Komenda Rejonu Uzupełnień Puławy

Komenda Rejonu Uzupełnień Puławy
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Puławy
Historia
Państwo

 II Rzeczpospolita

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

PKU 23 pp w Lubartowie
PKU Puławy[1]

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Puławy

Podległość

DOK I

Skład

PKU typ I

Komendy rejonów uzupełnień OK I

Komenda Rejonu Uzupełnień Puławy (KRU Puławy) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw
w powierzonym mu rejonie[2].

Historia komendy

18 listopada 1924 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej[3], a 15 kwietnia 1925 roku rozporządzenie wykonawcze ministra spraw wojskowych do tejże ustawy, wydane 21 marca tego roku wspólnie z ministrami: spraw wewnętrznych, zagranicznych, sprawiedliwości, skarbu, kolei, wyznań religijnych i oświecenia publicznego, rolnictwa i dóbr państwowych oraz przemysłu i handlu[4]. Wydanie obu aktów prawnych wiązało się z przejęciem przez władze cywilne (administracji I instancji) większości zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem poboru[5][6]. Przekazanie większości zadań władzom cywilnym umożliwiło organom służby poborowej zajęcie się wyłącznie racjonalnym rozdziałem rekruta oraz ewidencją i administracją rezerw. Do tych zadań dostosowana została organizacja wewnętrzna powiatowych komend uzupełnień i ich składy osobowe. Poszczególne komendy różniły się między sobą składem osobowym w zależności od wielkości administrowanego terenu[7].

Zadania i nowa organizacja PKU określone zostały w wydanej 27 maja 1925 roku instrukcji organizacyjnej służby poborowej na stopie pokojowej[5]. W skład PKU Puławy wchodziły dwa referaty: I) referat administracji rezerw i II) referat poborowy[5]. Nowa organizacja i obsada służby poborowej na stopie pokojowej według stanów osobowych L. O. I. Szt. Gen. 3477/Org. 25 została ogłoszona 4 lutego 1926 roku. Z tą chwilą zniesione zostały stanowiska oficerów ewidencyjnych[8][9][10].

12 marca 1926 roku została ogłoszona obsada personalna Przysposobienia Wojskowego, zatwierdzona rozkazem Dep. I L. 6000/26 przez pełniącego obowiązki szefa Sztabu Generalnego gen. dyw. Edmunda Kesslera, w imieniu ministra spraw wojskowych. Zgodnie z nową organizacją pokojową Przysposobienia Wojskowego zostały zlikwidowane stanowiska oficerów instrukcyjnych przy PKU, a w ich miejsce utworzone rozkazem Oddz. I Szt. Gen. L. 7600/Org. 25 stanowiska oficerów przysposobienia wojskowego w pułkach piechoty[11].

Od 1926 roku, obok ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność PKU Puławy normowała „Tymczasowa instrukcja służbowa dla PKU”, wprowadzona do użytku rozkazem MSWojsk. Dep. Piech. L. 100/26 Pob.[12]

W marcu 1930 roku PKU Puławy była nadal podporządkowana Dowództwu Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie i administrowała powiatami: puławskim i garwolińskim[13]. W grudniu tego roku komenda posiadała skład osobowy typ I[12].

31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[14].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Puławy została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Puławy przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[15], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[16]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Puławy normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[17].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr I, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiaty: puławski i garwoliński[2].

Obsada personalna

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Puławy, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.

Komendant
  • płk piech. Witold Dołęga-Otocki (do †25 IX 1923)
  • płk piech. Bronisław Korczyc (17 X 1923[18][19] – III 1925 → dyspozycja dowódcy 83 pp[20])
  • ppłk piech. Leopold Leparski (IV[20] – IX 1925[21])
  • mjr piech. Juliusz Miłowski[a] (p.o. IX 1925[21] – I 1926 → dyspozycja dowódcy OK I[24])
  • ppłk żand. / piech. Marian Józef Dobrzyński (od I 1926[24][25] – 30 IV 1929 → stan spoczynku[26][27])
  • ppłk piech. Wacław Boguszewski (III 1929[28] – VII 1935)
  • mjr piech. Józef Stanisław Nowicki[b] (VIII 1935[41] – 1939[42])
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[43][19]
  • I referent – kpt. piech. Józef Władysław Pawilno-Pacewicz[c] (1923 – II 1926 → kierownik I referatu)
  • II referent – urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Jan Tabaka (1923 – 1924)
  • oficer instrukcyjny
    • kpt. piech. Bronisław Krąkowski (do 15 VIII 1923[46] → 15 pp)
    • por. piech. Władysław Korkiewicz (15 VIII 1923[46] – 1924)
  • oficer ewidencyjny na powiat garwoliński – urzędnik wojsk. XI rangi Jan Zahorski (1923 – 1924)
  • oficer ewidencyjny na powiat puławski – urzędnik wojsk. XI rangi / chor. Jan Müller[d] (1923 – 1925)
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[48][49][50][51][52]
  • kierownik I referatu administracji rezerw i zastępca komendanta – kpt. piech. Józef Władysław Pawilno-Pacewicz[e] (od II 1926, był w VI 1935)
  • kierownik II referatu poborowego
    • por. kanc. Gustaw Diszer (od II 1926)
    • por. piech. Piotr Ilgiewicz (był w 1928)
    • por. kanc. Stanisław I Mazur (IX 1930 – 31 III 1933[54] → stan spoczynku)
  • referent – por. kanc. Stanisław I Mazur (II 1926 – IX 1930[55] → kierownik II referatu)
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[42][f]
  • kierownik I referatu ewidencji – kpt. adm. (art.) Bohdan Kosacki (do 31 VIII 1939 → dowódca 1 baterii 42 dal), †1940 Katyń[57]
  • kierownik II referatu uzupełnień – kpt. adm. (piech.) Władysław Bartela †1940 Katyń[58]

Uwagi

  1. ↑ Juliusz Miłowski vel Mührhard (ur. 3 sierpnia 1883) był zawodowym oficerem piechoty cesarskiej i królewskiej Armii. Jego oddziałem macierzystym był Pułk Piechoty Nr 30 we Lwowie. Na stopień kadeta-zastępcy oficera został mianowany ze starszeństwem z 1 września 1904, porucznika ze starszeństwem z 1 maja 1906, a na stopień nadporucznika ze starszeństwem z 1 maja 1912 w korpusie oficerów piechoty. 8 maja 1919 ogłoszono zezwolenie Komisji Rządzącej w Krakowie udzielone kpt. Juliuszowi Mührhardowi na zmianę nazwiska rodowego „Mührhard” na nazwisko „Miłowski”[22]. 27 grudnia 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia kapitana i przydzielony do Sekcji Poborowej i Uzupełnień Ministerstwa Spraw Wojskowych[23].
  2. ↑ Józef Stanisław Nowicki (ur. 7 marca 1893). W styczniu 1934 ogłoszono sprostowanie imion z „Józef III” na „Józef Stanisław”[29]. Do Wojska Polskiego został przyjęty z byłej armii austro-węgierskiej. 19 sierpnia 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu kapitana, w piechocie, w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej. Pełnił wówczas służbę w 18 Pułku Piechoty[30]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 312. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był 40 Pułk Piechoty we Lwowie[31]. Następnie został przeniesiony do 80 Pułku Piechoty w Słonimie[32][33]. 1 grudnia 1924 został mianowany majorem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 i 94. lokatą w korpusie oficerów piechoty[34]. W maju 1925 został wyznaczony na stanowisko kwatermistrza[35]. W październiku 1926 został przeniesiony do 64 Pułku Piechoty w Grudziądzu na stanowisko dowódcy III batalionu[36][37]. W marcu 1931 został zwolniony z zajmowanego stanowiska w 64 pp z równoczesnym oddaniem do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VIII i z zachowaniem dotychczasowego dodatku służbowego[38]. Później został odkomenderowany do Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych[39] (nie był formalnie przydzielony Dziennikiem Personalnym MSWojsk. i dlatego nie przyznano mu Odznaki Pamiątkowej Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych) Z dniem 21 lutego 1933 został przeniesiony z Rezerwy Personalnej Wydziału Fortyfikacyjnego Departamentu Budownictwa Ministerstwa Spraw Wojskowych do 48 Pułku Piechoty Strzelców Kresowych w Stanisławowie na stanowisko kwatermistrza[40]. W sierpniu 1935 został przeniesiony do PKU Puławy na stanowisko komendanta.
  3. ↑ W styczniu 1924 roku kapitan Pawilno-Pacewicz miał być przydzielony do PKU Konin, a na stanowisko I referenta przybyć kpt. piech. Wacław I Nowacki z PKU Konin[44]. W kwietniu tego roku przydziały obu oficerów zostały anulowane[45].
  4. ↑ Urzędnik wojsk. XI rangi Jan Müller (ur. 3 sierpnia 1879) z dniem 1 stycznia 1925 roku został mianowny chorążym zawodowym w piechocie z równoczesnym wcieleniem do 15 pp i poostawieniem na dotychczasowym stanowisku w PKU Puławy[47].
  5. ↑ Kpt. piech. Józef Władysław Pawilno-Pacewicz ur. 10 lutego 1890 w Witebsku, w rodzinie Józefa. Był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi. Został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów piechoty[53].
  6. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939 roku, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939 roku[56].

Przypisy

  1. ↑ Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 34.
  2. ↑ a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  3. ↑ Dz.U. z 1924 r. nr 61, poz. 609.
  4. ↑ Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
  5. ↑ a b c Jarno 2001 ↓, s. 169.
  6. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, autor użył sformułowania „wszystkie czynności przygotowawcze do poboru, jak również jego przeprowadzenie przeszły do władz administracyjnych”, co nie odpowiadało podziałowi kompetencji władz wojskowych i cywilnych, określonych we wspomnianych aktach prawa.
  7. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393–394.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 7-20.
  9. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, wg autora stanowiska oficerów ewidencyjnych, po krótkotrwałym przydzieleniu ich do władz administracyjnych, zostały zniesione w 1925 roku.
  10. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 169, autor także datuje zniesienie stanowisk oficerów ewidencyjnych na rok 1925, co stoi w sprzeczności z ogłoszoną 4 lutego 1926 roku obsadą służby poborowej na stopie pokojowej.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 1-10.
  12. ↑ a b Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  13. ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
  14. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
  15. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 173.
  16. ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  17. ↑ Historia WKU Suwałki ↓.
  18. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 69 z 1 listopada 1923 roku, s. 733.
  19. ↑ a b Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1345.
  20. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 38 z 1 kwietnia 1925 roku, s. 184.
  21. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 93 z 16 września 1925 roku, s. 507.
  22. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 50 z 8 maja 1919 roku, poz. 1586.
  23. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 2 z 12 stycznia 1919 roku, poz. 73.
  24. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 26 stycznia 1926 roku, s. 39.
  25. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 19 lipca 1926 roku, s. 220.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 384.
  27. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 14 lutego 1929 roku, s. 81, przesunięto termin przenia w stan spoczynku z dnia 31 grudnia 1928 roku na dzień 30 kwietnia 1929 roku.
  28. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 22 marca 1929 roku, s. 101.
  29. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 24.
  30. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 25 sierpnia 1920 roku, s. 772.
  31. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 42.
  32. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 355, 407.
  33. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 309, 350.
  34. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 734.
  35. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 55 z 22 maja 1925 roku, s. 274.
  36. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 11 października 1926 roku, s. 337.
  37. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 78, 175.
  38. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 92.
  39. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 27, 419.
  40. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 82.
  41. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935 roku, s. 97.
  42. ↑ a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 855.
  43. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1476, 1563, 1569, 1570.
  44. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 27 stycznia 1924 roku, s. 40.
  45. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 36 z 9 kwietnia 1924 roku, s. 203.
  46. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 58 z 6 września 1923 roku, s. 547.
  47. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 27 stycznia 1925 roku, s. 41.
  48. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 8.
  49. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 116, 128, 142, 829.
  50. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 521.
  51. ↑ Lista starszeństwa 1933 ↓, s. 11, 35.
  52. ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 11, 35.
  53. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 41.
  54. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 31 grudnia 1932 roku, s. 471.
  55. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 29.
  56. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  57. ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 288.
  58. ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 21.

Bibliografia

Służba uzupełnień Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej
Wydziały Mobilizacji i Uzupełnień
Komendy rejonów uzupełnień
Powiatowe komendy uzupełnień

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Komendy rejonów uzupełnień OK I.jpg
Komendy rejonów uzupełnień OK I