Kommunar (ciągnik)

Kommunar
Ilustracja
Producent

ChPZ

Okres produkcji

1924–1931 (1935?)

Miejsce produkcji

Charków

Poprzednik

brak

Dane techniczne
Segment

ciągnik gąsienicowy

Silniki

naftowy R4: 50 KM

Skrzynia biegów

manualna, 3/1 biegów[1]

Napęd

gąsienicowy

Masa własna

8250 kg t[1]

Dane dodatkowe
Modele
bliźniacze

Hanomag WD-50

Komunar (ros. Коммунар) – radziecki ciągnik gąsienicowy produkowany w okresie międzywojennym w Charkowskiej Fabryce Parowozów.

Historia

Skolektywizowane rolnictwo ZSRR potrzebowało w latach 20. XX wieku ciągników gąsienicowych produkowanych w kraju. Pierwszym z nich stał się Kommunar, skonstruowany na bazie niemieckiego ciągnika Hanomag WD-50[2]. Pierwowzór został wybrany przez Komisję Ciągnikową przy Państwowym Komitecie Planowania, a jego produkcję zlecono Charkowskiej Fabryce Parowozów (ChPZ)[1]. W maju 1922 roku uzyskano egzemplarz ciągnika z Niemiec i przystąpiono do analizy konstrukcji[2]. Przy opracowaniu dokumentacji wprowadzono liczne zmiany i uproszczenia technologiczne. Przede wszystkim silnik benzynowy przerobiono w celu pracy na tańszej nafcie[2]. Silnik stał się cięższy, co wymusiło wydłużenie podwozia i gąsienic dla zachowania takiego samego nacisku na podłoże[1].

Pierwszy Kommunar został wyprodukowany pod koniec kwietnia 1924 roku[1]. Ich produkcja w zakładach ChPZ, mających stare i dość zużyte oprzyrządowanie, nie stała się jednak masowa. Do kwietnia 1925 roku powstało tylko 20[3]. Przewidywano produkcję 300 ciągników rocznie, co osiągnięto dopiero w 1930 roku[1]. Ogółem do zakończenia produkcji w 1931 roku powstało ich około 2000, jednakże według innych źródeł, produkcja zakończyła się w 1935 roku i mogło ich powstać 3500[4].

Eksploatacja

Ciągniki Kommunar używane były w ZSRR głównie w gospodarce leśnej, do zwożenia drewna[1]. W mniejszym zakresie używane były jako rolnicze lub przemysłowe[3]. Ich rola zmalała po wprowadzeniu masowo produkowanych ciągników Staliniec S-60 i S-65[3].

W ograniczonej liczbie ciągniki były używane przez Armię Czerwoną jako artyleryjskie i ewakuacyjne, pod oznaczeniem 9G (od: 9-tonowy gąsienicowy)[3]. Służyły także na lotniskach do przetaczania dużych samolotów, jak TB-3[2]. Po mobilizacji po ataku Niemiec na ZSRR służyło ich w armii około 500[3], a według innych danych, nawet około 3000[2]. Pewna liczba została następnie przejęta i była doraźnie wykorzystywana przez niemiecki Wehrmacht.

Ciągnik rozwijał prędkość od 1,8 do 7 km/h[1].

Przypisy

  1. a b c d e f g h Leonid Jewsiejew. «Kommunar». „Tiechnika Mołodioży”. s. 43-44 (ros.). 
  2. a b c d e Kommunar. „Traktory. Istorija, ludi, maszyny”. Nr 36, s. 4-5, 2016 (ros.). 
  3. a b c d e Kommunar. „Traktory. Istorija, ludi, maszyny”. Nr 36, s. 6-7, 2016 (ros.). 
  4. Obie wersje w Kommunar. „Traktory. Istorija, ludi, maszyny”. Nr 36, s. 5, 2016 (ros.). 

Bibliografia

  • Leonid Jewsiejew. «Kommunar». „Tiechnika Mołodioży”. Nr 5/1975, s. 43-44, 1975 (ros.). 
  • Kommunar. „Traktory. Istorija, ludi, maszyny”. Nr 36, 2016. Hachette Collections. ISSN 2311-2131 (ros.). 

Media użyte na tej stronie

Kommunar.jpg
Radziecki ciągnik "Kommunar"