Komisariat Straży Celnej „Piłka”
| ||
| Historia | ||
| Państwo |  II Rzeczpospolita | |
| Sformowanie | 1921 | |
| Rozformowanie | 1928 | |
| Tradycje | ||
| Kontynuacja | Komisariat Straży Granicznej „Piłka” | |
| Organizacja | ||
| Dyslokacja | Piłka | |
| Formacja | Straż Celna | |
| Podległość | Inspektorat SC „Międzychód” | |
Komisariat Straży Celnej „Piłka” – jednostka organizacyjna Straży Celnej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w latach 1921–1928.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną[1]. Od połowy 1921 roku jednostki Straży Celnej rozpoczęły przejmowanie odcinków granicy od pododdziałów Batalionów Celnych[2]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku[3]. Komisariat Straży Celnej „Piłka”, wraz ze swoimi placówkami granicznymi, wszedł w podporządkowanie Inspektoratu Straży Celnej „Międzychód”[4].
W drugiej połowie 1927 roku przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej[5]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej. Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku w jej miejsce powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[6]. Rozkazem nr 3 z 25 kwietnia 1928 roku w sprawie organizacji Wielkopolskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski powołał komisariat Straży Granicznej „Piłka”, który przejął ochronę granicy od rozwiązywanego komisariatu Straży Celnej[7].
Służba graniczna
- Sąsiednie komisariaty
Funkcjonariusze komisariatu
- Kierownicy/komendanci komisariatu
| stopień | imię i nazwisko | okres pełnienia służby |
|---|---|---|
| podkomisarz | Stefan Gawroński[8][8][a] | 1922 – III 1924 |
Obsada personalna w 1926[9]:
- kierownik komisariatu – podkomisarz Wojciech Salamon
- pomocnik kierownika komisariatu – starszy przodownik Franciszek Moszyk
Struktura organizacyjna
Organizacja komisariatu w 1926 roku[4]:
- komenda – Piłka
- placówka Straży Celnej „Dębowiec”
- placówka Straży Celnej „Zieleniec”
- placówka Straży Celnej „Kwiejce”
- placówka Straży Celnej „Chełst”
- placówka Straży Celnej „Kamiennik”
- placówka Straży Celnej „Drawsko”
Uwagi
- ↑ Stefan Gawroński – w I wojnie światowej walczył w armii niemieckiej. Uczestnik Powstania Wielkopolskiego. W wojnie polsko-bolszewickiej walczył na Zachodniej Białorusi w ramach w 57 pułku piechoty. W czasie walk dwukrotnie ranny. W Straży Celnej od marca 1922 początkowo na stanowisku kierownika komisariatu SC „Piłka”. W marcu 1924 przeniesiony do komisariatu SC „Międzychód”. W marcu 1928 wstąpił do Straży Granicznej. Wyznaczony został an stanowisko kierownika komisariatu SG „Praszka”. W 1929 przeniesiony na to samo stanowisko do komisariatu Sławsko, a kilka miesięcy potem na stanowisko kierownika komisariatu „Ludwikówka”. W 1935 awansował na stanowisko kwatermistrza IG „Chojnice”. We wrześniu 1939 aresztowany przez Sowietów i zamordowany Katyniu[8].
Przypisy
- ↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 126.
- ↑ Piekarz 2017 ↓, s. 28.
- ↑ Dominiczak 1997 ↓, s. 250.
- ↑ a b Kozłowski 2012 ↓, s. 27.
- ↑ Kula 1994 ↓, s. 40.
- ↑ Goryński 2012 ↓, s. 226.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 22.
- ↑ a b c Kozłowski 2015 ↓, s. 95.
- ↑ Szematyzm Straży Celnej 1927 ↓, s. 190.
Bibliografia
- Henryk Dominiczak: Granica polsko–niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
- Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4. OCLC 37244743. (pol.)
- Kalendarz z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927, Nakładem Zarządu Internatu imienia dra Władysława Rasińskiego dla Dzieci Funkcjonariuszy Straży Celnej, 1927.
- Piotr Kozłowski: Zapomniani obrońcy granic południowo-wschodnich II Rzeczypospolitej 1922-1939: słownik biograficzny oficerów, strażaków oraz pracowników kontraktowych straży celnej i straży granicznej. Przemyśl: Wydawnictwo Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2015. ISBN 978-83-61329-14-5.
- Piotr Kozłowski. Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku. „Problemy Ochrony Granic”. 50, 2012. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757.
- Henryk Mieczysław Kula: Polska Straż Graniczna w latach 1928-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 8311082671.
- Karolina Piekarz. Polskie formacje graniczne 1918 – 1924. „Mówią Wieki”. 2s, 2017. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią Wieki”. ISSN 1897-8088.
- Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne. Dokumenty organizacyjne. Wybór źródeł. T. 1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-84-6.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Rozmieszczenie placówek Straży Celnej Komisariatu Piłka w 1926