Komisariat Straży Granicznej „Gorzyce”

Komisariat Straży Granicznej „Gorzyce”
Historia
Państwo II Rzeczpospolita
Sformowanie1928
Rozformowanie1938
Tradycje
RodowódKomisariat SC „Gorzyce”
KontynuacjaKomisariat SG „Bogumin”
Dowódcy
Ostatniasp. Tadeusz Klimowski
Organizacja
DyslokacjaGorzyce
FormacjaStraż Graniczna
PodległośćInspektorat Graniczny nr 16
Obwód SG „Rybnik”

Komisariat Straży Granicznej „Gorzyce” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-czechosłowacka w latach 1928–1939.

Geneza

Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną[1]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku[2]. Początek działalności Straży Celnej na Śląsku datuje się na dzień 15 czerwca 1922 roku. W tym dniu polscy strażnicy celni w zielonych mundurach i rogatywkach wkroczyli na ziemia przyznane Polsce. W nocy z 16 na 19 czerwca 1922 roku Straż Celna przejęła ochronę granicy polsko niemieckiej na Śląsku. W ramach Inspektoratu Straży Celnej „Rybnik” zorganizowany został komisariat Straży Celnej „Gorzyce”[3][4]}. Pierwszym kierownikiem komisariatu był komisarz Mikołaj Kmieć[3].

W drugiej połowie 1927 roku przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej[5]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej.

Rozkazem nr 4 z 30 kwietnia 1928 roku w sprawie organizacji Śląskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski powołał komisariat Straży Granicznej „Gorzyce”, który przejął ochronę granicy od rozwiązywanego komisariatu Straży Celnej[6].

Formowanie i zmiany organizacyjne

Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[7]. Rozkazem nr 4 z 30 kwietnia 1928 roku w sprawie organizacji Śląskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski przydzielił komisariat „Gorzyce” do Inspektoratu Granicznego nr 16 „Rybnik” i określił jego strukturę organizacyjną[8]. W czerwcu 1929 roku w Skarbeńsku utworzono ekspozyturę placówki SG „Godów”, a Moszcenicy utworzono posterunek informacyjny dla pododcinków placówek „Moszczenica” i „Ruptawa”[9]. Rozkazem nr 10 z 5 listopada 1929 roku w sprawie reorganizacji Śląskiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski określił numer i nową strukturę komisariatu[10]. Rozkazem nr 1 komendanta Straży Granicznej z 12 stycznia 1931 roku przemianowano placówkę II linii Moszczenica na placówkę I linii[11]. W 1931 roku zlikwidowano placówkę II linii „Wodzisław”, a jej miejsce utworzono posterunek informacyjny[12]. Rozkazem nr 3 z 31 grudnia 1938 roku w sprawach reorganizacji jednostek na terenach Śląskiego, Zachodniomałopolskiego i Wschodniomałopolskiego okręgów Straży Granicznej, a także utworzenia nowych komisariatów i placówek, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski, działając na podstawie upoważnienia Ministra Skarbu z 14 października 1938 roku zarządził przeniesienie siedzib komendy obwodu „Bielsko” do Cieszyna, a komisariatu i placówki II linii „Gorzyce” do Bogumina[13]. Ponadto komisariat „Cieszyn” miał zorganizować nowe placówki linii w miejscowościach: Bogumin, Wierzbice, Pudlów[14]. Placówka I linii „Olza” przeszła do Komisariatu „Lubomia”[13].

Służba graniczna

Sąsiednie komisariaty:

Kierownicy/komendanci komisariatu

stopieńimię i nazwiskookres pełnienia służbykolejne stanowisko
kom.Cezary Nowickibył w 1932[15]
kom.Zygmunt Horyszkowskibył XI 1937[16]
aspirantTadeusz Klimowski- 29 X 1938[17]komisariat „Bogumin”

Struktura organizacyjna

Organizacja komisariatu w kwietniu 1928[8]:

Organizacja komisariatu w listopadzie 1929[18]:

Przypisy

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).