Komenda Rejonu Uzupełnień Szamotuły

Komenda Rejonu Uzupełnień Szamotuły
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Szamotuły
Historia
Państwo

 II Rzeczpospolita

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

PKU Szamotuły[1]

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Szamotuły

Podległość

DOGen. „Poznań”
DOK VII

Skład

PKU typ III

Komendy rejonów uzupełnień DOK VII

Komenda Rejonu Uzupełnień Szamotuły (KRU Szamotuły) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[2].

Historia komendy

W czerwcu 1921 roku PKU Szamotuły była podporządkowana Dowództwu Okręgu Generalnego „Poznań” i obejmowała swoją właściwością powiaty: czarnkowski, międzychodzki, nowotomyski, szamotulski i wieleński[3].

15 listopada 1921 roku, po wprowadzeniu podziału kraju na dziesięć okręgów korpusów oraz wprowadzeniu pokojowej organizacji służby poborowej, dotychczasowa PKU Szamotuły została podporządkowana Dowództwu Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu i obejmowała swoją właściwością powiaty: czarnkowski, międzychodzki, obornicki, szamotulski i wieleński. Powiat obornicki został wyłączony z PKU Poznań Powiat, której z kolei podporządkowano powiat nowotomyski[1][4][5][6].

18 listopada 1924 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej[7], a 15 kwietnia 1925 roku rozporządzenie wykonawcze ministra spraw wojskowych do tejże ustawy, wydane 21 marca tego roku wspólnie z ministrami: spraw wewnętrznych, zagranicznych, sprawiedliwości, skarbu, kolei, wyznań religijnych i oświecenia publicznego, rolnictwa i dóbr państwowych oraz przemysłu i handlu[6]. Wydanie obu aktów prawnych wiązało się z przejęciem przez władze cywilne (administracji I instancji) większości zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem poboru[8][9]. Przekazanie większości zadań władzom cywilnym umożliwiło organom służby poborowej zajęcie się wyłącznie racjonalnym rozdziałem rekruta oraz ewidencją i administracją rezerw. Do tych zadań dostosowana została organizacja wewnętrzna powiatowych komend uzupełnień i ich składy osobowe. Poszczególne komendy różniły się między sobą składem osobowym w zależności od wielkości administrowanego terenu[10].

W marcu 1930 roku PKU Szamotuły była nadal podporządkowana Dowództwu Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu i administrowała powiatami: czarnkowskim, międzychodzkim, obornickim i szamotulskim[11]. W grudniu tego roku komenda posiadała skład osobowy typ III[12].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Szamotuły została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Szamotuły przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[13], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[14]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Szamotuły normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[15].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr VII, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiaty: czarnkowski, międzychodzki, obornicki i szamotulski[2].

Obsada personalna

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Szamotuły, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.

Komendanci
stopień, imię i nazwiskookres pełnienia funkcjikolejne stanowisko służbowe (dalsze losy)
por. Józef Franciszek Frydrychowicz[a]od 19 I 1920[18]
ppłk piech. Karol Steinbachdo V 1923[19]komendant PKU Warszawa Miasto III
ppłk piech. Mikołaj KoiszewskiV[19] – 1 XI 1923[20][4][21]komendant PKU Łuków
mjr / ppłk piech. Józef Sawicz1 XI 1923[20][5] – XII 1926[22]komendant PKU Baranowicze
ppłk piech. Eustachy SerafinowiczXII 1926[23] – I 1929[24]inspektor poborowy OK IV
ppłk art. dr Ludwik TobolewiczIII 1929[25][26] – I 1930[27]dyspozycja dowódcy OK VII
ppłk piech. Kazimierz SzcześniakIII 1930 – 28 II 1933stan spoczynku
ppłk piech. Paweł ThomasXI 1933[28] – 1939[29]internowany w Rumunii
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[30][5]
I referentkpt. piech. Maksymilian Zodrowbył w 1923, do III 1925I referent PKU Kalisz[31]
kpt. piech. Kazimierz KrahelskiIII[31] – 23 VI 1925[32]KOP
II referenturzędnik wojskowy XI rangi / por. kanc. Bolesław Bogacki1923 – V 1925[33]referent inwalidzki PKU Gniezno
por. kanc. Jan SopińskiV 1925[33] – II 1926referent
III referenturzędnik wojskowy XI rangi Kazimierz Rostkowski
referent inwalidzkiurzędnik wojskowy XI rangi Henryk Stachowiak1923
kpt. piech. Stefan PaluchIII 1925[34] – II 1926[35]57 pp
oficer instrukcyjnypor. piech. Leon Ratajczak1923 – 1924
oficer ewidencyjny na powiat czarnkowskipor. jazdy Hipolit Ludwik Piątkowski1 VIII[36] – 29 X 1923[37]4 psk
urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Jan Sopiński29 X 1923[38] – V 1925II referent
por. kanc. Wilhelm Handlod V 1925[33]
oficer ewidencyjny na powiat obornickiurzędnik wojskowy XI rangi / por. kanc. Władysław Siennicki1 IX 1923[39] – V 1925[40]Kancelaria Sztabu DOK VII
oficer ewidencyjny na powiat międzychodzkiurzędnik wojskowy XI rangi / por. kanc. Ignacy I Stachowiakod 1 VI 1923[41]
oficer ewidencyjny na powiat szamotulskiurzędnik wojskowy XI rangi / Jan Sopiński21 VI[42] – IX 1923[43]OE Koźmin PKU Gostyń
urzędnik wojskowy XI rangi Jan Bogackiod IX 1923[43]
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[44][45][46][47]
kierownik I referatu administracji rezerw

i zastępca komendanta

kpt. piech. Mieczysław ChudzińskiII – IX 1926[48]PKU Równe
kpt. piech. Marian Stępkowskip.o. IX 1926[49] – II 1927[50]kierownik I referatu PKU Pułtusk
kpt. adm. (gosp.) Karol ErbenII 1927[51] – IX 1930[52]płatnik 59 pp
kpt. piech. Czesław Jan KrygierIX 1930[53] – był w VI 1935KRU Hrubieszów
kierownik II referatu poborowegokpt. piech. Edmund Posłusznybył w 1928 – VI 1930kierownik I referatu PKU Brześć[54]
por. piech. Bolesław CieślakIX 1930[55] – był w VI 1935KRU Gniezno
referentpor. kanc. Jan SopińskiII – IV 1926[56]referent PKU Kościan
por. kanc. Jan I OstrowskiIV 1926[56] – V 1927[57]referent PKU Rawa Ruska
por. piech. Bolesław CieślakVII 1929[58] – IX 1930kierownik II referatu
referent inwalidzkipor. kanc. Ignacy StachowiakII 1926 – II 1927[59]kierownictwo administracji koszar Poznań 4
por. kanc. Stanisław Chłodnicki[b]1 I 1927[61] – IV 1929[62]dyspozycja Min. Pracy i Opieki Społecznej
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[29][c]
kierownik I referatu ewidencjikpt. adm. (piech.) Zenon Batorski[d]był w III 1939
kierownik II referatu uzupełnieńkpt. adm. (piech.) Józef Stanisław Kuśnierz[e]był w III 1939

Uwagi

  1. Józef Franciszek Frydrychowicz urodził się 18 marca 1882 roku w majątku Wilcze (gmina Koronowo), w rodzinie Bronisława i Kazimiery. Zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów rezerwy artylerii. Zaginął w czasie II wojny światowej. Był odznaczony Medalem Niepodległości[16][17]
  2. Por. kanc. Stanisław Chłodnicki z dniem 1 stycznia 1927 roku na został przydzielony ze zlikwidowanej PKU Gostyń do PKU Szamotuły na stanowisko referenta inwalidzkiego. W kwietniu 1929 roku został zwolniony z zajmowanego stanowiska z równoczesnym przydziałem do dyspozycji Ministra Pracy i Opieki Społecznej, do dnia 31 marca 1930 roku. Z dniem 31 października 1930 roku został przeniesiony w stan spoczynku[60].
  3. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[63].
  4. Zenon Batorski (ur. 28 lutego 1894) na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 i 43. lokatą w korpusie oficerów administracji, grupa administrcyjna. Był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi[64].
  5. Józef Stanisław Kuśnierz (ur. 30 grudnia 1893) na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 w korpusie oficerów piechoty. Był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi[65].

Przypisy

  1. a b Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 37.
  2. a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  3. Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 69 z 23 czerwca 1921 roku, zał. nr 2 do pkt 11.
  4. a b Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1480.
  5. a b c Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1349.
  6. a b Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
  7. Dz.U. z 1924 r. nr 61, poz. 609.
  8. Jarno 2001 ↓, s. 169.
  9. Moczyński 1928 ↓, s. 393, autor użył sformułowania „wszystkie czynności przygotowawcze do poboru, jak również jego przeprowadzenie przeszły do władz administracyjnych”, co nie odpowiadało podziałowi kompetencji władz wojskowych i cywilnych, określonych we wspomnianych aktach prawa.
  10. Moczyński 1928 ↓, s. 393–394.
  11. Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
  12. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  13. Jarno 2001 ↓, s. 173.
  14. Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  15. Historia WKU Suwałki ↓.
  16. Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 69.
  17. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 274, 987.
  18. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 31 stycznia 1920 roku, s. 46.
  19. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 29 z 18 maja 1923 roku, s. 273.
  20. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 61 z 18 września 1923 roku, s. 570.
  21. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1340.
  22. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 53 z 16 grudnia 1926 roku, s. 441.
  23. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 53 z 16 grudnia 1926 roku, s. 442.
  24. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1929 roku, s. 25.
  25. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 22 marca 1929 roku, s. 102.
  26. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 157.
  27. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 21 stycznia 1930 roku, s. 6.
  28. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 7.
  29. a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 858.
  30. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1480, 1554, 1565–1567.
  31. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 29 marca 1925 roku, s. 175.
  32. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 88 z 1 września 1925 roku, s. 476.
  33. a b c Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 50 z 3 maja 1925 roku, s. 242.
  34. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 35 z 25 marca 1925 roku, s. 167.
  35. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 2.
  36. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 52 z 29 lipca 1923 roku, s. 495.
  37. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 71 z 13 listopada 1923 roku, s. 751.
  38. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 71 z 13 listopada 1923 roku, s. 754.
  39. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 57 z 30 sierpnia 1923 roku, s. 538.
  40. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 59 z 31 maja 1925 roku, s. 296.
  41. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 30 marca 1923 roku, s. 226.
  42. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 44 z 3 lipca 1923 roku, s. 445.
  43. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 58 z 6 września 1923 roku, s. 549.
  44. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 2, 15.
  45. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 115, 133, 154, 830.
  46. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 524.
  47. Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 12, 49, 97.
  48. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 38 z 20 września 1926 roku, s. 311.
  49. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 41 z 30 września 1926 roku, s. 331.
  50. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 11 lutego 1927 roku, s. 49.
  51. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 11 lutego 1927 roku, s. 50.
  52. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 23.
  53. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 25.
  54. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 207.
  55. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 28.
  56. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 12 kwietnia 1926 roku, s. 112.
  57. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 maja 1927 roku, s. 134.
  58. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 200.
  59. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 18 lutego 1927 roku, s. 57.
  60. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 310.
  61. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 12 stycznia 1927 roku, s. 5.
  62. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 114.
  63. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  64. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 307.
  65. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 294.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
KRU DOK VII.jpg
Komendy rejonów uzupełnień DOK VII