Komisariat Straży Celnej „Lubawa”

Komisariat Straży Celnej „Lubawa”
Historia
Państwo	II Rzeczpospolita
Sformowanie	1921
Rozformowanie	1928
Tradycje
Kontynuacja	Komisariat Straży Granicznej „Lubawa”
Organizacja
Dyslokacja	Lubawa
Formacja	Straż Celna
Podległość	Inspektorat SC „Działdowo”

Rozmieszczenie placówek SC komisariatu "Lubawa" w 1926 roku

Komisariat Straży Celnej „Lubawa” – jednostka organizacyjna Straży Celnej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w latach 1921–1928.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną^[1]. Od połowy 1921 roku jednostki Straży Celnej rozpoczęły przejmowanie odcinków granicy od pododdziałów Batalionów Celnych^[2]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku^[3]. Komisariat Straży Celnej „Lubawa”, wraz ze swoimi placówkami granicznymi, wszedł w podporządkowanie Inspektoratu Straży Celnej „Działdowo”^[4].

W drugiej połowie 1927 roku przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej^[5]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej. Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku w jej miejsce powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną^[6]. Rozkazem nr 1 z 12 marca 1928 roku w sprawach organizacji Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego, Naczelny Inspektor Straży Celnej gen. bryg. Stefan Pasławski powołał komisariat Straży Granicznej „Lubawa,” który przejął ochronę granicy od rozwiązywanego komisariatu Straży Celnej^[7]. Na podstawie rozkazu Mazowieckiego Inspektora Okręgowego nr 4 z 27 kwietnia 1928, kierownik inspektoratu „Działdowo” przekazał komisariat „Lubawa” Inspektoratowi Granicznemu „Grudziądz”^[8].

Służba graniczna

Sąsiednie komisariaty

• komisariat Straży Celnej „Rybno” ⇔ komisariat Straży Celnej „Jamielnik” − 1926

Funkcjonariusze komisariatu

Obsada personalna w 1926^[9]:

• kierownik komisariatu – komisarz Władysław Matuszewski
• pomocnik kierownika komisariatu – podkomisarz Wojciech Wiżyn Jastrzębski

Struktura organizacyjna

Organizacja komisariatu w 1926 roku^[4]:

• komenda – Lubawa
• placówka Straży Celnej „Kazanice”
• placówka Straży Celnej „Zielkowo”
• placówka Straży Celnej „Gierłoż”
• placówka Straży Celnej „Pomierki”
• placówka Straży Celnej „Grabowo”
• placówka Straży Celnej „Wiśniewo”
• placówka Straży Celnej „Wałdyki”^{[9][10] [11]}(Władyki^[4])

Przypisy

Bibliografia

• Henryk Dominiczak: Granica polsko–niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
• Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4. OCLC 37244743. (pol.)
• Kalendarz z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927, Nakładem Zarządu Internatu imienia dra Władysława Rasińskiego dla Dzieci Funkcjonariuszy Straży Celnej, 1927 .
• Piotr Kozłowski. Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku. „Problemy Ochrony Granic”. 50, 2012. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757. 
• Henryk Mieczysław Kula: Polska Straż Graniczna w latach 1928-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 8311082671.
• Karolina Piekarz. Polskie formacje graniczne 1918 – 1924. „Mówią Wieki”. 2s, 2017. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią Wieki”. ISSN 1897-8088. 
• Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne. Dokumenty organizacyjne. Wybór źródeł. T. 1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83874246.
• Mapa Operacyjna, 1:300 000, Wojskowy Instytut Geograficzny, 1933
• Mapa Taktyczna, 1:100 000, Wojskowy Instytut Geograficzny, 1932
• Rozkazy organizacyjne Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.