Komitet do Spraw Urbanistyki i Architektury

Komitet do Spraw Urbanistyki i Architektury – kolegialny centralny organ administracji państwowej działający w Polsce w latach 1951–1960. Komitet realizował głównie działania koncepcyjne w zakresie architektury, budownictwa oraz urbanistyki, ustalał kierunki rozwoju kraju w tych zakresach, tworzył wytyczne i normatywy, a także kreował kierunki badawcze[1]. Na czele struktury stał Prezes Komitetu podległy Prezesowi Rady Ministrów.

Utworzenie Komitetu

Komitet do Spraw Urbanistyki i Architektury został utworzony na mocy ustawy z 30 grudnia 1950 r.[2] zmieniającej organizację władz i instytucji w dziedzinie budownictwa. Zgodnie z nowymi przepisami 1 stycznia 1951 r. zlikwidowano Ministerstwo Budownictwa oraz podlegający ministrowi Zakład Osiedli Robotniczych i Dyrekcje Osiedli Robotniczych. Pracownicy zatrudnieni w dotychczasowych strukturach przeszli do służby w nowo utworzonym Ministerstwie Budownictwa Miast i Osiedli, Ministerstwie Budownictwa Przemysłowego oraz urzędzie obsługującym Komitet do Spraw Urbanistyki i Architektury.

Zakres działania Komitetu

Ustawą z 10 lipca 1952 r.[3] dokonano kolejnych zmian w organizacji władz i instytucji w dziedzinie budownictwa polegających na przeniesieniu do kompetencji Komitetu części dotychczasowych uprawnień Ministra Budownictwa Miast i Osiedli. Zgodnie z tym aktem prawnym do zakresu działania Komitetu należały sprawy:

  • naczelnego nadzoru w sprawach urbanistyki i architektury,
  • normatywów urbanistycznych,
  • projektowania architektonicznego,
  • planowania zabudowy miast i osiedli, ośrodków przemysłowych oraz nadzoru nad ich planową zabudową,
  • współpracy z właściwymi władzami przy ustalaniu wytycznych i opracowywaniu normatywów projektowania, standardów budowlanych oraz projektów typowych z punktu widzenia architektoniczno-urbanistycznego,
  • nadzoru inspekcyjno-budowlanego nad realizacją budownictwa mieszkaniowego i ogólnego,
  • ochrony i konserwacji zabytków urbanistycznych, architektonicznych oraz malarstwa i rzeźby z nimi związanych.

Szczegółowy zakres działania Komitetu do Spraw Urbanistyki i Architektury ustalany był kolejnymi rozporządzeniami Rady Ministrów[4][5][6][7].

Organizacja Komitetu

Na czele Komitetu stał Prezes kierujący jego pracą i reprezentujący go na zewnątrz. W okresie od kwietnia 1953 r. do czerwca 1960 r. funkcję Prezesa Komitetu pełnił Zygmunt Skibniewski.

Oprócz Prezesa w skład Komitetu wchodzili również wiceprezesi oraz członkowie w liczbie nie większej niż sześciu. Przy Prezesie Komitetu działała Rada Urbanistyki i Architektury jako organ opiniodawczy. Ponadto Komitetowi podlegał Instytut Urbanistyki i Architektury.

Zgodnie ze statutem nadanym uchwałą Rady Ministrów z 10 lipca 1952 r.[8] w skład urzędu obsługującego Komitet wchodziły następujące jednostki organizacyjne:

  • Sekretariat Generalny
  • Departament Architektury
  • Departament Urbanistyki
  • Samodzielny Wydział Budżetowo-Gospodarczy
  • Samodzielny Wydział Kadr
  • Samodzielny Wydział Organizacyjny

Przekształcenie Komitetu

Komitet do Spraw Urbanistyki i Architektury zakończył działalność 22 czerwca 1960 r. po wejściu w życie ustawy z 14 czerwca 1960 r.[9], na mocy której w jego miejsce powołano Komitet Budownictwa, Urbanistyki i Architektury (nowy organ przejął również część kompetencji Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych).

Przypisy

  1. ↑ Projekt - Miasto. Wspomnienia poznańskich architektów 1945-2005, Henryk Marcinkowski i inni, Poznań: Wydawnictwo Miejskie Posnania, 2013, s. 352, ISBN 978-83-7768-069-8, OCLC 871701842.
  2. ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 58, poz. 523
  3. ↑ Dz.U. z 1952 r. nr 34, poz. 235
  4. ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 58, poz. 530
  5. ↑ Dz.U. z 1952 r. nr 34, poz. 240
  6. ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 16, poz. 61
  7. ↑ Dz.U. z 1957 r. nr 4, poz. 16
  8. ↑ M.P. z 1952 r. nr 68, poz. 1026
  9. ↑ Dz.U. z 1960 r. nr 29, poz. 164