Komenda Rejonu Uzupełnień Zamość

Komenda Rejonu Uzupełnień Zamość
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Zamość
Historia
Państwo

 II Rzeczpospolita

Sformowanie

1919

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

PKU Zamość XXIV
PKU 9 pp Leg.
PKU Zamość[1]

Dowódcy
Pierwszy

ppłk Wincenty Ruszkowski

Działania zbrojne
wojna polsko-bolszewicka
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Zamość

Podległość

DOK II

Skład

PKU typ I

Komendy rejonów uzupełnień DOK II

Komenda Rejonu Uzupełnień Zamość (KRU Zamość) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[2].

Formowanie i zmiany organizacyjne

W 1917 na terenie Zamościa funkcjonował Główny Urząd Zaciągu[3]. 8 lutego 1919 roku minister spraw wojskowych ustanowił XXIV Powiatową Komendę Uzupełnień w Zamościu dla powiatów: zamojskiego, biłgorajskiego i tomaszowskiego[4]. XXIV PKU znajdowała się na terenie Okręgu Generalnego „Lublin” i podlegała Okręgowej Komendzie Uzupełnień w Lublinie[5]. Z chwilą sformowania nowego PKU, Główny Urząd Zaciągu do Wojska Polskiego zobowiązany był przekazać całość dokumentacji tej PKU na obszarze której znajdował się[6]. Dodatkowo GUZ w Zamościu przekazał dokumentację PKU w Lublinie[6].

Komenda, jako władza zaciągowa pierwszej instancji realizowała zadania i wykonywała obowiązki wynikające z Tymczasowej ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej, która weszła w życie 29 października 1918 roku[7]. Ponadto komenda przejęła zadania dotychczasowych Głównych Urzędów Zaciągu do Wojska Polskiego w zakresie: przyjmowania zgłoszeń ochotników do wojska i agitacji werbunkowej, przyjmowanie podań o przyjęcie do wojska wnoszonych przez oficerów i żołnierzy byłych I, II i III Korpusów Polskich w Rosji oraz armii austriackiej, rosyjskiej i niemieckiej, przyjmowanie podań o przyjęcie do szkół podoficerskich i szkół podchorążych, a także przyjmowanie podań o przyjęcie na kursy żandarmerii[5].

Organami pomocniczymi i wykonawczymi PKU byli oficerowie ewidencyjni. Wspomniani oficerowie realizowali zadania PKU w powierzonym im powiecie. Każdy oficer ewidencyjny miał do pomocy jednego pisarza i jednego szeregowego (ordynansa kancelaryjnego)[5].

W czerwcu 1921 roku PKU 9 pp Leg. w Zmościu podlegała Dowództwu Okręgu Generalnego „Lublin” i obejmowała powiaty: biłgorajski i zamojski[8].

W kwietniu 1925 roku PKU Zamość nadal podlegała Dowództwu Okręgu Korpusu Nr II i administrowała powiatami: krasnostawskim i zamojskim[9].

Z dniem 1 października 1927 roku została zlikwidowana PKU Biłgoraj, a powiat biłgorajski został przydzielony PKU Zamość[10].

W marcu 1930 roku PKU Zamość administrowała powiatami: biłgorajskim, krasnostawskim i zamojskim[11]. W grudniu tego roku PKU Zamość posiadała skład osobowy typu I[12].

31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[13].

19 marca 1932 roku ogłoszono nadanie Krzyża Niepodległości st. sierż. Janowi Kazimierzowi Komuszyńskiemu z PKU Zamość[14][15].

Z dniem 1 grudnia 1934 roku minister spraw wojskowych wyłączył powiat krasnostawski z PKU Zamość i przyłączył do PKU Chełm[16].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby poborowej, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Zamość została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Zamość przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[17], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[18].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr II. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiaty: zamojski i biłgorajski[2].

Obsada personalna

Komendanci
Obsada personalna XXIV PKU w lutym 1919 roku[29][30]
  • komendant – ppłk Wincenty Ruszkowski
  • zastępca komendanta – mjr Jan Januszewicz
  • naczelnik kancelarii – ppor. Edward Leplawy
  • oficer gospodarczy – urzędnik wojskowy Mieczysław Kotarbiński
  • oficer ewidencyjny w Zamościu – b. por. Eligiusz Winkler
  • oficer ewidencyjny w Tomaszowie – b. chor. Władysław Szmidt
  • oficer ewidencyjny w Biłgoraju – por. Eugeniusz Prus-Niewiadomski
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[31][32]
  • I referent – urzędnik wojsk. IX rangi / mjr kanc. Jan Froehlich (do II 1926 → kierownik I referatu)
  • II referent
  • oficer instrukcyjny
    • por. piech. Marian II Krzyżanowski (do XI 1924 → 9 pp Leg.[35])
    • por. piech. Stefan Sowa (XII 1924[35] – III 1926[36] → 9 pp Leg.)
  • oficer ewidencyjny Krasnystaw – por. kanc. Stanisław Kobel (V 1923[37] – IX 1924 → referent ewid.-kwat. w Komendzie Obozu Warownego „Kraków”[38])
  • oficer ewidencyjny Zamość
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[41][42][43][44]
  • komendant – ppłk piech. Kazimierz Nehrebecki
  • kierownik I referatu administracji rezerw i zastępca komendanta
  • kierownik II referatu poborowego
    • kpt. piech. Adolf Wierzbicki (II 1926 – IV 1927 → kierownik I referatu)
    • por. kanc. Czesław Świderski (od IV 1927[46])
    • kpt. piech. Michał Nodzeński (od IX 1930[47], był w 1935 → kierownik I referatu)
  • referent
    • por. kanc. Czesław Świderski (II 1926 – IV 1927 → kierownik II referatu)
    • por. kanc. Władysław Fedorko[a] (IV 1927[46] – VIII 1929[49] → dyspozycja dowódcy OK II)
    • kpt. piech. Michał Nodzeński (XII 1929[50] – IX 1930 → kierownik II referatu)
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[28][b]
  • kierownik I referatu ewidencji – kpt. adm. (piech.) Michał Nodzeński †1940 Katyń[52]
  • kierownik II referatu uzupełnień – kpt. adm. (piech.) Jan Drabik †5 VII 1940 Gruszka

Uwagi

  1. ↑ Władysław Fedorko (ur. 9 maja 1889) z dniem 31 maja 1930 roku został przeniesiony w stan spoczynku[48].
  2. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[51].

Przypisy

  1. ↑ Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 35.
  2. ↑ a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  3. ↑ Szandrocho 2011 ↓, s. 42.
  4. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 17 z 15 lutego 1919 roku, poz. 587.
  5. ↑ a b c Dz. Rozp. MSWojsk. Nr 7 z 30 listopada 1918 roku, s. 144.
  6. ↑ a b Szandrocho 2011 ↓, s. 47.
  7. ↑ Dz.U. z 1918 r. nr 13, poz. 28.
  8. ↑ Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 69 z 23 czerwca 1921 roku, zał. nr 2 do pkt 11.
  9. ↑ Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
  10. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 28 z 14 października 1927 roku, poz. 350.
  11. ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
  12. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  13. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
  14. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 19 marca 1932 roku, s. 200.
  15. ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352.
  16. ↑ Dz. Rozk. MS Wojsk. Nr 13 z 22 grudnia 1933 roku, poz. 219.
  17. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 173.
  18. ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  19. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 13 marca 1920 roku, s. 203.
  20. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 23 kwietnia 1921 roku, s. 817.
  21. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 30 z 19 maja 1923 roku, s. 280.
  22. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 24 czerwca 1923 roku, s. 426.
  23. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 355, 397, 1484, 1845.
  24. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 309, 342, 1353.
  25. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 28 stycznia 1928 roku, s. 21, przeniesiony w stan spoczynku z dniem 30 listopada 1928 roku.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 91.
  27. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 226, zatwierdzony na stanowisku komendanta.
  28. ↑ a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 861.
  29. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 22 z 27 lutego 1919 roku, poz. 730.
  30. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 6 z 21 stycznia 1919 roku, poz. 253.
  31. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1484, 1556.
  32. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1353.
  33. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 58 z 6 września 1923 roku, s. 549.
  34. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 58 z 6 września 1923 roku, s. 545.
  35. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 125 z 28 listopada 1924 roku, s. 705.
  36. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 11 marca 1926 roku. Dodatek „Obsada personalna przysposobienia wojskowego”, s. 9.
  37. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 30 z 19 maja 1923 roku, s. 279, z równoczesnym przeniesieniem z korpusu oficerów piechoty do korpusu oficerów administracyjnych, dział kancelaryjny.
  38. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 96 z 20 września 1924 roku, s. 535.
  39. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 80 z 20 sierpnia 1924 roku, s. 457.
  40. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 80 z 20 sierpnia 1924 roku, s. 458.
  41. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 9.
  42. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 527.
  43. ↑ Lista starszeństwa 1933 ↓, s. 17, 53, 57.
  44. ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 16, 51, 55.
  45. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 lutego 1927 roku, s. 66.
  46. ↑ a b c Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 11 kwietnia 1927 roku, s. 114.
  47. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 28.
  48. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 14 maja 1930 roku, s. 148.
  49. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 sierpnia 1929 roku, s. 261.
  50. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 382.
  51. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  52. ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 431.

Bibliografia

Służba uzupełnień Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej
Wydziały Mobilizacji i Uzupełnień
Komendy rejonów uzupełnień
Powiatowe komendy uzupełnień

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Komendy rejonów uzupełnień DOK II.jpg
Komendy rejonów uzupełnień DOK II