Komenda Rejonu Uzupełnień Warszawa Miasto IV

Komenda Rejonu Uzupełnień Warszawa Miasto IV
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Warszawa Miasto IV
Historia
Państwo

 II Rzeczpospolita

Sformowanie

1927

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

PKU Warszawa Miasto IV

Dowódcy
Pierwszy

mjr Tadeusz Szempliński

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

garnizon Warszawa

Podległość

DOK I

Skład

PKU typ I, typ specjalny

Komendy rejonów uzupełnień OK I

Komenda Rejonu Uzupełnień Warszawa Miasto IV (KRU Warszawa Miasto IV) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[1].

Historia komendy

Z dniem 1 stycznia 1927 roku minister spraw wojskowych utworzył na terenie Okręgu Korpusu Nr I Powiatową Komendę Uzupełnień Warszawa Miasto IV, która objęła swoją właściwością komisariaty Policji Państwowej nr: VII, X i XIX wyłączone z PKU Warszawa Miasto I oraz VI, VIII i XXII wyłączone z PKU Warszawa Miasto II. PKU Warszawa Miasto IV otrzymała skład osobowy typ I[2]. Obsada personalna komendy została ustalona we wrześniu 1926 roku[3].

PKU Warszawa Miasto IV funkcjonowała na podstawie ustawy z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej oraz rozporządzeń wykonawczych do tejże ustawy[4], a także „Tymczasowej instrukcji służbowej dla PKU”, wprowadzonej do użytku rozkazem MSWojsk. Dep. Piech. L. 100/26 Pob.[5]

Zadania i organizacja PKU określone zostały w wydanej 27 maja 1925 roku instrukcji organizacyjnej służby poborowej na stopie pokojowej. W skład PKU Warszawa Miasto IV wchodziły dwa referaty: I) referat administracji rezerw i II) referat poborowy[6].

W grudniu 1930 roku komenda posiadała skład osobowy typ specjalny[5]. Siedziba komendy znajdowała się przy ul. Szerokiej 3[7].

31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu sumarycznego składu osobowego Powiatowych Komend Uzupełnień Warszawa Miasto I–IV o czterech oficerów i zwiększeniu o czterech urzędników II kategorii. Łącznie w czterech stołecznych PKU miało pełnić służbę 16 oficerów i czterech urzędników II kategorii. Ponadto w PKU Warszawa Miasto II występował dodatkowo etat oficera – referenta ewidencji oficerów. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[8].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby poborowej, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Warszawa Miasto IV została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Warszawa Miasto IV przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[9], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[10]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność PKU Warszawa Miasto IV normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[11].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr I, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował komisariaty PP nr: VI, VII, VIII, X, XIX i XXII[1].

KRU Warszawa Miasto IV była jednostką mobilizującą. Pod względem mobilizacji materiałowej była przydzielona do 36 pp w Warszawie. Zgodnie z planem mobilizacyjnym „W” komendant rejonu uzupełnień był odpowiedzialny za przygotowanie i przeprowadzenie mobilizacji Rezerwy personelu Komendantów Stacji typ II nr 1. Wymieniona jednostka miała być zmobilizowana w alarmie, w grupie jednostek oznaczonych kolorem żółtym[12].

Po ogłoszeniu mobilizacji KRU Warszawa Miasto IV funkcjonowała na podstawie etatu pokojowego. Pod względem ewidencji i uzupełnień miała być przydzielona do Ośrodka Zapasowego 28 DP[13], mobilizowanego w Warszawie przez 36 pp[14]. KRU Warszawa Miasto IV podlegała dowódcy Okręgu Korpusu Nr I pod każdym względem, natomiast mobilizowana przez nią Rezerwa personelu Komendantów Stacji typ II nr 1 podlegała władzom centralnym, a zaopatrywana miała być przez dowódcę OK I[15]. Tragiczne losy komendanta RU i obu kierowników referatów wskazują, że personel komendy został ewakuowany ze stolicy.

Obsada personalna

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów) pełniących służbę w PKU Warszawa Miasto IV i KRU Warszawa Miasto IV, z uwzględnieniem najważniejszej zmiany organizacyjnej przeprowadzonej w 1938 roku.

Komendanci
stopień, imię i nazwiskookres pełnienia funkcjikolejne stanowisko (dalsze losy)
mjr piech. Tadeusz Szemplińskip.o. IX 1926 – 30 IX 1927stan spoczynku[16]
ppłk SG Tadeusz SzałowskiVIII 1927[17] – 1 III 1928dyspozycja MSWewn[18][19].
ppłk piech. Tadeusz DeschuIII[20] – XI 1928szef wydziału w Biurze Uzupełnień MSWojsk[21].
mjr piech. Jan Mieczysław ZboruckiI – III 1929dyspozycja dowódcy OK I
płk dypl. sap. Karol SchrammIII – 30 VI 1929stan spoczynku
ppłk dypl. piech. Marian KijowskiVII 1929[22] – IX 1930[23]inspektor poborowy DOK I
mjr piech. Włodzimierz Tadeusz Kłobukowski[a]IX 1930[25] – 1 II 1935praktyka w Ministerstwie Skarbu[26]
mjr piech. Florian Władysław SzulcIV 1935 – 1939†1940 Charków[27]
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[3][28][29]
kierownik I referatu administracji rezerwkpt. piech. Stefan IV ZielińskiIX 1926 – VII 1927[30]oficer ewidencyjny kadry oficerów piechoty w Dep. Piech. MSWojsk.
mjr gosp. Marian PlejerVIII 1927[31] – 31 V 1928[32]stan spoczynku
kpt. więz. Julian SkąpskiXI 1928[33] – VII 1929[34]referent w Biurze Uzup. MSWojsk.
kpt. piech. Zygmunt KubatVII[35] – XII 1929[36]p.o. kierownika I referatu PKU Warszawa Miasto III
mjr piech. Włodzimierz Tadeusz KłobukowskiXII 1929[36] – IX 1930komendant PKU
kpt. piech. Mieczysław Karol BiałyIX 1930[25] – był w VI 1935
kierownik II referatu poborowegokpt. piech. Eustachiusz Ewaryst KenigIX 1926 – VII 1928[37]dyspozycja dowódcy Okręgu Korpusu Nr I
kpt. więz. Julian Skąpski1 VI[38] – XI 1928kierownik I referatu
kpt. piech. Ludomir Jerzy SzychulskiXI 1928[39]
kpt. piech. Mieczysław Karol BiałyXII 1929[40] – IX 1930kierownik I referatu
por. piech. Kazimierz II KujawskiIX 1930[25] – IV 1933[41]Dep. Uzup. MSWojsk.
por. piech. Mieczysław Gutowskiod IV 1933[42]
kpt. piech. Tadeusz WiktorczykIII 1932[43] – IX 1933[44]przeniesiony do PKU Warszawa Powiat
kpt. piech. Mieczysław II RóżyckiIX 1933[44] – VIII 1935[45]kierownik I referatu PKU Małkinia
referentpor. tab. Cezary Seweryn PągowskiIX 1926 – VII 1928[46]dyspozycja dowódcy Okręgu Korpusu Nr I
kpt. piech. Ludomir Jerzy Szychulski1 VI[47] – XI 1928kierownik II referatu
kpt. kanc. Stefan Dołęga-DołęgowskiXI 1928[48] –
ppor. gosp. Antoni Kossacki1 VI 1928[49] –
por. piech. Janusz LiczbińskiVII 1929[35] –
por. piech. Kazimierz II Kujawskido IX 1930kierownik II referatu
referent (etat przejściowy)por. kanc. Jan Tuchołka[b]IX 1926 – 30 IV 1927stan spoczynku
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[51][c]
kierownik I referatu ewidencjikpt. adm. (piech.) Bolesław Henryk JanickiIII 1939†1940 Charków[53]
kierownik II referatu uzupełnieńkpt. adm. (piech.) Mieczysław GutowskiIII 1939†1940 Charków[54]

Uwagi

  1. ↑ Sprostowano imiona i datę urodzin majora Kłobukowskiego z „Włodzimierz ur. 28 maja 1892 roku” na „Włodzimierz Tadeusz ur. 23 maja 1892 roku”[24]
  2. ↑ Por. kanc. Jan Tuchołka z dniem 30 kwietnia 1927 roku został przeniesiony w stan spoczynku. Mieszkał w Warszawie przy ul. Długiej 10/17[50]
  3. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939 roku, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939 roku[52].

Przypisy

  1. ↑ a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  2. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 2 z 21 stycznia 1927 roku, poz. 15.
  3. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 38 z 20 września 1926 roku, s. 311-312.
  4. ↑ Dz.U. z 1924 r. nr 61, poz. 609.
  5. ↑ a b Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  6. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 169.
  7. ↑ Książka adresowa 1930 ↓, s. 53.
  8. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
  9. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 173.
  10. ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  11. ↑ Historia WKU Suwałki ↓.
  12. ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 761.
  13. ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 792.
  14. ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 87.
  15. ↑ Zarzycki 1995 ↓, s. 227, 229.
  16. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 215.
  17. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 6 sierpnia 1927 roku, s. 234.
  18. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 20 lutego 1928 roku, s. 33.
  19. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 187, sprostowanie.
  20. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 21 marca 1928 roku, s. 92.
  21. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 354.
  22. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929, s. 199.
  23. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931, s. 12.
  24. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 265.
  25. ↑ a b c Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 28.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 6 lutego 1935 roku, s. 5.
  27. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 541.
  28. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 526.
  29. ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 24, 38, 48, 86.
  30. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 15 lipca 1927 roku, s. 201.
  31. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 6 sierpnia 1927 roku, s. 235.
  32. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 28 stycznia 1928 roku, s. 23.
  33. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 374.
  34. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 204.
  35. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 200.
  36. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 382.
  37. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 24 lipca 1928 roku, s. 214.
  38. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 24 lipca 1928 roku, s. 228.
  39. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 373.
  40. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 383.
  41. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 83.
  42. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 91.
  43. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 231.
  44. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 28 września 1933 roku, s. 195.
  45. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935 roku, s. 97.
  46. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 24 lipca 1928 roku, s. 215.
  47. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 24 lipca 1928 roku, s. 227.
  48. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 363.
  49. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 24 lipca 1928 roku, s. 229.
  50. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 226.
  51. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 860.
  52. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. VI.
  53. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 182.
  54. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 156.

Bibliografia

  • Książka Informacyjno-Adresowa „Cała Warszawa” rok 1930. Cz. II: Władze Państwowe, Instytucje i Urzędy. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze Polskie Informacyjne Książki Adresowe, 1930.
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
  • Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 5 czerwca 1935. Warszawa: Dep. Piech. MSWojsk., 1935.
  • Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
  • Witold Jarno: Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918-1939. Łódź: Wydawnictwo „Ibidem”, 2001. ISBN 83-88679-10-4.
  • Jarosław Kowalewski: Historia Wojskowej Komendy Uzupełnień w Suwałkach. Wojskowa Komenda Uzupełnień w Suwałkach. [dostęp 2021-09-11].
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
  • Robert Szandrocho: 90 lat terenowych organów administracji wojskowej w Polsce. Wrocław: Wrocławskie Wydawnictwo Naukowe Atla 2, 2011. ISBN 978-83-60732-61-8.
  • Piotr Zarzycki: Plan mobilizacyjny „W”. Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1995. ISBN 83-85621-87-3.
Służba uzupełnień Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej
Wydziały Mobilizacji i Uzupełnień
Komendy rejonów uzupełnień
Powiatowe komendy uzupełnień

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Komendy rejonów uzupełnień OK I.jpg
Komendy rejonów uzupełnień OK I