Komenda Rejonu Uzupełnień Warszawa Miasto II

Komenda Rejonu Uzupełnień Warszawa Miasto II
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Warszawa Miasto II
Historia
Państwo

 II Rzeczpospolita

Sformowanie

1922

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

PKU Warszawa Miasto
PKU Warszawa Miasto II[1]

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

garnizon Warszawa

Podległość

DOK I

Skład

PKU typ specjalny

Komendy rejonów uzupełnień OK I

Komenda Rejonu Uzupełnień Warszawa Miasto II (KRU Warszawa Miasto II) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[2].

Historia komendy

W lipcu 1922 roku została zlikwidowana Powiatowa Komenda Uzupełnień Warszawa Miasto, a w jej miejsce utworzono trzy nowe komendy, w tym Powiatową Komendę Uzupełnień Warszawa Miasto II z siedzibą przy ul. Polnej 36, która obejmowała swoją właściwością komisariaty Policji Państwowej nr VI, VIII, IX, XI, XIII, XVI, XX, XXI, XXII i XXIII[3].

18 listopada 1924 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej[4], a 15 kwietnia 1925 roku rozporządzenie wykonawcze ministra spraw wojskowych do tejże ustawy, wydane 21 marca tego roku wspólnie z ministrami: spraw wewnętrznych, zagranicznych, sprawiedliwości, skarbu, kolei, wyznań religijnych i oświecenia publicznego, rolnictwa i dóbr państwowych oraz przemysłu i handlu[5]. Wydanie obu aktów prawnych wiązało się z przejęciem przez władze cywilne (administracji I instancji) większości zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem poboru[6][7]. Przekazanie większości zadań władzom cywilnym umożliwiło organom służby poborowej zajęcie się wyłącznie racjonalnym rozdziałem rekruta oraz ewidencją i administracją rezerw. Do tych zadań dostosowana została organizacja wewnętrzna powiatowych komend uzupełnień i ich składy osobowe. Poszczególne komendy różniły się między sobą składem osobowym w zależności od wielkości administrowanego terenu[8].

Zadania i nowa organizacja PKU określone zostały w wydanej 27 maja 1925 roku instrukcji organizacyjnej służby poborowej na stopie pokojowej[6]. W skład PKU Warszawa Miasto II wchodziły dwa referaty: I) referat administracji rezerw i II) referat poborowy[6]. Nowa organizacja i obsada służby poborowej na stopie pokojowej według stanów osobowych L. O. I. Szt. Gen. 3477/Org. 25 została ogłoszona 4 lutego 1926 roku. Z tą chwilą zniesione zostały stanowiska oficerów ewidencyjnych[9][10][11].

12 marca 1926 roku została ogłoszona obsada personalna Przysposobienia Wojskowego, zatwierdzona rozkazem Dep. I L. 6000/26 przez pełniącego obowiązki szefa Sztabu Generalnego gen. dyw. Edmunda Kesslera, w imieniu ministra spraw wojskowych. Zgodnie z nową organizacją pokojową Przysposobienia Wojskowego zostały zlikwidowane stanowiska oficerów instrukcyjnych przy PKU, a w ich miejsce utworzone rozkazem Oddz. I Szt. Gen. L. 7600/Org. 25 stanowiska oficerów przysposobienia wojskowego w pułkach piechoty[12].

Od 1926 roku, obok ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność PKU Warszawa Miasto II normowała „Tymczasowa instrukcja służbowa dla PKU”, wprowadzona do użytku rozkazem MSWojsk. Dep. Piech. L. 100/26 Pob.[13]

Z dniem 1 stycznia 1927 roku minister spraw wojskowych utworzył PKU Warszawa Miasto IV, która objęła swoją właściwością między innymi komisariaty PP nr VI, VIII i XXII. W związku z tą reorganizacją PKU Warszawa Miasto II objęła swoją właściwością Komisariaty PP nr IX, XI, XIII, XVI, XX, XXI i XXIII oraz „prowadziła” referat oficerów rezerwy dla całego obszaru m. st. Warszawy[14].

W marcu 1930 roku PKU Warszawa Miasto II nadal podlegała Dowództwu Okręgu Korpusu Nr I i administrowała częścią miasta Warszawy obejmującą komisariaty Policji Państwowej nr IX, XI, XIII, XVI, XX, XXI i XXIII[15]. W grudniu tego roku PKU Warszawa Miasto II posiadała skład osobowy typ specjalny. Siedziba komendy znajdowała się przy ul. Olszowej 9[16].

31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu sumarycznego składu osobowego Powiatowych Komend Uzupełnień Warszawa Miasto I–IV o czterech oficerów i zwiększeniu o czterech urzędników II kategorii. Łącznie w czterech stołecznych PKU miało pełnić służbę 16 oficerów i czterech urzędników II kategorii. Ponadto w PKU Warszawa Miasto II występował dodatkowo etat oficera – referenta ewidencji oficerów. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[17].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby poborowej, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Warszawa Miasto II została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Warszawa Miasto II przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[18], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[19].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr I. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie[2].

Obsada personalna

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU Warszawa Miasto II i KRU Warszawa Miasto II, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w latach 1926 i 1938.

Komendanci
stopień, imię i nazwiskoczas pełnienia obowiązkówkolejne stanowisko służbowe (dalsze losy)
mjr piech. Adam Wróblewski1 XI[20] – XII 1923komendant PKU Warszawa Miasto I[21]
ppłk piech. Włodzimierz NyczajXII 1923[21][22] – XI 1925komendant PKU Warszawa Powiat[23]
ppłk / płk piech. Karol SteinbachXI 1925[23] – 31 XII 1928stan spoczynku[24]
mjr piech. Władysław Zachariasz SpławińskiI 1929[25] – 30 IX 1935stan spoczynku[26]
ppłk piech. Michał Głowacki1 VIII 1935[27] – ?szef wydziału w Dep. Uzup. MSWojsk.
ppłk piech. Ludwik Zygmunt Łęgowski? – 1939
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1923–1925[28][22]
I referentkpt. piech. Włodzimierz Labuko20 VIII 1922[29] – 21 X 1923[30]Dep. I MSWojsk.
por. piech. Olgierd Wazgird[a]25 X 1923[31] – IV 1924[32]72 pp
mjr piech. Teofil BurakowskiV[33] – VI 1925[34]I referent PKU Warszawa Miasto I
mjr piech. Paweł KazimirskiVI 1925[35] – II 1926kierownik I referatu
II referentpor. piech. Olgierd Wazgirddo 25 X 1923I referent
urzędnik wojsk. XI rangi Bolesław Tuszyński25 X 1923[31] – IV 1924[32]oficer ewidencyjny IV rejonu
por. piech. Jan Jakubowskiod IV 1924[36]
oficer instrukcyjnypor. piech. Edward Pennerdo XII 192342 pp[37]
kpt. piech. Józef MartinekXII 1923[37] – IV 1924PKU Biała Bielsko[38]
kpt. piech. Eugeniusz Karol BorkowskiVI 1924[39] – III 1926[40]36 pp
oficer ewidencyjny III rejonuurzędnik wojsk. XI rangi Andrzej Gwardiando 1 IV 1924[41]Dep. I MSWojsk.
por. piech. Henryk RoszkowskiVI[42] – VIII 1924Oddział Sztabowy MSWojsk[43].
por. kanc. Andrzej Gwardianod VIII 1924[43]
oficer ewidencyjny IV rejonupor. art. AS Stefan Marian Stanisław Mochnackido 10 IX 1923[44]1 pac
urzędnik wojsk. XI rangi Bolesław Tuszyński10 IX[20] – 25 X 1923II referent
ppor. rez. art. powoł. do sł. czyn. Stefan GrodzickiXI 1923[45] – IV 1924[46]1 pan
urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Bolesław TuszyńskiIV 1924 – †2 II 1925[47]
por. kanc. Wacław I TomaszewskiII 1925[48] – II 1926referent (etat przejściowy)
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[49][50]
kierownik I referatu administracji rezerwmjr kanc. Paweł Kazimirskiod II 1926
kpt. piech. Tadeusz Piotr Bronikowskido IX 1930[51]DOK I
kpt. piech. Wacław Ireneusz Antoni Makowskiod IX 1930
kpt. piech. Edmund Franciszek BukowiczIX 1930[52] – IV 1933[53]PKU Warszawa Miasto III
kierownik II referatu poborowegopor. / kpt. piech. Wacław ZiembińskiII – IX 1926[54]kierownik II referatu PKU Grodzisk Maz.
por. kanc. Antoni Kozłowiczp.o. IX 1926[54] – IX 1927[55]p.o. kierownika II referatu PKU Radomsko
kpt. art. Wiktor I SmoleńskiVII 1929[56]
por. piech. Tadeusz OzimekIX 1932[52] –
referentpor. kanc. Andrzej GwardianII 1926 – 15 IX 1926oficer żywnościowy Wyższej Szkoły Wojennej[57]
kpt. piech. Wacław Ireneusz Antoni Makowskido IX 1930kierownik I referatu[58]
referent (etat przejściowy)por. kanc. Wacław I Tomaszewski[b]II 1926 – 15 IX 1930praktyka u płatnika 36 pp[61]
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[62][c]
kierownik I referatu ewidencjikpt. adm. (piech.) Wacław Ireneusz Antoni Makowski[64]do 1939
kierownik II referatu uzupełnieńkpt. adm. (art.) Maksymilian Michał Klagdo 1939
praktyka poborowappłk kaw. Józef TaubeIII 1939

Uwagi

  1. ↑ Więcej informacji biograficznych Olgierda Wazgirda w artykule Komenda Rejonu Uzupełnień Płońsk.
  2. ↑ Wacław I Tomaszewski po zakończeniu praktyki przydzielony został do płatnika Kwatery Głównej MSWojsk[59], a następnie przeniesiony do 12 pp[60].
  3. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[63].

Przypisy

  1. ↑ Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 34.
  2. ↑ a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  3. ↑ PKU w Warszawie. „Polska Zbrojna”. 182, s. 3, 1922-07-08. Warszawa. 
  4. ↑ Dz.U. z 1924 r. nr 61, poz. 609.
  5. ↑ Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
  6. ↑ a b c Jarno 2001 ↓, s. 169.
  7. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, autor użył sformułowania „wszystkie czynności przygotowawcze do poboru, jak również jego przeprowadzenie przeszły do władz administracyjnych”, co nie odpowiadało podziałowi kompetencji władz wojskowych i cywilnych, określonych we wspomnianych aktach prawa.
  8. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393–394.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 7-20.
  10. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, wg autora stanowiska oficerów ewidencyjnych, po krótkotrwałym przydzieleniu ich do władz administracyjnych, zostały zniesione w 1925 roku.
  11. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 169, autor także datuje zniesienie stanowisk oficerów ewidencyjnych na rok 1925, co stoi w sprzeczności z ogłoszoną 4 lutego 1926 roku obsadą służby poborowej na stopie pokojowej.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 1-10.
  13. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  14. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 2 z 21 stycznia 1927 roku, poz. 15.
  15. ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
  16. ↑ Książka adresowa 1930 ↓, s. 53.
  17. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
  18. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 173.
  19. ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  20. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 61 z 18 września 1923 roku, s. 570.
  21. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 75 z 6 grudnia 1923 roku, s. 703.
  22. ↑ a b Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1351.
  23. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 117 z 5 listopada 1925 roku, s. 632.
  24. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 332.
  25. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1929 roku, s. 26.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 4 lipca 1935 roku, s. 86.
  27. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935 roku, s. 97.
  28. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1482, 1557, 1569.
  29. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 30 z 2 września 1922 roku, s. 652.
  30. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 71 z 13 listopada 1923 roku, s. 751.
  31. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 71 z 13 listopada 1923 roku, s. 756.
  32. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 36 z 9 kwietnia 1924 roku, s. 200.
  33. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 48 z 29 kwietnia 1925 roku, s. 230.
  34. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 62 z 10 czerwca 1925 roku, s. 313.
  35. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 62 z 10 czerwca 1925 roku, s. 312.
  36. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 36 z 9 kwietnia 1924 roku, s. 202.
  37. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 75 z 6 grudnia 1923 roku, s. 698.
  38. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 29 kwietnia 1924 roku, s. 244.
  39. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 61 z 29 czerwca 1924 roku, s. 364.
  40. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 11 marca 1926 roku. Dodatek „Obsada personalna przysposobienia wojskowego”, s. 8.
  41. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 46 z 11 maja 1924 roku, s. 265.
  42. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 54 z 8 czerwca 1924 roku, s. 315.
  43. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 88 z 30 sierpnia 1924 roku, s. 498.
  44. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 61 z 18 września 1923 roku, s. 570, ze stanowiska OE IV rejonu przydzielony został do macierzystego 1 pac z równoczesnym odkomenderowaniem do PKU Warszawa Miasto II na okres czterech miesięcy.
  45. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 70 z 7 listopada 1923 roku, s. 744.
  46. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 36 z 9 kwietnia 1924 roku, s. 201.
  47. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 47 z 27 kwietnia 1925 roku, s. 226.
  48. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 13 lutego 1925 roku, s. 72.
  49. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 7.
  50. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 525.
  51. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 302.
  52. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 417.
  53. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 82.
  54. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 38 z 20 września 1926 roku, s. 312.
  55. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 24 z 26 września 1927 roku, s. 287.
  56. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 200.
  57. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 428.
  58. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 28.
  59. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 89.
  60. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 15 sierpnia 1933 roku, s. 191.
  61. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 436.
  62. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 859.
  63. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  64. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 257, sprostowano imię i datę urodzenia z „Wacław Ireneusz ur. 14 sierpnia 1895” na „Wacław Ireneusz Antoni ur. 26 sierpnia 1896”.

Bibliografia

Służba uzupełnień Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej
Wydziały Mobilizacji i Uzupełnień
Komendy rejonów uzupełnień
Powiatowe komendy uzupełnień

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Komendy rejonów uzupełnień OK I.jpg
Komendy rejonów uzupełnień OK I