Komisariat Straży Granicznej „Puck”
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
Komisariat Straży Granicznej „Puck” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy państwowej w latach 1928–1939.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 Straż Graniczną[1]. Rozkazem nr 2 z 19 kwietnia 1928 w sprawach organizacji Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski przydzielił komisariat „Puck” do Inspektoratu Granicznego nr 5 „Gdynia” i określił jego strukturę organizacyjną[2]. Już 29 kwietnia 1929 komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski rozkazem nr 1 w sprawie zmian w organizacji Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego zmieniał częściowo organizację komisariatu. W jego skład weszła placówka „Wielka Wieś” i dwie placówki „Puck”[3]. Rozkazem nr 12 z 10 stycznia 1930 w sprawie reorganizacji Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski ustalił nową organizację komisariatu[4]. Rozkazem nr 2 z 24 sierpnia 1933 w sprawach zmian etatowych, przydziałów oraz utworzenia placówek, komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski nakazał utworzyć placówkę I linii „Osłonino”[5]. Rozkazem nr 3 z 29 listopada 1933 w sprawach organizacyjnych, komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski przeniósł placówkę I linii „Tupadły” do Rozewia[6]. Tym samym rozkazem zniósł placówkę SG I linii „Puck” i „Ostrowo” [6]. Rozkazem nr 13 z 31 lipca 1939 w sprawach [...] przeniesienia siedzib i zmiany przydziałów jednostek organizacyjnych, komendant Straży Granicznej gen. bryg. Walerian Czuma przemianował placówkę II linii „Puck” na placówkę I linii[7].
Służba graniczna
Kierownik Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego Straży Granicznej mjr Józef Zończyk w rozkazie organizacyjnym nr 2 z 8 czerwca 1928 udokładnił linie rozgraniczenia komisariatu. Granica południowa: Nowe Obłuże; granica północna: Swarzewo (wył.) i część Półwyspu Helskiego do Chałup[8].
- Sąsiednie komisariaty
Funkcjonariusze komisariatu
| Kierownicy/komendanci komisariatu | ||
|---|---|---|
| stopień | imię i nazwisko | okres pełnienia służby |
| aspirant | Franciszek Pawlak | 1 XII 1937[9] (5 V 1938[10]) - |
| podkomisarz | Józef Jaroszewski[a] | 2 III 1939[11] – |
| aspirant | Czesław Postek | 1 IV 1939[12] – |
| Zastępcy komendanta komisariatu | ||
| starszy strażnik | Józef Pietranowicz | 1 V 1939[13] – |
Struktura organizacyjna
Organizacja komisariatu w maju 1928[2]:
- komenda − Puck
- placówka Straży Granicznej I linii „Pierwoszyno”
- placówka Straży Granicznej I linii „Rewa”
- placówka Straży Granicznej I linii „Osłonino”
- placówka Straży Granicznej I linii „Puck” → zniesiona w 1933
- placówka Straży Granicznej II linii „Puck”
Organizacja komisariatu w styczniu 1930[4]:
- komenda − Puck
- placówka Straży Granicznej I linii „Puck”
- placówka Straży Granicznej I linii „Wielka Wieś”
- placówka Straży Granicznej I linii „Tupadły” → w 1933 przeniesiona do Rozewia
- placówka Straży Granicznej I linii „Ostrowo” → zniesiona w 1933
- placówka Straży Granicznej II linii „Puck”
Organizacja komisariatu w 1936:
- komenda − Puck
- placówka Straży Granicznej II linii Puck
- placówka Straży Granicznej I linii Osłonino
- placówka Straży Granicznej I linii Wielka Wieś
- placówka Straży Granicznej I linii Rozewie
Uwagi
- ↑ Józef Jaroszewski – od 1914 żołnierz Legionów Polskich w kompanii saperów. Po kryzysie przysięgowym został przeniesiony do austriackiego 160 baonu pospolitego ruszenia. W listopadzie 1918 wstąpił do Wojska Polskiego. 31 grudnia 1918 zostaje przydzielony do 5 Pułku Legionów, wyznaczony na stanowisko dowódcy drużyny saperów 5 pp Leg. Pod Równem został ranny. W sierpniu 1920 został skierowany do Wielkopolskiej Szkoły Podchorążych. 20 grudnia 1920 mianowany dowódcą plutonu w baonie zapasowym 25 pułku piechoty. 16 października 1923 zdemobilizowany. Z dniem 21 sierpnia 1928 został przyjęty do Straży Granicznej w stopniu aspiranta na stanowisko adiutanta i kwatermistrza w IG „Leszno”. 15 sierpnia 1929 przeniesiony na stanowisko instruktora do Centralnej Szkoły SG w Górze Kalwarii, a z dniem 24 września 1932 mianowany oficerem finansowym Centrum. W 1933 odbył praktykę liniową w Małopolskim Inspektoracie Okręgowym SG w Przemyślu, a 11 listopada 1933 mianowany kierownikiem komisariatu SG „Smorze”. Od 28 maja 1935 kierownik komisariatu SG „Żabie”. 2 marca 1939 przeniesiony na stanowisko kierownika komisariatu SG „Puck”[11].
Przypisy
- ↑ Goryński 2012 ↓, s. 226.
- ↑ a b Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 19.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 39.
- ↑ a b Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 74.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 87.
- ↑ a b Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 89.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 181.
- ↑ Kopie rozkazów PIOSG ↓, s. 45.
- ↑ Rozkazy KG SG ↓, s. 1938/4.
- ↑ Rozkazy KG SG ↓, s. 1938/25.
- ↑ a b Kozłowski 2015 ↓, s. 125-126.
- ↑ Rozkazy Komendy SG ↓, s. 13/39.
- ↑ Rozkazy Komendy SG ↓, s. 27/39.
Bibliografia
- Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
- Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
- Piotr Kozłowski: Zapomniani obrońcy granic południowo-wschodnich II Rzeczypospolitej 1922-1939: słownik biograficzny oficerów, strażników oraz pracowników kontraktowych straży celnej i straży granicznej. Przemyśl: Wydawnictwo Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2015. ISBN 978-83-61329-14-5.
- Rozkazy, materiały dotyczące dyslokacji, organizacji służby, wywiadu wojskowego i przeciwprzemytniczego, budżetu PIOSG → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Rozkazy Komendy Straży Granicznej 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Rozmieszczenie inspektoratu granicznego nr 5 Gdynia w 1930 roku