Komenda Rejonu Uzupełnień Suwałki
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie | 1919 |
Rozformowanie | 1939 |
Tradycje | |
Rodowód | PKU Suwałki |
Dowódcy | |
Pierwszy | ppłk Wiktor Henzell |
Działania zbrojne | |
kampania wrześniowa | |
Organizacja | |
Dyslokacja | |
Podległość | DOGen. „Warszawa” |
Skład | PKU typ III |
Komenda Rejonu Uzupełnień Suwałki (KRU Suwałki) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[1].
Historia komendy
24 czerwca 1919 roku minister spraw wojskowych ustanowił Powiatową Komendę Uzupełnień Suwałki z tymczasową siedzibą w Grodnie, obejmującą powiaty: suwalski, sejneński i augustowski. PKU Suwałki podlegała Dowództwu Okręgu Generalnego „Warszawa”[2].
W czerwcu 1921 roku PKU 41 pp była nadal podporządkowana DOGen. „Warszawa” i obejmowała swoją właściwością powiaty: augustowski, sejneński i suwalski[3].
Z dniem 15 listopada 1921 roku, po wprowadzeniu podziału kraju na dziesięć okręgów korpusów i wprowadzeniu pokojowej organizacji służby poborowej, dotychczasowa PKU 41 pp została przemianowana na Powiatową Komendę Uzupełnień Suwałki i podporządkowana Dowództwu Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie. Okręg poborowy obejmował powiaty: suwalski i sejneński, natomiast powiatem augustowskim administrowała nowo powstała PKU Augustów w Sokółce. W każdym powiecie rezydował oficer ewidencyjny. W 1923 roku stanowiska te w obu powiatach nie zostały obsadzone[4][5][6].
Z dniem 1 czerwca 1922 roku została zlikwidowana gospoda inwalidzka przy PKU Suwałki. W tym czasie komenda w dalszym ciągu pozostawała na obszarze podporządkowanym Dowództwu 2 Armii[7].
18 listopada 1924 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej[8], a 15 kwietnia 1925 roku rozporządzenie wykonawcze ministra spraw wojskowych do tejże ustawy, wydane 21 marca tego roku wspólnie z ministrami: spraw wewnętrznych, zagranicznych, sprawiedliwości, skarbu, kolei, wyznań religijnych i oświecenia publicznego, rolnictwa i dóbr państwowych oraz przemysłu i handlu[9]. Wydanie obu aktów prawnych wiązało się z przejęciem przez władze cywilne (administracji I instancji) większości zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem poboru[10][11]. Przekazanie większości zadań władzom cywilnym umożliwiło organom służby poborowej zajęcie się wyłącznie racjonalnym rozdziałem rekruta oraz ewidencją i administracją rezerw. Do tych zadań dostosowana została organizacja wewnętrzna powiatowych komend uzupełnień i ich składy osobowe. Poszczególne komendy różniły się między sobą składem osobowym w zależności od wielkości administrowanego terenu[12].
Z dniem 1 stycznia 1925 roku powiat sejneński z siedzibą władz w Sejnach został zniesiony, a wchodzące w jego skład gminy włączone do powiatu suwalskiego[13]. Od tego czasu PKU Suwałki administrowała jedynie powiatem suwalskim[14].
Zadania i nowa organizacja PKU określone zostały w wydanej 27 maja 1925 roku instrukcji organizacyjnej służby poborowej na stopie pokojowej[10]. W skład PKU Suwałki wchodziły dwa referaty: I) referat administracji rezerw i II) referat poborowy[10]. Nowa organizacja i obsada służby poborowej na stopie pokojowej według stanów osobowych L. O. I. Szt. Gen. 3477/Org. 25 została ogłoszona 4 lutego 1926 roku. Z tą chwilą zniesione zostały stanowiska oficerów ewidencyjnych[15][16][17].
12 marca 1926 roku została ogłoszona obsada personalna Przysposobienia Wojskowego, zatwierdzona rozkazem Dep. I L. 6000/26 przez pełniącego obowiązki szefa Sztabu Generalnego gen. dyw. Edmunda Kesslera, w imieniu ministra spraw wojskowych. Zgodnie z nową organizacją pokojową Przysposobienia Wojskowego zostały zlikwidowane stanowiska oficerów instrukcyjnych przy PKU, a w ich miejsce utworzone rozkazem Oddz. I Szt. Gen. L. 7600/Org. 25 stanowiska oficerów przysposobienia wojskowego w pułkach piechoty[18].
Od 1926 roku, obok ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność PKU Suwałki normowała „Tymczasowa instrukcja służbowa dla PKU”, wprowadzona do użytku rozkazem MSWojsk. Dep. Piech. L. 100/26 Pob.[19]
Z dniem 1 października 1927 roku została zliwidowana PKU Augustów w Sokółce, a podporządkowany jej powiat augustowski włączony do okręgu poborowego PKU Suwałki[20].
W marcu 1930 roku PKU Suwałki nadal podlegała DOK III w Grodnie i obejmowała swoją właściwością powiaty: suwalski i augustowski[21]. W grudniu tego roku PKU posiadała skład osobowy typ III.
11 listopada 1931 roku ogłoszono nadanie Krzyża Niepodległości st. sierż. Wacławowi Krynickiemu[a] z PKU Suwałki[24][25].
Od 1935 roku PKU Suwałki mieściła się w gmachu Sądu Okręgowego (obecnie Archiwum Państwowe w Suwałkach) przy ul. Tadeusza Kościuszki 69[26].
1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Suwałki została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Suwałki przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[27], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[28]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność PKU Suwałki normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[26].
Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał dowódcy Okręgu Korpusu Nr III, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiaty: suwalski i augustowski[1].
KRU Suwałki była jednostką mobilizującą. Pod względem mobilizacji materiałowej była przydzielona do 41 pp w Suwałkach. Zgodnie z planem mobilizacyjnym „W” komendant Rejonu Uzupełnień był odpowiedzialny za przygotowanie i przeprowadzenie mobilizacji kompanii wartowniczej nr 4/31. Wymieniony pododdział miał być zmobilizowany w alarmie, w grupie jednostek oznaczonych kolorem niebieskim[29][b].
Po ogłoszeniu mobilizacji KRU Suwałki funkcjonowała na podstawie etatu pokojowego. Pod względem ewidencji i uzupełnień miała być przydzielona do Ośrodka Zapasowego 29 DP[31]. KRU Suwałki była jednostką podległą dowódcy Okręgu Korpusu Nr III, a zaopatrywaną przez dowódcę SGO „Narew”[32].
Obsada personalna
Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Suwałki, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.
Komendanci | ||
---|---|---|
Stopień, imię i nazwisko | Okres pełnienia funkcji | Kolejne stanowisko (dalsze losy) |
ppłk Wiktor Henzell | od 15 VII 1919[33] | |
mjr piech. Józef Włodek | 18 I 1921[34] – 1922[26] | |
płk piech. Ignacy Jatowt | 28 IV 1922[26] – 30 IX 1927[35] | stan spoczynku |
ppłk piech. Wacław Kaj | IX 1927[36] – I 1931[37] | dyspozycja dowódcy OK III |
mjr piech. Konrad Żelazny | IX 1930[38] – 14 XI 1932[39] | komendant PKU Katowice |
ppłk piech. Witold Zasztowt | 28 XI 1932[39] – 31 X 1934[40] | stan spoczynku |
mjr piech. Gustaw Czeczukowicz | XI 1934[41] – VII 1935[42] | dyspozycja dowódcy OK III |
mjr piech. Kazimierz Wyziński | VIII 1935[43] – 1939[44] |
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[45][6] | |||
---|---|---|---|
I referent | por. piech. Konstanty Potapowicz | 1923 – VI 1925[46] | II referent |
mjr piech. Aleksander Komar | VII 1925[47] – II 1926 | kierownik I referatu | |
II referent | urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Marian Gawuć | do 15 I 1925[48] | |
por. piech. Konstanty Potapowicz | VII 1925 – II 1926 | kierownik II referatu | |
oficer instrukcyjny | por. piech. Ładysław Edmund Kuśmidrowicz | do I 1924[49] | |
por. piech. Alfons Piorunowski | I[49] – X 1924[50] | ||
por. piech. Józef Kazimierz Skwarnicki | od X 1924[51] | ||
oficer ewidencyjny na powiat sejneński | wakat | ||
oficer ewidencyjny na powiat suwalski | urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Antoni Jędruszak | 1923 – 1924 | w VI 1926 przydzielony do Kier. Adm. Koszar Suwałki[52] |
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[53][54][55][56][57] | |||
kierownik I referatu administracji rezerw i zastępca komendanta | mjr piech. Aleksander Komar | II 1926 – II 1927[58] | komendant PKU Kościerzyna |
mjr piech. Marian Krański | do XII 1927[59] | dyspozycja dowódcy OK X | |
kpt. piech. Władysław Samojłowicz | IV 1928[60] – 31 VII 1933[61] | stan spoczynku | |
kpt. art. Stefan Wypijewski[c] | VIII 1933 – VI 1934[64] | WIG | |
kpt. piech. Michał Komorski | VI 1934[65] – po VI 1935 | kierownik II referatu KRU Równe | |
kierownik II referatu poborowego | por. piech. Konstanty Potapowicz[d] | II 1926 – 30 IX 1933[61] | stan spoczynku |
por. piech. Mieczysław Ignacy Kurelski | X 1933 – VI 1938 | kierownik II referatu RKU | |
referent | por. kanc. Władysław IV Ostrowski | II 1926 – II 1927[68] | referent (etat przejściowy) PKU Wilno Powiat |
ppor. / por. piech. Franciszek Nałęcz-Jeleński | II 1927[69] – IX 1930[70] | kierownik II referatu PKU Bydgoszcz Miasto | |
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[44][e] | |||
kierownik I referatu ewidencji | kpt. adm. (piech.) Izydor Grabowy | III 1939 | |
kierownik II referatu uzupełnień | kpt. adm. (piech.) Mieczysław Ignacy Kurelski[f] | III 1939 | †1940 Charków[74] |
Uwagi
- ↑ St. sierż. Wacław Krynicki ps. „Pakuła” „Korwin” urodził się w 1896 roku w Suwałkach. W 1914 roku został wcielony do armii rosyjskiej. W grudniu 1917 roku powrócił do Suwałk i wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej. Wziął udział w powstaniu sejneńskim. 23 sierpnia 1919 roku w czasie ataku na Sejny dowodził czołowym I plutonem 1. kompanii „szturmowej”. Następnie zgłosił się na ochotnika do 41 Suwalskiego Pułku Piechoty, w szeregach którego walczył na wojnie z bolszewikami, a następnie z Litwinami o Suwalszczyznę. Za wykazane męstwo został odznaczony Krzyżem Walecznych. Do 1939 roku pełnił służbę w PKU Suwałki. W 1928 roku został odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi[22], a 13 kwietnia 1931 roku Krzyżem Niepodległości. W grudniu 1939 roku został zaprzysiężony i wstąpił do konspiracji PZP-ZWZ-AK. Pełnił funkcję komendanta Rejonu I Suwałki. W kwietniu 1942 roku został aresztowany przez Niemców i po śledztwie osadzony najpierw w więzieniu w Królewcu, a następnie w obozie koncentracyjnym Stutthoff, gdzie zmarł 2 lutego 1943 roku. Był żonaty z Antoniną z Szenderów (1902-1984), damą Orderu Virtuti Militari,z którą miał syna Ryszarda (1923–1944) ps. „Bob”, żołnierza Armii Krajowej[23].
- ↑ Zmobilizowana kompania była organicznym pododdziałem baonu wartowniczego nr 31, mobilizowanego przez KRU Grodno[30]
- ↑ Kpt. adm. (art.) Stefan Tadeusz Wypijewski (ur. 31 sierpnia 1939) był odznaczony Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych (dwukrotnie) i Srebrnym Krzyżem Zasługi. W kwietniu 1933 roku został przydzielony z 14 dak w Białymstoku, w celu odbycia praktyki poborowej[62]. W marcu 1939 roku pełnił służbę w WIG na stanowisku kierownika referatu taktycznego[63].
- ↑ Konstanty Potapowicz (ur. 9 września 1887) był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi. Do Wojska Polskiego został przyjęty z byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej. Został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów piechoty[66]. Zmarł 10 września 1943 w Oflagu VI B Dössel[67].
- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[71].
- ↑ Kpt. adm. (piech.) Mieczysław Ignacy Kurelski (ur. 28 lipca 1894[72]). Z dniem 1 maja 1933 roku został przydzielony z 41 pp w Suwałkach, w celu odbycia praktyki poborowej[73].
Przypisy
- ↑ a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 72 z 3 lipca 1919 roku, poz. 2372.
- ↑ Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 69 z 23 czerwca 1921 roku, zał. nr 2 do pkt 11.
- ↑ Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 35.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1480.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1349.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 6 czerwca 1922 roku, poz. 346.
- ↑ Dz.U. z 1924 r. nr 61, poz. 609.
- ↑ Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
- ↑ a b c Jarno 2001 ↓, s. 169.
- ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, autor użył sformułowania „wszystkie czynności przygotowawcze do poboru, jak również jego przeprowadzenie przeszły do władz administracyjnych”, co nie odpowiadało podziałowi kompetencji władz wojskowych i cywilnych, określonych we wspomnianych aktach prawa.
- ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393–394.
- ↑ Dz.U. z 1924 r. nr 117, poz. 1052.
- ↑ Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 7-20.
- ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, wg autora stanowiska oficerów ewidencyjnych, po krótkotrwałym przydzieleniu ich do władz administracyjnych, zostały zniesione w 1925 roku.
- ↑ Jarno 2001 ↓, s. 169, autor także datuje zniesienie stanowisk oficerów ewidencyjnych na rok 1925, co stoi w sprzeczności z ogłoszoną 4 lutego 1926 roku obsadą służby poborowej na stopie pokojowej.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 1-10.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 28 z 14 października 1927 roku, poz. 350.
- ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 426.
- ↑ Antonina, Wacław i Ryszard Kryniccy. Muzeum im. Marii Konopnickiej na Facebooku, 2017-09-27. [dostęp 2019-10-02].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 11 listopada 1931 roku, s. 373.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 87, poz. 137.
- ↑ a b c d Historia WKU Suwałki ↓.
- ↑ Jarno 2001 ↓, s. 173.
- ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 758.
- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 732.
- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 794.
- ↑ Zarzycki 1995 ↓, s. 240.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 81 z 31 lipca 1919 roku, poz. 2846.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 29 stycznia 1921 roku, s. 176.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 215.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 23 z 10 września 1927 roku, s. 272.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 3.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 12.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 430.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 251.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 159, został przeniesiony ze stanowiska kwatermistrza 5 pp Leg. do PKU Suwałki celem odbycia praktyki poborowej.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 4 lipca 1935 roku, s. 90.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935 roku, s. 97.
- ↑ a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 858.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1480, 1557, 1559.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 69 z 1 lipca 1925 roku, s. 352.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 69 z 1 lipca 1925 roku, s. 353.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 14 stycznia 1925 roku, s. 19.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 16 stycznia 1924 roku, s. 17.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 116 z 31 października 1924 roku, s. 648.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 116 z 31 października 1924 roku, s. 647.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 28 czerwca 1926 roku, s. 199.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 10.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 118, 127, 142, 153.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 524.
- ↑ Lista starszeństwa 1933 ↓, s. 8, 34, 85, 88.
- ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 26, 41, 88.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 lutego 1927 roku, s. 65.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 23 grudnia 1927 roku, s. 362.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 158.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 20 maja 1933 roku, s. 118.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 85.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 291, 496.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 164.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 157.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 79.
- ↑ Straty ↓.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 4 lutego 1927 roku, s. 35.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 4 lutego 1927 roku, s. 33.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 297.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 12 marca 1934 roku, s. 93, sprostowano datę urodzenia z „26 lipca 1894 roku” na „28 lipca 1894 roku”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 83.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 280.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1 lipca 1933. Warszawa: Przegląd Piechoty, 1933.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 5 czerwca 1935. Warszawa: Dep. Piech. MSWojsk., 1935.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24 zeszyt 2, dział III. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
- Witold Jarno: Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918-1939. Łódź: Wydawnictwo „Ibidem”, 2001. ISBN 83-88679-10-4.
- Jarosław Kowalewski: Historia Wojskowej Komendy Uzupełnień w Suwałkach. Wojskowa Komenda Uzupełnień w Suwałkach. [dostęp 2019-05-18].
- Henryk Moczyński: Służba poborowa. W: Dziesięciolecie Odrodzenia Polskiej Siły Zbrojnej 1918–1928. Henryk Stanisław Mościcki (red.) Włodzimierz Dzwonkowski (red.) Tadeusz Bałaban (red.). Warszawa: Tadeusz Złotnicki, 1928, s. 391–394.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
- Piotr Zarzycki: Plan mobilizacyjny „W”. Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1995. ISBN 83-85621-87-3.
- Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2020-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-11)].
Media użyte na tej stronie
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Autor:
Adrian Piekarski vel Adrianek2501
This illustration was made by Adrian Piekarski (vel Adrianek2501).
polski: Używając tego zdjęcia zobowiązujesz się dodać przypis o autorze Adrian Piekarski. Nie kopiuj tego zdjęcia nielegalnie ignorując zasady licencji na jakiej go udostępniłem. Mile widziany byłby również email do mnie Adrian Piekarski, kiedy je opublikujesz. english: Please credit this with Adrian Piekarski in the immediate vicinity of the image. Do not copy this image illegally by ignoring the terms of the license below, as it is not in the public domain. An email to Adrian Piekarski would be appreciated too. |
Ta fotografia została przesłana w ramach projektu Wiki Lubi Zabytki będącego częścią inicjatywy Wiki Loves Monuments 2011.
Komendy rejonów uzupełnień DOK III