Kominiarski Wierch

Kominiarski Wierch

Kominiarski Wierch – widok z Polany Chochołowskiej
Państwo	Polska
Pasmo	Tatry, Karpaty
Wysokość	1829 m n.p.m.
Wybitność	369 m
Położenie na mapie Tatr Kominiarski Wierch
Położenie na mapie Karpat Kominiarski Wierch
49°14′26,9″N 19°50′08,3″E/49,240806 19,835639

Kominiarski Wierch – wybitny masyw górski w polskich Tatrach Zachodnich, pomiędzy Doliną Chochołowską i Kościeliską. Jego szczyt ma wysokość 1829 m n.p.m.^[1], a jego wysokość względna wynosi 800 m^[2]. Do około 1950 r. masyw Kominiarskiego Wierchu nazywany był Kominami Tylkowymi^[3]. Nazwa ta pochodziła od dawnej Hali Kominy Tylkowe, według Wielkiej encyklopedii tatrzańskiej była to nazwa błędna^[4]. Płaski i rozległy szczyt o powierzchni około 4 ha przez pasterzy góralskich nazywany był Pustą Równią^[5].

Z południowej strony Kominiarski Wierch oddzielony jest od Ornaku Iwaniacką Przełęczą. W kierunku wschodnim ciągną się od niego rozdzielone Doliną Smytnią dwie równoległe granie. Większa, mająca ok. 2 km długości, w końcowej części przechodzi w Raptawicką Grań zakończoną Raptawicką Turnią górującą ponad Polaną Pisaną. Odchodzi od niej w górnej części na północny wschód grzbiet Stołów, następnie poprzez Przysłop Kominiarski łączący się z masywem Kościeliskich Kopek. Mniejsza zakończona jest Smytniańskimi Turniami. W kierunku północnym sąsiaduje poprzez nieduży grzbiet zwany Kufą z reglowym wzniesieniem – Wielkim Opalonym Wierchem. Kominiarski Wierch wznosi się ponad Doliną Kościeliską, Dolinką Iwanowską, Doliną Iwaniacką, Chochołowską, Dudową i Lejową^[6][7].

Cały masyw zbudowany jest z wapieni triasowych i porośnięty bogatą florą roślin wapieniolubnych, m.in. rośnie tu dębik ośmiopłatkowy, szarotka alpejska, goździk wonny, liczne gatunki goryczek^[5]. W latach 1879–1885 masyw został botanicznie przebadany przez Bolesława Kotulę^[3]. Wśród roślin bardzo rzadkich, w Polsce występujących tylko w Tatrach i to w nielicznych miejscach na Kominiarskim Wierchu występują: szarota Hoppego, starzec pomarańczowy, owsica spłaszczona, jarząb nieszpułkowy, ostrołódka Hallera, mietlica alpejska, przymiotno węgierskie i ukwap karpacki^[8]. W skałach występuje około 140 poznanych jaskiń, 8 z nich ma długość powyżej 100 m. Największa to Bańdzioch Kominiarski^[3].

W otoczeniu Kominiarskiego Wierchu znajdowało się 5 hal górskich, które dawniej wypasane były aż pod sam szczyt: Stoły, Kominy Tylkowe, Kominy Dudowe, Iwanówka, Hala Smytnia^[5]. Obecnie, po zaprzestaniu wypasu stopniowo zarastają one lasem. Stosunkowo dobrze zachowana jest jeszcze Niżnia Polana Kominiarska (część dawnej Hali Kominy Tylkowe), leżąca przy północnych stokach głównego szczytu^[6]. W zboczach Kominiarskiego Wierchu wydobywano rudy żelaza. Jeszcze ok. 1840 r. czynnych było kilka sztolni, do jednej z nich dochodzono po kilkunastometrowej drabinie przymocowanej do skał^[5].

W 1892 Mieczysław Karłowicz wyznakował na własną rękę, jako 16-latek, nieistniejącą już ścieżkę na Kominiarski Wierch od strony północnej, spod Bramy Kraszewskiego i przez Halę Stoły, o czym napisał w Kurierze Zakopiańskim, ale wyczyn ten został zignorowany przez Towarzystwo Tatrzańskie (w 1908 ponowił go znakami niebieskimi, a potem odnowiło go PTT tylko raz, w okresie międzywojennym)^[9]. W 1901 r. oznaczono nowy szlak turystyczny od Iwaniackiej Przełęczy na szczyt. Był on bardzo popularny, zwiedzany również przez liczne wycieczki szkolne z przewodnikiem. W 1987 r. dyrekcja Tatrzańskiego Parku Narodowego zamknęła szlak uzasadniając to potrzebą ochrony przyrody. Od 2000 r. cały rejon został zamknięty również dla speleologów i naukowców^[3].

Widok na Kominiarski Wierch z zachodnich stoków Ciemniaka

Widok z Przysłopu Miętusiego

Widok z Ornaku

Widok z Grzesia

Przypisy