Komenda Rejonu Uzupełnień Wadowice

Komenda Rejonu Uzupełnień Wadowice
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Wadowice
Historia
Państwo

 II Rzeczpospolita

Sformowanie

1918

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

XX PKU Wadowice XX
PKU 12 pp
PKU Wadowice[1]

Dowódcy
Pierwszy

ppłk Antoni Mikucki

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Wadowice

Podległość

DOGen. „Kraków”
DOK V

Skład

PKU typ II

Komendy rejonów uzupełnień OK V

Komenda Rejonu Uzupełnień Wadowice (KRU Wadowice) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[2].

Formowanie i zmiany organizacyjne

27 grudnia 1918 roku kierownik Ministerstwa Spraw Wojskowych ustanowił XX Powiatową Komendę Uzupełnień w Wadowicach obejmującą powiaty: wadowicki, chrzanowski, oświęcimski, żywiecki, bialski i bielski[3][4]. XX PKU znajdowała się na terenie Okręgu Generalnego „Kraków” i podlegała Okręgowej Komendzie Uzupełnień w Krakowie[5].

Komenda, jako władza zaciągowa pierwszej instancji realizowała zadania i wykonywała obowiązki wynikające z Tymczasowej ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej, która weszła w życie 29 października 1918 roku[6]. Ponadto komenda przejęła zadania dotychczasowych Głównych Urzędów Zaciągu do Wojska Polskiego w zakresie: przyjmowania zgłoszeń ochotników do wojska i agitacji werbunkowej, przyjmowanie podań o przyjęcie do wojska wnoszonych przez oficerów i żołnierzy byłych I, II i III Korpusów Polskich w Rosji oraz armii austriackiej, rosyjskiej i niemieckiej, przyjmowanie podań o przyjęcie do szkół podoficerskich i szkół podchorążych, a także przyjmowanie podań o przyjęcie na kursy żandarmerii[7].

Organami pomocniczymi i wykonawczymi PKU byli oficerowie ewidencyjni. Wspomniani oficerowie realizowali zadania PKU w powierzonym im powiecie. Każdy oficer ewidencyjny miał do pomocy jednego pisarza i jednego szeregowego (ordynansa kancelaryjnego)[7].

27 marca 1919 roku minister spraw wojskowych wyłączył powiat bielski z XX PKU Wadowice i włączył do XVII PKU Cieszyn z wyłączeniem autonomicznej gminy Bielsko (miasto Bielsko), która pozostała w podporządkowaniu XX PKU Wadowice[8].

10 czerwca 1919 roku minister spraw wojskowych dla przeprowadzenia prac związanych z likwidacją PKU Cieszyn oraz dla dalszego prowadzenia zaciągu ochotniczego ustanowił czasowo urząd Oficera Ewidencyjnego w Cieszynie, podległego PKU Wadowice. Na stanowisko oficera ewidencyjnego w Cieszynie został wyznaczony urzędnik ewidencyjny w randze porucznika Krzysztof Lukas[9].

Z dniem 1 czerwca 1922 roku została zlikwidowana gospoda inwalidzka przy PKU Wadowice[10].

W marcu 1930 roku PKU Wadowice nadal podlegała Dowództwu Okręgu Korpusu Nr V i administrowała powiatami: wadowickim, chrzanowskim i oświęcimskim[11]. W grudniu tego roku posiadała skład osobowy typ II[12].

Z dniem 1 kwietnia 1932 roku został zniesiony powiat oświęcimski[13].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Wadowice została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Wadowice przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[14], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[15]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU (…) normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[16].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr V, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiaty: wadowicki i chrzanowski[2].

Obsada personalna

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Wadowice, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.

Komendanci
Stopień, imię i nazwiskoOkres pełnienia funkcjiKolejne stanowisko służbowe (dalsze losy)
ppłk Antoni Mikuckiod 27 XII 1918
mjr piech. Józef Ostrowski1921[17]
ppłk / płk piech. Witold I Olszewski[a]1924[18] – II 1927[19]stan spoczynku z dniem 30 IV 1927
ppłk piech. Ludwik Franciszek Trznadel[b]V 1927[24] – XII 1932[25]
ppłk dypl. piech. Witold StankiewiczXII 1932[26] – 2 IX 1933[27]komendant PKU Piotrków
ppłk piech. Franciszek Józef Sękara[28] (IX 1933[29])1939[30]
Obsada personalna XX PKU w Wadowicach 27 grudnia 1918 roku[5]
  • komendant – ppłk Antoni Mikucki
  • zastępca komendanta – kpt. Aleksander Kurmański
  • oficer ewidencyjny w powiecie wadowickim – urzędnik ewidencyjny w randze kapitana Wacław Niejedly
  • oficer ewidencyjny w powiecie chrzanowskim – urzędnik ewidencyjny w randze kapitana Emil Jauernik
  • oficer ewidencyjny w powiecie oświęcimskim – urzędnik ewidencyjny w randze podporucznika Antoni Hrycykiewicz
  • oficer ewidencyjny w powiecie żywieckim – urzędnik ewidencyjny w randze porucznika Władysław Kiciński
  • oficer ewidencyjny w powiecie bialskim – urzędnik ewidencyjny w randze porucznika Ignacy Gicała
  • oficer ewidencyjny w powiecie bielskim – urzędnik ewidencyjny w randze podporucznika Samuel Weltscher
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[31][32]
  • I referent
    • mjr piech. Erwin Pallas (do IV 1924 → PKU Królewska Huta[33])
    • mjr piech. Jan Henryk Służewski (IV 1924[34] – II 1926 → kierownik I referatu)
  • II referent – urzędnik wojsk. X rangi / por. kanc. Karol Wojtyła (do II 1926 → kierownik II referatu)
  • referent – urzędnik wojsk. X rangi Bolesław Świderski
  • referent inwalidzki – urzędnik wojsk. X rangi / por. kanc. Wojciech Drewniak (do II 1926 → referent inwalidzki)
  • oficer instrukcyjny
    • por. piech. Jarosław Anastazy Fiuczek (do IV 1924 → 75 pp[35])
    • kpt. piech. Filip Karmański[c] (1924[35] – III 1926[37] → 12 pp)
  • oficer ewidencyjny na powiat chrzanowski
    • urzędnik wojskowy XI rangi Antoni Hrycykiewicz (XI 1922[38] – 31 X 1924[39])
    • por. kanc. Tadeusz Łuczko (XII 1924[40] – I 1926 → oficer kancelaryjny Zakładów Amunicyjnych Nr 4[41])
  • oficer ewidencyjny na powiat wadowicki – urzędnik wojskowy XI rangi / por. kanc. Stanisław Grabiec (1 IX 1923[42] – II 1926 → referent)
  • oficer ewidencyjny na powiat oświęcimski
    • urzędnik wojsk. XI rangi Jan Wójcik (od V 1923[43])
    • por. kanc. Tadeusz Krok (V 1924[44] – V 1925[45] → OE Kossów PKU Łuniniec)
    • por. kanc. Stanisław Synowiec (od 1 VII 1925[46])
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[47][48][49]
  • kierownik I referatu administracji rezerw i zastępca komendanta
    • mjr piech. Jan Henryk Służewski (od II 1926)
    • mjr adm. (san.) Gustaw Antoni Maliński (IV 1928[50] – VI 1930[51] → p.o. komendanta PKU Brześć)
    • kpt. piech. Franciszek Löwy (był w I 1931[52], do X 1933[53] → dyspozycja dowódcy OK V)
    • kpt. piech. Jan Kuzara[d] (X 1933[57] – był w VI 1935)
  • kierownik II referatu poborowego
    • por. kanc. Karol Wojtyła (od II 1926)
    • kpt. piech. Bolesław II Kowalski[58] (był w 1932, do VII 1935[59] → dyspozycja dowódcy OK V)
  • referent – por. kanc. Stanisław Grabiec (od II 1926)
  • referent inwalidzki – por. kanc. Wojciech Drewniak (II 1926 – IV 1929[60][61])
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[30][e]
  • kierownik I referatu ewidencji – kpt. piech. Kornel Karol Lerch
  • kierownik II referatu uzupełnień – kpt. adm. (piech.) Wincenty Kucharczyk
  • praktyka poborowa – mjr piech. Stefan Musiałek-Łowicki

Uwagi

  1. ↑ Płk piech. Witold I Olszewski (ur. 30 sierpnia 1874). 3 maja 1926 roku został mianowany pułkownikiem ze starszeństwem z 1 lipca 1925 roku i 1. lokatą w korpusie oficerów piechoty.
  2. ↑ Ppłk piech. Ludwik Franciszek Trznadel (ur. 29 września 1886). W październiku 1925 roku został przydzielony z 82 pp do PKU Miechów na stanowisko I referenta[20]. W lutym 1926 roku został zatwierdzony na stanowisku kierownika I referatu administracji rezerw i zastępcy komendanta PKU Miechów. 12 kwietnia 1927 roku został mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z 1 stycznia 1927 roku i 12. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W następnym miesiącu został przydzielony do PKU Wadowice na stanowisko komendanta. W marcu 1930 roku ogłoszono jego przeniesienie do PKU Sosnowiec na stanowisko komendanta[21]. W czerwcu tego roku zarządzenie o przeniesieniu zostało anulowane[22]. W grudniu 1932 roku został zwolniony ze stanowiska komendanta, a z dniem 31 marca 1933 roku przeniesiony w stan spoczynku[23].
  3. ↑ Filip Karmański w 1939 roku w dalszym ciągu pełnił służbę w 12 pp na stanowisku oficera mobilizacyjnego[36]. W czasie kampanii wrześniowej dostał się do niemieckiej niewoli. Zmarł 17 czerwca 1943 roku w Oflagu VI B Dössel.
  4. ↑ Jan Kuzara (ur. 4 marca 1890) do Wojska Polskiego został przyjęty z byłej armii austro-węgierskiej. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 w korpusie oficerów piechoty. Do lutego 1927 pełnił służbę w PKU Modlin na stanowisku kierownika II referatu poborowego, a następnie referenta w Wydziale Poborowym Departamentu Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych[54]. W 1932 służył w Departamencie Uzupełnień MSWojsk.[55] W październiku 1933 został przeniesiony do PKU Wadowice na stanowisko kierownika I referatu administracji rezerw i zastępcy komendanta. W 1938, jako oficer stanu spoczynku został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi. Był wówczas w korpusie oficerów administracji, grupa administracyjna[56].
  5. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939 roku, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939 roku[62].

Przypisy

  1. ↑ Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 36.
  2. ↑ a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  3. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 14 z 30 grudnia 1918 roku, poz. 444.
  4. ↑ Szandrocho 2011 ↓, s. 48.
  5. ↑ a b Dz. Rozk. Wojsk. Nr 14 z 30 grudnia 1918 roku, poz. 445.
  6. ↑ Dz.U. z 1918 r. nr 13, poz. 28.
  7. ↑ a b Dz. Rozp. MSWojsk. Nr 7 z 30 listopada 1918 roku, s. 144.
  8. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 36 z 1 kwietnia 1919 roku, poz. 1167.
  9. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 68 z 21 czerwca 1919 roku, poz. 2206.
  10. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 6 czerwca 1922 roku, poz. 346.
  11. ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
  12. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  13. ↑ Dz.U. z 1932 r. nr 1, poz. 3.
  14. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 173.
  15. ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  16. ↑ Historia WKU Suwałki ↓.
  17. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 54.
  18. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 12 lutego 1924 roku, s. 59, został zatwierdzony na stanowisku komendanta, do tego czasu pełnił obowiązki komendanta PKU.
  19. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1927 roku, s. 38, 44.
  20. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 105 z 14 października 1925 roku, s. 565.
  21. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 103.
  22. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 237.
  23. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 20 maja 1933 roku, s. 121.
  24. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 maja 1927 roku, s. 148.
  25. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 406.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 413.
  27. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 139.
  28. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 23, sprostowano imiona z „Franciszek” na „Franciszek Józef”.
  29. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 28 września 1933 roku, s. 193.
  30. ↑ a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 859.
  31. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1481, 1556, 1568, 1570.
  32. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1285, 1351.
  33. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 12 kwietnia 1924 roku, s. 210.
  34. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 38 z 17 kwietnia 1924 roku, s. 217.
  35. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 29 kwietnia 1924 roku, s. 244.
  36. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 561.
  37. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 11 marca 1926 roku. Dodatek „Obsada personalna przysposobienia wojskowego”, s. 9.
  38. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 44 z 18 listopada 1922 roku, s. 834.
  39. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 103 z 2 października 1924 roku, s. 566.
  40. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 134 z 24 grudnia 1924 roku, s. 757.
  41. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 11 stycznia 1926 roku, s. 3.
  42. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 57 z 30 sierpnia 1923 roku, s. 539.
  43. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 30 z 19 maja 1923 roku, s. 281.
  44. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 52 z 29 maja 1924 roku, s. 303.
  45. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 50 z 3 maja 1925 roku, s. 242.
  46. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 65 z 18 czerwca 1925 roku, s. 329.
  47. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 13.
  48. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 525.
  49. ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 11, 47, 59.
  50. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 163.
  51. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 214.
  52. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 31.
  53. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 5, 31.
  54. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 lutego 1927 roku, s. 65.
  55. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 51, 441.
  56. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 51.
  57. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 28 września 1933 roku, s. 195.
  58. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 12 marca 1934 roku, s. 91, sprostowano datę urodzenia z „10 grudnia 1893” na „22 grudnia 1893”.
  59. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 4 lipca 1935 roku, s. 91.
  60. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 114, zwolniony z zajmowanego stanowiska z równoczesnym przydziałem do dyspozycji Ministra Pracy i Opieki Społecznej, do dnia 31 marca 1930 roku.
  61. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 226, por. kanc. Wojciech Drewniak z dniem 30 czerwca 1930 roku został przeniesiony w stan spoczynku.
  62. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.

Bibliografia

Służba uzupełnień Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej
Wydziały Mobilizacji i Uzupełnień
Komendy rejonów uzupełnień
Powiatowe komendy uzupełnień

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
KRU DOK V.jpg
Komendy rejonów uzupełnień OK V