowa)
- mjr piech. Piotr Gustaw Rokicki (od 1 VI 1925[25])
- II referent
- referent – urzędnik wojsk. XI rangi Edmund Hentschel
- oficer instrukcyjny – wakat
- oficer ewidencyjny Lwów Miasto – por. kanc. Wacław Świtkowski (25 X 1923[27] – 1924)
- kierownik I referatu administracji rezerw i zastępca komendanta
- mjr żand. Jan Mańkowski (od II 1926)
- kpt. piech. Franciszek Starak (XII 1929[32] – 1938)
- kierownik II referatu poborowego
- kpt. piech. Tadeusz Bukowczyk (od II 1926)
- kpt. piech. Wincenty Duda (IX 1930[33] – był w VI 1935)
- referent – por. kanc. Jan Fidler (od II 1926)
- referent ewidencji oficerów – kpt. piech. Aleksander Edward Stanisław Knauer (VII 1929[34] – ? → kierownik I referatu KRU Lwów Powiat)
- kierownik I referatu ewidencji – kpt. adm. (piech.) Franciszek Starak[b]
- kierownik II referatu uzupełnień – kpt. adm. (piech.) Adam Marian Werner †1940 Charków[38]
- kierownik III referatu oficerskiego – kpt. adm. (piech.) Józef Benedykt Konopka †1940 Charków[39]
W Charkowie zamordowani zostali również kpt. piech. Aleksander Edward Stanisław Knauer i mjr piech. Michał Jan Dworski[c] (przydzielony do PKU Lwów Miasto)[40].
Uwagi
- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[35].
- ↑ Kpt. adm. (piech.) Franciszek Starak ur. 18 sierpnia 1891 roku w Słobodzie Rungurskiej, w rodzinie Kazimierza Tadeusza i Julii. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach 3 pp Legionów Polskich. Był odznaczony Krzyżem Niepodległości i Srebrnym Krzyżem Zasługi[36][37].
- ↑ Mjr piech. Michał Jan Dworski w marcu 1939 roku pełnił służbę w 19 pp we Lwowie na stanowisku II zastępcy dowódcy pułku
Przypisy
- ↑ a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
- ↑ Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 37.
- ↑ Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
- ↑ Wewzwanie. „Polska Zbrojna”. 137, s. 6, 1922-05-23. Warszawa.
- ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
- ↑ Informator 1939 ↓, s. 16.
- ↑ Jarno 2001 ↓, s. 173.
- ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
- ↑ Historia WKU Suwałki ↓.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 44 z 3 lipca 1923 roku, s. 444.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 26 lutego 1925 roku, s. 95.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1927 roku, s. 38, 44.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1929 roku, s. 26.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 20 maja 1933 roku, s. 118.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 132.
- ↑ a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 851.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 582.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1469, 1554, 1556, 1558, błędnie podano przydział urzędnika wojsk. XI rangi Józefa Brennenstühl do PKU Lwów Powiat, zamiast do PKU Lwów Miasto.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1338.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 76 z 12 grudnia 1923 roku, s. 712.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 94 z 14 września 1924 roku, s. 525-528.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 94 z 14 września 1924 roku, s. 527.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 56 z 24 maja 1925 roku, s. 280.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 46 z 10 lipca 1923 roku, s. 457.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 73 z 21 listopada 1923 roku, s. 678.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 14.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 517.
- ↑ Lista starszeństwa 1933 ↓, s. 18, 39, 43, 59.
- ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 19, 38, 42, 57.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 406.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 28.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 200.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 293.
- ↑ Wykaz Legionistów ↓.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 588.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 240.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 101, 230.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1 lipca 1933. Warszawa: Przegląd Piechoty, 1933.
- Ilustrowany informator miasta Lwowa ze spisem miejscowości województwa lwowskiego na rok 1939. Juliusz Brunelik (red.). Lwów: Zdzisław Jaśkiewicz ; Juliusz Brunelik, 1939.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24 zeszyt 2, dział III. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
- Witold Jarno: Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918-1939. Łódź: Wydawnictwo „Ibidem”, 2001. ISBN 83-88679-10-4.
- Jarosław Kowalewski: Historia Wojskowej Komendy Uzupełnień w Suwałkach. Wojskowa Komenda Uzupełnień w Suwałkach. [dostęp 2019-05-18].
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
- Franciszek Starak. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2019-09-07].
Media użyte na tej stronie
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Komendy rejonów uzupełnień DOK VI