Komenda Rejonu Uzupełnień Płońsk

Komenda Rejonu Uzupełnień Płońsk
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Modlin
Historia
Państwo II Rzeczpospolita
Sformowanie1921
Rozformowanie1939
Tradycje
RodowódPKU Modlin
PKU Płońsk
Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
DyslokacjaTwierdza Modlin
Płońsk
PodległośćDOK I
SkładPKU typ IV
Komendy rejonów uzupełnień OK I

Komenda Rejonu Uzupełnień Płońsk (KRU Płońsk) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[1].

Historia komendy

15 listopada 1921 roku, po wprowadzeniu podziału kraju na dziesięć okręgów korpusów oraz wprowadzeniu pokojowej organizacji służby poborowej, na terenie Okręgu Korpusu Nr I została utworzona Powiatowa Komenda Uzupełnień Modlin, która obejmowała swoją właściwością powiaty: płoński i sierpecki. Powiat płoński został wyłączony z dotychczasowej PKU 32 pp w Ciechanowie, natomiast powiat sierpecki z PKU 6 pp Leg. w Płocku[2][3][4][5].

18 listopada 1924 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej[6], a 15 kwietnia 1925 roku rozporządzenie wykonawcze ministra spraw wojskowych do tejże ustawy, wydane 21 marca tego roku wspólnie z ministrami: spraw wewnętrznych, zagranicznych, sprawiedliwości, skarbu, kolei, wyznań religijnych i oświecenia publicznego, rolnictwa i dóbr państwowych oraz przemysłu i handlu[5]. Wydanie obu aktów prawnych wiązało się z przejęciem przez władze cywilne (administracji I instancji) większości zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem poboru[7][8]. Przekazanie większości zadań władzom cywilnym umożliwiło organom służby poborowej zajęcie się wyłącznie racjonalnym rozdziałem rekruta oraz ewidencją i administracją rezerw. Do tych zadań dostosowana została organizacja wewnętrzna powiatowych komend uzupełnień i ich składy osobowe. Poszczególne komendy różniły się między sobą składem osobowym w zależności od wielkości administrowanego terenu[9].

Zadania i nowa organizacja PKU określone zostały w wydanej 27 maja 1925 roku instrukcji organizacyjnej służby poborowej na stopie pokojowej[7]. W skład PKU Modlin wchodziły dwa referaty: I) referat administracji rezerw i II) referat poborowy[7]. Nowa organizacja i obsada służby poborowej na stopie pokojowej według stanów osobowych L. O. I. Szt. Gen. 3477/Org. 25 została ogłoszona 4 lutego 1926 roku. Z tą chwilą zniesione zostały stanowiska oficerów ewidencyjnych[10][11][12].

12 marca 1926 roku została ogłoszona obsada personalna Przysposobienia Wojskowego, zatwierdzona rozkazem Dep. I L. 6000/26 przez pełniącego obowiązki szefa Sztabu Generalnego gen. dyw. Edmunda Kesslera, w imieniu ministra spraw wojskowych. Zgodnie z nową organizacją pokojową Przysposobienia Wojskowego zostały zlikwidowane stanowiska oficerów instrukcyjnych przy PKU, a w ich miejsce utworzone rozkazem Oddz. I Szt. Gen. L. 7600/Org. 25 stanowiska oficerów przysposobienia wojskowego w pułkach piechoty[13].

Od 1926 roku, obok ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność PKU Modlin normowała „Tymczasowa instrukcja służbowa dla PKU”, wprowadzona do użytku rozkazem MSWojsk. Dep. Piech. L. 100/26 Pob.[14]

W marcu 1930 roku PKU Modlin była nadal podporządkowana Dowództwu Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie i administrowała powiatami: płockim i sierpeckim[15]. W grudniu tego roku komenda posiadała skład osobowy typ IV[14].

31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[16].

22 grudnia 1933 roku, w związku z przeniesieniem komendy z Modlina do Płońska, minister spraw wojskowych zmienił nazwę PKU Modlin na „PKU Płońsk”[17].

26 marca 1934 roku, w związku z przeniesieniem PKU Modlin do Płońska, minister spraw wojskowych rozkazem B. Og. Org. 1060/Org. Dysl. ustanowił nowy garnizon w Płońsku[18].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby poborowej, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Płońsk została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Płońsk przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[19], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[20].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr I. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiaty: płoński i sierpecki[1].

Obsada personalna

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU Modlin oraz PKU i KRU Płońsk, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.

Komendanci
Stopień, imię i nazwiskoOkres pełnienia funkcjiKolejne stanowisko służbowe (dalsze losy)
mjr piech. Bolesław I Sokołowski[a]do 23 V 1923[21]Rezerwa Oficerów Sztabowych DOK I
płk piech. Władysław Młocki23 V[21] – IX 1923[22]komendant PKU Piotrków
płk piech. Stanisław I Mirecki[b]IX 1923[22] – 30 IX 1927[24]stan spoczynku
ppłk piech. Adolf JachimowiczVIII 1927[25][26]komendant PKU Warszawa Miasto I
ppłk tab. Władysław Czermak1928[27] – II 1929[28]dyspozycja dowódcy OK I
ppłk piech. Mieczysław KrzywobłockiIII 1929[29][30] – XII 1932[31]komendant PKU Tarnów
ppłk piech. Artur Sadowiński[c]XII 1932[31] – 1939[33]
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[34][4]
I referentpor. piech. Kazimierz Alfons Kwiatkowski1923 – IV 1924[35]PKU Łomża
kpt. kanc. dr Jan HryniewiczIV 1924[36] – II 1926kierownik I referatu
II referenturzędnik wojsk. XI rangi Jan Makary Tuchołkado IX 1923[37]PKU Warszawa Miasto I
urzędnik wojsk. X rangi Jan GrochowskiIX 1923[37] – IV 1924[38]PKU Radom
por. kanc. Antoni I GórkaIV 1924[38] – II 1926kierownik II referatu
oficer instrukcyjnypor. piech. Wacław Kuczajowski vel Kuczajdo 24 X 1923[39]33 pp
por. piech. Walerian Wojtulewicz24 X 1923[39] – VI 1924[40]PKU Warszawa Miasto III
oficer ewidencyjny na powiat płońskiwakat
oficer ewidencyjny na powiat sierpeckiwakat
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[41][42][43][44]
kierownik I referatu administracji

rezerw i zastępca komendanta

kpt. kanc. dr Jan Hryniewicz[d]od II 1926
kpt. piech. Benedykt PiórowiczIII 1930[49] – VI 1938kierownik I referatu KRU
kierownik II referatu poborowegopor. kanc. Antoni I Górka[e]od II 1926
kpt. piech. Jan Kuzara[f]do II 1927[51]referent w Wydziale Poborowym Dep. I MSWojsk.
por. kanc. Augustyn Pojmański[g]III 1927 – 1 VIII 1932
kpt. piech. Mikołaj Marian Kosińskiod VIII 1932[56], był w VI 1935kierownik I referatu KRU Kielce
referentpor. kanc. Augustyn PojmańskiII 1926[57] – III 1927[58]kierownik II referatu
por. piech. Olgierd Wazgird[h]IV 1927[67] – VIII 1929[68]dyspozycja dowódcy OK I
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[33][i]
kierownik I referatu ewidencjikpt. adm. (piech.) Benedykt Piórowicz1938 – 1939
kierownik II referatu uzupełnieńkpt. piech. Henryk König1939niemiecka niewola

Uwagi

  1. ↑ Więcej inormacji na temat Bolesława I Sokołowskiego w artykule Komenda Rejonu Uzupełnień Bielsk Podlaski.
  2. ↑ Stanisław I Mirecki (ur. 13 października 1876). Do września 1923 był przydzielony z 52 pp do PKU Piotrków na stanowisku komendanta. W 1928 mieszkał we wsi Kamierowo[23].
  3. ↑ W styczniu 1934 ogłoszono sprostowanie imion i daty urodzenia ppłk. Artura Sadowińskiego z „Artur ur. 28 lipca 1892” na „Artur Filip ur. 27 lipca 1892”[32].
  4. ↑ Kpt. kanc. dr Jan Hryniewicz ur. 19 marca 1885 w Słonimie, w dworze Pusłowskich[45]. Do Wojska Polskiego został przyjęty z byłej armii rosyjskiej[46]. Był odznaczony Odznaką Pamiątkową Więźniów Ideowych[47]. Mieszkał w Poddębicach przy ul. Narutowicza 36. 2 kwietnia 1936 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia „z powodu braku pracy niepodległościowej”[48].
  5. ↑ Kapitan intendent z wyższymi studiami wojskowymi Antoni I Górka (ur. 12 sierpnia 1897 w Trzemeśni) był odznaczony KN, KW i SKZ. W czasie I wojny światowej walczył w Oddziale Telefonicznym 2 Pułku Piechoty Legionów Polskich. W latach 1930–1932 był słuchaczem normalnego kursu intendentów w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. W marcu 1939 pełnił służbę w Komendzie Miasta Warszawa na stanowisku kierownika referatu administracyjno-kwaterunkowego[50].
  6. ↑ Więcej informacji na temat kpt. Jana Kuzara w artykule Komenda Rejonu Uzupełnień Wadowice.
  7. ↑ Augustyn Pojmański ur. 13 stycznia 1890 w Święcianach, w rodzinie Józefa. 21 czerwca 1919 został przyjęty do Wojska Polskiego, w charakterze urzędnika wojskowego w XI randze służbowej oraz powołany do służby czynnej na czas wojny[52]. 1 sierpnia 1932 roku został skierowany na czteromieczęczną praktykę u płatnika 1 pac[53]. Po zakończeniu praktyki został przeniesiony do 2 dak w Dubnie na stanowisko pełniącego obowiązki płatnika[54], a z dniem 15 sierpnia 1933 roku przeniesiony do korpusu oficerów intendentów[55]. W związku z przeniesieniem w stan spoczynku został mianowany kapitanem ze starszeństwem z 19 marca 1938 i 17. lokatą w korpusie oficerów intendentów, grupa intendantów (tzw. awans emerytalny). W 1939 został zmobilizowany na stanowisko komendanta parku intendentury nr 30 należącego do 30 Dywizji Piechoty.
  8. ↑ Olgierd Wazgird ur. 6 stycznia 1894 w Krasnej Górze, w powiecie dziśnieskim, w rodzinie Mieczysława i Gabrieli z Kwintów. Absolwent szkoły handlowej w Wilnie (1914). W 1916 został wcielony do armii rosyjskiej[59]. W 1920 służył w 72 pp. Do 25 października 1923 był przydzielony do PKU Warszawa Miasto II na stanowisku II referenta, a następnie został przesunięty na stanowisko I referenta[60]. W kwietniu 1924 został przydzielony do macierzystego 72 pp[61]. W sierpniu tego roku został przydzielony do PKU Warszawa Powiat na stanowisko oficera ewidencyjnego na powiat grójecki[62]. W lutym 1925 został przesunięty na stanowisko II referenta[63], w kwietniu tego roku na stanowisko oficera ewidencyjnego na powiat warszawski[64], a w lutym 1926 na stanowisko referenta. W lutym 1927 został przydzielony do PKU Łomża na stanowisko referenta[51], a w kwietniu tego roku przydzielony do PKU Modlin na takie samo stanowisko. Z dniem 31 marca 1930 został przeniesiony w stan spoczynku[65]. Wiosną 1940 został zamordowany w Katyniu. Był żonaty[59]. 5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień kapitana[66]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
  9. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939 roku, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939 roku[69].

Przypisy

  1. ↑ a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  2. ↑ Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 69 z 23 czerwca 1921 roku, zał. nr 2 do pkt 11.
  3. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1472.
  4. ↑ a b Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1341.
  5. ↑ a b Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
  6. ↑ Dz.U. z 1924 r. nr 61, poz. 609.
  7. ↑ a b c Jarno 2001 ↓, s. 169.
  8. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, autor użył sformułowania „wszystkie czynności przygotowawcze do poboru, jak również jego przeprowadzenie przeszły do władz administracyjnych”, co nie odpowiadało podziałowi kompetencji władz wojskowych i cywilnych, określonych we wspomnianych aktach prawa.
  9. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393–394.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 7-20.
  11. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, wg autora stanowiska oficerów ewidencyjnych, po krótkotrwałym przydzieleniu ich do władz administracyjnych, zostały zniesione w 1925 roku.
  12. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 169, autor także datuje zniesienie stanowisk oficerów ewidencyjnych na rok 1925, co stoi w sprzeczności z ogłoszoną 4 lutego 1926 roku obsadą służby poborowej na stopie pokojowej.
  13. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 1-10.
  14. ↑ a b Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  15. ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
  16. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
  17. ↑ Dz. Rozk. MS Wojsk. Nr 13 z 22 grudnia 1933 roku, poz. 205.
  18. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 3 z 26 marca 1934 roku, poz. 27.
  19. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 173.
  20. ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  21. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 36 z 5 czerwca 1923 roku, s. 376.
  22. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 57 z 30 sierpnia 1923 roku, s. 538.
  23. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 885.
  24. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 215.
  25. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 6 sierpnia 1927 roku, s. 234.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 25 sierpnia 1927 roku, s. 259.
  27. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 358.
  28. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 14 lutego 1929 roku, s. 73, 83, z dniem 31 grudnia 1929 roku został przeniesiony w stan spoczynku.
  29. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 90.
  30. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 226, został zatwierdzony na stanowisku komendanta PKU.
  31. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 413.
  32. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 10.
  33. ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 854.
  34. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1472, 1557.
  35. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 35 z 8 kwietnia 1924 roku, s. 192.
  36. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 35 z 8 kwietnia 1924 roku, s. 193.
  37. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 59 z 11 września 1923 roku, s. 559.
  38. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 40 z 19 kwietnia 1924 roku, s. 229.
  39. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 71 z 13 listopada 1923 roku, s. 751.
  40. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 59 z 25 czerwca 1924 roku, s. 402.
  41. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 8.
  42. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 145, 824, 831.
  43. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. XII, 519.
  44. ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 9, 39, 40.
  45. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-03-27]..
  46. ↑ Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 96 z 13 sierpnia 1921, pkt 1 Nadesłanie kart kwalifikacyjnych.
  47. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-03-27]..
  48. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-03-27]..
  49. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 103.
  50. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 819.
  51. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 lutego 1927 roku, s. 65.
  52. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 72 z 3 lipca 1919 roku, poz. 2389.
  53. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 436.
  54. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 92.
  55. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 15 września 1933 roku, s. 184.
  56. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 417.
  57. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 3.
  58. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 marca 1927 roku, s. 103.
  59. ↑ a b Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 673.
  60. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 71 z 13 listopada 1923 roku, s. 756.
  61. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 36 z 9 kwietnia 1924 roku, s. 200.
  62. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 84 z 26 sierpnia 1924 roku, s. 476.
  63. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 24 lutego 1925 roku, s. 91.
  64. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 39 z 2 kwietnia 1925 roku, s. 187.
  65. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 14 lutego 1930 roku, s. 49.
  66. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  67. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 11 kwietnia 1927 roku, s. 112.
  68. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 sierpnia 1929 roku, s. 255.
  69. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. VI.

Bibliografia

Służba uzupełnień Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej
Wydziały Mobilizacji i Uzupełnień
Komendy rejonów uzupełnień
Powiatowe komendy uzupełnień

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Komendy rejonów uzupełnień OK I.jpg
Komendy rejonów uzupełnień OK I