Komisariat Straży Granicznej „Lubliniec”
| Historia | |
| Państwo |  II Rzeczpospolita |
|---|---|
| Sformowanie | 1928 |
| Rozformowanie | 1939 |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | Lubliniec |
| Formacja | Straż Graniczna |
| Podległość | Inspektorat Graniczny nr 14 Obwód SG „Częstochowa” |
Komisariat Straży Granicznej „Lubliniec” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w latach 1928–1939.
Geneza
Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920, powołano do życia Straż Celną[1]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku[2]. Komisariat Straży Celnej „Lubliniec”, wraz ze swoimi placówkami granicznymi, wszedł w podporządkowanie Inspektoratu Straży Celnej „Tarnowskie Góry”[3].
W drugiej połowie 1927 przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej[4]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej.
Rozkazem nr 4 z 30 kwietnia 1928 w sprawie organizacji Śląskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski powołał komisariat Straży Granicznej „Lubliniec”, który przejął ochronę granicy od rozwiązywanego komisariatu Straży Celnej[5].
Formowanie i zmiany organizacyjne
Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 Straż Graniczną[6]. Rozkazem nr 4 z 30 kwietnia 1928 roku w sprawie organizacji Śląskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski przydzielił komisariat „Lubliniec” do Inspektoratu Granicznego nr 14 „Lubliniec” i określił jego strukturę organizacyjną[5]. Rozkazem nr 10 z 5 listopada 1929 w sprawie reorganizacji Śląskiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski określił numer i nową strukturę komisariatu[7].
Służba graniczna
Komisariat SG „Lubliniec” ochraniał odcinek granicy od kamienia granicznego nr M 41, a kończył przy kamieniu granicznym nr M 215. Długość odcinka wynosiła 45,520 kilometrów[8].
- Sąsiednie komisariaty
- komisariat Straży Granicznej „Lubecko” ⇔ komisariat Straży Granicznej „Tarnowskie Góry” − 1928
- komisariat Straży Granicznej „Herby” ⇔ komisariat Straży Granicznej „Kalety” − listopad 1929
Funkcjonariusze komisariatu
| Kierownicy/komendanci komisariatu | |||
|---|---|---|---|
| stopień | imię i nazwisko | okres pełnienia służby | kolejne stanowisko |
| kom. | Wacław Michałowski | V 1928[9] – 28 VI 1929 | komendant komisariatu „Lipiny”[10] |
| kom. | Władysław Matuszewski[11] | 29 VII 1929[12] – 10 IV 1939[13] | Ekspozytura Inspektoratu Ceł[14] |
| komisarz | Władysław Ochoński | 10 VI 1939[14] - | |
| Zastępcy komendanta komisariatu | |||
| przodownik | Bogdan Wrzosek | 1 V 1939[15] – | |
Struktura organizacyjna
Organizacja komisariatu w kwietniu 1928[5]:
- komenda − Lubliniec
- placówka Straży Granicznej I linii „Kośmidry”
- placówka Straży Granicznej I linii „Dziewcza Góra”
- placówka Straży Granicznej I linii „Kokotek”
- placówka Straży Granicznej I linii „Brusiek”
- placówka Straży Granicznej II linii „Lubliniec”
Organizacja komisariatu w listopadzie 1929[7]:
- 3/14 komenda − Lubliniec
- placówka Straży Granicznej I linii „Glinica”
- placówka Straży Granicznej I linii „Pawonków”
- placówka Straży Granicznej I linii „Kośmidry”
- placówka Straży Granicznej I linii „Solarnia”
- placówka Straży Granicznej I linii „Kokotek”
- placówka Straży Granicznej II linii „Lubliniec”
Przypisy
- ↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 130.
- ↑ Dominiczak 1997 ↓, s. 250.
- ↑ Kozłowski 2012 ↓, s. 31.
- ↑ Kula 1994 ↓, s. 40.
- ↑ a b c Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 25.
- ↑ Goryński 2012 ↓, s. 226.
- ↑ a b Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 58.
- ↑ Janiszewski 2007 ↓, s. 292.
- ↑ Rozkazy KG SG ↓, s. 1928/54.
- ↑ Historia IG „Częstochowa” ↓, s. 11.
- ↑ Wykazy imienne Śl. IO ↓, s. 334.
- ↑ Historia IG „Częstochowa” ↓, s. 12.
- ↑ Rozkazy Komendy SG ↓, s. 9/39.
- ↑ a b Rozkazy Komendy SG ↓, s. 23/39.
- ↑ Rozkazy Komendy SG ↓, s. 27/39.
Bibliografia
- Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
- Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
- Dariusz Janiszewski: Komisariat Lubliniec w systemie ochrony granicy polsko – niemieckiej w okresie II Rzeczypospolitej,. 2007. [dostęp 2017-03-15].
- Wykazy imienne Śląskiego Inspektoratu Okręgowego 1928–1938. → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Rozkazy Komendy Straży Granicznej 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Rozmieszczenie Inspektoratu Granicznego nr 14 Lubliniec w 1930
Rozmieszczenie komisariatu SG Lubliniec w 1930