Komenda Rejonu Uzupełnień Toruń

Komenda Rejonu Uzupełnień Toruń
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Toruń
Historia
Państwo

 II Rzeczpospolita

Sformowanie

1920

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

PKU Toruń

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

garnizon Toruń

Podległość

DOGen. „Pomorze”
DOK VIII

Skład

PKU typ I

Komendy rejonów uzupełnień OK VIII

Komenda Rejonu Uzupełnień Toruń (KRU Toruń) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[1].

Historia komendy

W czerwcu 1921 roku PKU Toruń była podporządkowana Dowództwu Okręgu Generalnego „Pomorze” i obejmowała swoją właściwością powiaty: brodnicki, lubawski, toruński i wąbrzeski[2][3].

15 listopada 1921 roku, po wprowadzeniu podziału kraju na dziesięć okręgów korpusów oraz wprowadzeniu pokojowej organizacji służby poborowej, dotychczasowa PKU Toruń została podporządkowana Dowództwu Okręgu Korpusu Nr VIII w Grudziądzu, a następnie w Toruniu, i obejmowała swoją właściwością powiaty: brodnicki, lubawski, toruński i wąbrzeski. W siedzibie starostwa, każdego z czterech powiatów, rezydował oficer ewidencyjny[4][5][6][7].

18 listopada 1924 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej[8], a 15 kwietnia 1925 roku rozporządzenie wykonawcze ministra spraw wojskowych do tejże ustawy, wydane 21 marca tego roku wspólnie z ministrami: spraw wewnętrznych, zagranicznych, sprawiedliwości, skarbu, kolei, wyznań religijnych i oświecenia publicznego, rolnictwa i dóbr państwowych oraz przemysłu i handlu[7]. Wydanie obu aktów prawnych wiązało się z przejęciem przez władze cywilne (administracji I instancji) większości zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem poboru[9][10]. Przekazanie większości zadań władzom cywilnym umożliwiło organom służby poborowej zajęcie się wyłącznie racjonalnym rozdziałem rekruta oraz ewidencją i administracją rezerw. Do tych zadań dostosowana została organizacja wewnętrzna powiatowych komend uzupełnień i ich składy osobowe. Poszczególne komendy różniły się między sobą składem osobowym w zależności od wielkości administrowanego terenu[11].

Zadania i nowa organizacja PKU określone zostały w wydanej 27 maja 1925 roku instrukcji organizacyjnej służby poborowej na stopie pokojowej[9]. W skład PKU Toruń wchodziły trzy referaty: I) referat administracji rezerw, II) referat poborowy i referat inwalidzki[9]. Nowa organizacja i obsada służby poborowej na stopie pokojowej według stanów osobowych L. O. I. Szt. Gen. 3477/Org. 25 została ogłoszona 4 lutego 1926 roku. Z tą chwilą zniesione zostały stanowiska oficerów ewidencyjnych[12][13][14].

12 marca 1926 roku została ogłoszona obsada personalna Przysposobienia Wojskowego, zatwierdzona rozkazem Dep. I L. 6000/26 przez pełniącego obowiązki szefa Sztabu Generalnego gen. dyw. Edmunda Kesslera, w imieniu ministra spraw wojskowych. Zgodnie z nową organizacją pokojową Przysposobienia Wojskowego zostały zlikwidowane stanowiska oficerów instrukcyjnych przy PKU, a w ich miejsce utworzone rozkazem Oddz. I Szt. Gen. L. 7600/Org. 25 stanowiska oficerów przysposobienia wojskowego w pułkach piechoty[15].

Od 1926 roku, obok ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność PKU Toruń normowała „Tymczasowa instrukcja służbowa dla PKU”, wprowadzona do użytku rozkazem MSWojsk. Dep. Piech. L. 100/26 Pob.[16]

Z dniem 1 stycznia 1927 roku, w związku z likwidacją PKU Szubin i PKU Lubicz, minister spraw wojskowych dokonał zmian w podziale terytorialnym Okręgu Korpusu Nr VIII. W ramach tych zmian do PKU Toruń został włączony powiat rypiński z byłej PKU Lubicz oraz powiat chełmiński, który dotychczas wchodził w skład okręgu poborowego PKU Grudziądz, natomiast powiaty brodnicki i lubawski zostały wyłączone z PKU Toruń i włączone do PKU Grudziądz[17].

W marcu 1930 roku PKU Toruń była nadal podporządkowana Dowództwu Okręgu Korpusu Nr VIII w Toruniu i administrowała miastem Toruń oraz powiatami: chełmińskim, rypińskim, toruńskim i wąbrzeskim[18]. W grudniu tego roku komenda posiadała skład osobowy typ I[16].

31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[19].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Toruń została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Toruń przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[20], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[21]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Toruń normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[22].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr VIII, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował miasto Toruń oraz powiaty: chełmiński, rypiński, toruński i wąbrzeski. KRU Toruń administrowała powiatem rypińskim do czasu utworzenia KRU Brodnica[1].

Obsada personalna

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Toruń, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku. Wśród podoficerów pełniących służbę w PKU Toruń był m.in. st. sierż. Franciszek Afelt[a], odznaczony Medalem Niepodległości[23] i Srebrnym Krzyżem Zasługi[24].

Komendanci
Stopień, imię i nazwiskoOkres pełnienia obowiązkówKolejne stanowisko (dalsze losy)
ppłk piech. Feliks Ziegler[b]1920[3] – 1921
płk piech. Antoni Szemet1921 – 1922
ppłk piech. Antoni I Kamiński1 VII 1923[38] – II 1925[39]dowódca I/49 pp
ppłk piech. Kalikst KędzierskiII 1925[40] – II 1927[41]stan spoczynku z dniem 30 IV 1927
ppłk / płk piech. Mieczysław KawkaIII 1927[42] – XI 1928[43][44]p.o. inspektora poborowego DOK VIII
płk piech. Władysław TarwidIII 1929[45] – XII 1931[46]dyspozycja dowódcy OK VIII
ppłk piech. Franciszek II RatajIII 1932[47] – IV 1934[48]komendant PKU Poznań Miasto
ppłk piech. Jan Józef Rój[c]IV 1934[48] – 1939[50]
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[51][6]
I referentpor. piech. / kanc. Władysław Marian Lekszyckido X 1924[52]II referent
kpt. kanc. Stanisław VI Dąbrowskiod X 1924[53]
II referenturzędnik wojsk. XI rangi Marcin Kowalczykdo X 1924[52]OE Toruń
por. / kpt. kanc. Władysław Marian Lekszycki[d]X 1924 – XII 1925[58]referent poborowy Oddziału Ogólnego Sztabu DOK VIII
oficer instrukcyjnykpt. piech. Marian I Tomaszewski[e][f]od I 1924[60]
kpt. piech. Antoni Józefowicz[g]XI 1924[61] – III 1926[62]63 pp
oficer ewidencyjny na powiat brodnickiurzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Tadeusz Stadnicki1923 – II 1926[63]referent inwalidzki PKU Inowrocław
oficer ewidencyjny na powiat lubawskiurzędnik wojsk. X rangi Walenty Tymoteusz Komiszke[h]od V 1923[65]
oficer ewidencyjny na powiat toruńskiurzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Michał Ciećkiewiczdo X 1924[53]referent Oddziału Ogólnego Sztabu DOK VIII
urzędnik wojsk. XI rangi Marcin Kowalczykod X 1924
oficer ewidencyjny na powiat wąbrzeskiurzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Marcin StefankoIV 1923[66] – II 1926[63]referent inwalidzki
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[67][68][69][70][71]
kierownik I referatu administracji rezerw
i zastępca komendanta		mjr piech. Eugeniusz Michał KamińskiII 1926 – X 1927[72]kierownik I referatu PKU Postawy
kpt. kanc. Stanisław VI DąbrowskiIV 1928[73] – IX 1930[74]kierownik I referatu PKU Kościerzyna
kpt. kanc. Stanisław VI Dąbrowski[i]VIII 1931[77] – VI 1932[78]kierownik kancelarii Inspektoratu Armii w Toruniu
kpt. piech. Edward Franciszek Szymla[j]VI 1932[80][81] – III 1934[82]dyspozycja dowódcy OK VIII
kpt. piech. Ksawery Franciszek GrabowskiVI 1934[83] – VI 1938kierownik I referatu KRU
kierownik II referatu poborowegokpt. kanc. Stanisław VI DąbrowskiII 1926 – IV 1928kierownik I referatu
kpt. kanc. Julian Młodnicki[k]IV 1928[73] – IV 1929[86]dyspozycja dowódcy OK VIII
kpt. piech. Marian GarbiakVII 1929[87] – VIII 1931[88]kierownik I referatu PKU Kościerzyna
kpt. piech. Władysław I Szwed[l]X 1931[90] – XI 1932[91]dyspozycja dowódcy OK VIII
kpt. piech. Maksymilian Sikorski[m]XII 1932[93] – 30 XI 1935stan spoczynku
kpt. piech. Jan DanowskiXII 1935 – VI 1938kierownik II referatu KRU
referentpor. kanc. Michał CiećkiewiczII 1926 – IV 1927[94]referent PKU Nowy Targ
kpt. kanc. Julian MłodnickiIV 1927[94] – IV 1928kierownik II referatu
por. kanc. Marcin StefankoIV 1928[73] – VIII 1931[95]dyspozycja dowódcy OK VIII
referent inwalidzkipor. kanc. Marcin StefankoII 1926 – IV 1928referent
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[96][n]
kierownik I referatu ewidencjikpt. adm. (piech.) Ksawery Franciszek Grabowski[o]1939
kierownik II referatu uzupełnieńkpt. adm. (piech.) Jan Danowski[p]1939

Uwagi

  1. ↑ St. sierż. Franciszek Afelt ur. 26 stycznia 1892 w Toruniu, w rodzinie Antoniego.
  2. ↑ Płk piech. Feliks Ziegler (niem. Felix Ritter von Ziegler) ur. 12 sierpnia 1865 w Nowym Sączu (?). Jesienią 1884 rozpoczął zawodową służbę wojskową w cesarskiej i królewskiej Armii. Został wcielony do Galicyjskiego Pułku Piechoty Nr 20 w Krakowie[25]. W 1914 pełnił służbę na stanowisku komendanta Okręgu Uzupełnień Nowy Sącz, pozostając oficerem nadetatowym IR Nr 20[26]. W czasie służby w c. i k. Armii awansował na kolejne stopnie w korpusie oficerów piechoty: kadeta (starszeństwo z 1 września 1884)[27], kadeta-zastępcy oficera[28], podporucznika, porucznika, kapitana i majora (1 maja 1912)[29]. 11 czerwca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu podpułkownika, w piechocie, w grupie oficerów byłej armii austriacko-węgierskiej[30]. 1 czerwca 1921 w dalszym ciągu pełnił służbę w PKU Toruniu, a jego oddziałem macierzystym był 63 Toruński Pułk Piechoty[31]. 26 października 1923 Prezydent RP Stanisław Wojciechowski zatwierdził go w stopniu pułkownika[32]. Na emeryturze mieszkał w kolonii Kuchnia, w gminie Chełmża[33][34][35]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji PKU Toruń. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VIII. Był wówczas „w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VII”[36]. Był odznaczony m.in. Krzyżem Zasługi Wojskowej[37].
  3. ↑ Ppłk piech. Jan Józef Rój (ur. 11 listopada 1889) był odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych (dwukrotnie) i Złotym Krzyżem Zasługi[49].
  4. ↑ Władysław Marian Lekszycki ur. 5 sierpnia 1891. Do Wojska Polskiego został przyjęty z byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 i 11. lokatą w korpusie oficerów administracyjnych (dział kancelaryjny)[54][55]. W marcu 1934 został przeniesiony do korpusu oficerów piechoty z pozostawieniem na zajmowanym stanowisku w DOK VIII[56]. Był odznaczony Krzyżem Walecznych, Medalem Niepodległości (23 grudnia 1933), Srebrnym Krzyżem Zasługi i Medalem Zwycięstwa. Mężczyzna o tym samym imieniu i nazwisku oraz dacie urodzenia był więźniem Pawiaka, rozstrzelanym 13 stycznia 1944 roku na ulicy Górczewskiej 14[57].
  5. ↑ kpt. piech. Marian I Tomaszewski ur. 31 października 1892 w Bereźnem, w rodzinie Jana lub 19 października 1892 w Miropolu na Wołyniu. Do Wojska Polskiego został przyjęty z byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej. W 1928 służył w KOP, a w 1932 w DOK V w Krakowie. Był odznaczony Krzyżem Walecznych i Srebrnym Krzyżem Zasługi.
  6. ↑ W styczniu 1934 ogłoszono sprostowanie daty urodzenia kpt. Mariana I Tomaszewskiego z „1 listopada 1892” na „31 października 1892”[59].
  7. ↑ kpt. piech. Antoni Józefowicz ur. 23 marca 1887 w Kocmaniu. W 1938 mieszkał w Gdyni przy ul. Zakopiańskiej 9.
  8. ↑ Por. Walenty Tymoteusz Komiszke ur. 24 stycznia 1888 w Łasinie, w rodzinie Michała i Zuznanny z Reczkowskich. Na emeryturze mieszkał w Łasinie przy ul. Hallera 13. 2 listopada 1930 został wybrany wiceprezesem Związku byłych uczestników powstań narodowych w Grudziądzu. 16 marca 1933 został odznaczony Medalem Niepodległości[64].
  9. ↑ Kpt. adm. Stanisław VI Dąbrowski ur. 5 lutego 1894 w m. Szwientupy na Litwie Kowieńskiej, w rodzinie Bolesława. W marcu 1934 został przeniesiony z korpusu oficerów administracji do korpusu oficerów piechoty w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 178,9 lokatą[75][76]. Na stanowisku kierownika kancelarii Inspektoratu Armii w Toruniu pozostał do 1939 roku.
  10. ↑ Kpt. piech. Edward Franciszek Szymla ps. „Edward Pieckowicz” ur. 7 października 1890 w Krakowie. Do Wojska Polskiego został przyjęty z byłej armii austro-węgierskiej. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów piechoty[79]. Po zakończeniu II wojny światowej został odnotowany Państwowym Urzędzie Repatriacyjnym w Krakowie[57]. Zmarł 4 lutego 1981. Został pochowany na cmentarzu komunalnym w Lubsku. Był odznaczony Krzyżem Walecznych i Medalem Niepodległości (13 września 1933).
  11. ↑ Kpt. adm. Julian Młodnicki ur. 10 lutego 1887 w Janowie, w rodzinie Karola. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 1 grudnia 1920 w korpusie oficerów administracji, dział kancelaryjny[84]. Z dniem 30 września 1929 został przeniesiony w stan spoczynku[85]. Figuruje na Ukraińskiej Liście Katyńskiej.
  12. ↑ Kpt. piech. Władysław I Szwed ur. 1 maja 1891 we wsi Dębe. Do Wojska Polskiego został przyjęty z byłej armii niemieckiej. Był odznaczony Krzyżem Walecznych (dwukrotnie) i Medalem Niepodległości (20 lipca 1932). Został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów piechoty[79]. Z dniem 30 kwietnia 1933 roku został przeniesiony w stan spoczynku[89].
  13. ↑ Kpt. piech. Maksymilian Sikorski (ur. 29 listopada 1889 w Bydgoszczy) był odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych (dwukrotnie) i Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym (6 grudnia 1957 roku). Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1929 roku w korpusie oficerów piechoty[79]. W marcu 1932 roku został przeniesiony z 83 pp do PKU Kamionka Strumiłowa na stanowisko kierownika II referatu poborowego[92]. W grudniu tego roku został przeniesiony do PKU Toruń na takie samo stanowisko. Z dniem 30 listopada 1935 roku został przeniesiony w stan spoczynku. 13 stycznia 1943 roku został osadzony KL Mauthausen-Gusen. Przeżył[57].
  14. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939 roku, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939 roku[97].
  15. ↑ Major Ksawery Franciszek Grabowski ur. 3 września 1896 w Obertynie, w ówczesnym powiecie horodeńskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Jana i Franciszki z Jaworskich. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach cesarskiej i królewskiej Armii. Jego oddziałem macierzystym był Pułk Piechoty Nr 30. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 lutego 1917 w korpusie oficerów rezerwy[98]. W 1916 został ranny[99]. Był odznaczony Srebrnym Medalem Waleczności 1 klasy, Medalem Niepodległości (15 kwietnia 1932) i Srebrnym Krzyżem Zasługi (1938). Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 1 lipca 1923 roku w korpusie oficerów piechoty[100][101][102]. W 1945 był pierwszym komendantem Rejonowej Komendy Uzupełnień w Katowicach. Zmarł 6 października 1965. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim.
  16. ↑ Kpt. adm. (piech.) Jan Karol Danowski ur. 1 listopada 1894 w Warszawie, w rodzinie Szczepana. Do Wojska Polskiego został przyjęty z byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej. Był odznaczony Krzyżem Niepodległości (4 lutego 1932), Krzyżem Walecznych (dwukrotnie), Srebrnym Krzyżem Zasługi[103] i Odznaką Pamiątkową Więźniów Ideowych. W grudniu 1932 został przydzielony do PKU Toruń[104]. Po przeniesieniu kpt. Maksymiliana Sikorskiego w stan spoczynku (30 listopada 1935) objął kierownictwo II referatu poborowego.

Przypisy

  1. ↑ a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  2. ↑ Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 69 z 23 czerwca 1921 roku, zał. nr 2 do pkt 11.
  3. ↑ a b Mierzejewski i Sadowski 1994 ↓, s. 35.
  4. ↑ Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 38.
  5. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1481.
  6. ↑ a b Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1350.
  7. ↑ a b Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
  8. ↑ Dz.U. z 1924 r. nr 61, poz. 609.
  9. ↑ a b c Jarno 2001 ↓, s. 169.
  10. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, autor użył sformułowania „wszystkie czynności przygotowawcze do poboru, jak również jego przeprowadzenie przeszły do władz administracyjnych”, co nie odpowiadało podziałowi kompetencji władz wojskowych i cywilnych, określonych we wspomnianych aktach prawa.
  11. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393–394.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 7-20.
  13. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, wg autora stanowiska oficerów ewidencyjnych, po krótkotrwałym przydzieleniu ich do władz administracyjnych, zostały zniesione w 1925 roku.
  14. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 169, autor także datuje zniesienie stanowisk oficerów ewidencyjnych na rok 1925, co stoi w sprzeczności z ogłoszoną 4 lutego 1926 roku obsadą służby poborowej na stopie pokojowej.
  15. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 1-10.
  16. ↑ a b Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  17. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 2 z 21 stycznia 1927 roku, poz. 15.
  18. ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
  19. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
  20. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 173.
  21. ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  22. ↑ Historia WKU Suwałki ↓.
  23. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 19 marca 1933 roku, s. 62.
  24. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 29 maja 1929 roku, s. 165.
  25. ↑ Militär-Schematismus 1885 ↓, s. 309.
  26. ↑ Schematismus 1914 ↓, s. 121, 418.
  27. ↑ Militär-Schematismus 1885 ↓, s. 268.
  28. ↑ Militär-Schematismus 1886 ↓, s. 309.
  29. ↑ Schematismus 1914 ↓, s. 210.
  30. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 23 z 23 czerwca 1920 roku, s. 497.
  31. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 185, 971.
  32. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 70 z 7 listopada 1923 roku, s. 740.
  33. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1580.
  34. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1410.
  35. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 888.
  36. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 323, 1012.
  37. ↑ Schematismus 1914 ↓, s. 418.
  38. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 38 z 12 czerwca 1923 roku, s. 393.
  39. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 24 lutego 1925 roku, s. 90.
  40. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 24 lutego 1925 roku, s. 91.
  41. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1927 roku, s. 38, 44.
  42. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 lutego 1927 roku, s. 65.
  43. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 354.
  44. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1929 roku, s. 49.
  45. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 91.
  46. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 23 grudnia 1931 roku, s. 415.
  47. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 233.
  48. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 159.
  49. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 11.
  50. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 859.
  51. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1481, 1555, 1560, 1567, 1568.
  52. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 106 z 9 października 1924 roku, s. 584.
  53. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 106 z 9 października 1924 roku, s. 583.
  54. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 825.
  55. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 355, 474.
  56. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 12 marca 1934 roku, s. 86.
  57. ↑ a b c Straty ↓.
  58. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 14 grudnia 1925 roku, s. 717.
  59. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 29.
  60. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 24 stycznia 1924 roku, s. 35.
  61. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 117 z 1 listopada 1924 roku, s. 654.
  62. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 9.
  63. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 4.
  64. ↑ M.P. z 1933 r. nr 63, poz. 81.
  65. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 26 z 5 maja 1923 roku, s. 290.
  66. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 18 kwietnia 1923 roku, s. 258.
  67. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 16.
  68. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 115, 824, 832, kwietniu 1928 roku zostali przeniesieni służbowo do PKU w celu odbycia praktyki poborowej: płk sap. Józef I Zaniewski z Centralnej Szkoły Artylerii – na sześć miesięcy i mjr piech. Leon Klein z 63 pp – na cztery miesiące.
  69. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. XII, 525.
  70. ↑ Lista starszeństwa 1933 ↓, s. 12, 41, 70.
  71. ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 9, 40, 42, 67.
  72. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 301.
  73. ↑ a b c Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 175.
  74. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 24.
  75. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 12 marca 1934 roku, s. 85.
  76. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 354, 420.
  77. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 242.
  78. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 428.
  79. ↑ a b c Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 44.
  80. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. XII.
  81. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 416.
  82. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 30 marca 1934 roku, s. 134.
  83. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 155.
  84. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 824.
  85. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 sierpnia 1929 roku, s. 266.
  86. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 117.
  87. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 200.
  88. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 234.
  89. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 20 maja 1933 roku, s. 122.
  90. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931 roku, s. 327.
  91. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 15 listopada 1932 roku, s. 398.
  92. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 231.
  93. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 431.
  94. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 11 kwietnia 1927 roku, s. 113.
  95. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 228.
  96. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 859.
  97. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. VI.
  98. ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 340, 546.
  99. ↑ Lista strat nr 459. c. i k. Ministerstwo Wojny, 1916-09-02, s. 3.
  100. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 47, 576.
  101. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 39.
  102. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 293.
  103. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 292.
  104. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 418.

Bibliografia

Służba uzupełnień Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej
Wydziały Mobilizacji i Uzupełnień
Komendy rejonów uzupełnień
Powiatowe komendy uzupełnień

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
KRU DOK VIII.jpg
Komendy rejonów uzupełnień OK VIII