Kompania Saperów KOP „Grodno”

Kompania Saperów KOP „Grodno”
Historia
Państwo II Rzeczpospolita
Sformowanie1931
Rozformowanie1939
Nazwa wyróżniająca„Grodno”
Tradycje
Kontynuacja43 batalion saperów
Organizacja
Numerkryptonimowy: 6[a].
Dyslokacjagarnizon Grodno
Rodzaj wojsksaperzy
PodległośćBrygada KOP „Grodno”
Saperzy KOP w 1938.jpg

Kompania Saperów KOP „Grodno” – pododdział saperów Korpusu Ochrony Pogranicza.

Formowanie i zmiany organizacyjne

W kwietniu 1928 roku 1 batalion graniczny sformował w Budsławiu ośrodek wyszkolenia pionierskiego przy 3 Brygadzie Ochrony Pogranicza[2][3]. W 1929 oddziałem administracyjno-gospodarczym dla ośrodka „Wilejka” był 1 batalion KOP „Budsław”. W związku z likwidacją 3 Brygady OP w 1929 roku, ośrodek miał dokończyć szkolenie i przenieść się do Suwałk w rejon odpowiedzialności nowo powstałej Brygady KOP „Grodno”[4]. Z dniem 1 marca 1931 ośrodek został zlikwidowany, a na jego bazie i drużyn pionierskich batalionów utworzona została kompania pionierów „Grodno”. Nowo utworzona kompania została rozmieszczona w Grodnie w wynajętych pomieszczeniach[5]. Dowódcą kompanii został dotychczasowy komendant ośrodka wyszkolenia pionierskiego. Pod względem służbowym kompania podległa dowódcy brygady, a pod względem wyszkolenia specjalistycznego dowódcy korpusu. Jednostką formującą był 23 batalion KOP „Orany”[6]. Dla potrzeb formującej się kompanii 63 szeregowców oddelegował 23 pułk piechoty[7].

W 1934[b] roku została sformowana kompania saperów typu III dla Brygady KOP „Grodno”, jako jej organiczny pododdział[10].

Rozkazem dowódcy KOP z 23 lutego 1937 roku została zapoczątkowana pierwsza faza reorganizacji Korpusu Ochrony Pogranicza „R.3”[11]. Jej wynikiem było między innymi ustalenie nazwy kompanii na „kompania saperów KOP «Grodno»”[12]. Zarządzeniem dowódcy KOP gen. bryg. Jana Kruszewskiego w sprawie zmian w kwatermistrzostwie KOP, dniem 1 kwietnia 1939 roku utworzono w kompanii etat dowódcy plutonu w stopniu porucznika[13]. Przy kompanii funkcjonował pluton pionierów Batalionu KOP „Orany”[14].

Kompania saperów KOP „Grodno” była jednostką mobilizującą. Pod względem mobilizacji materiałowej była przydzielona do batalionu KOP „Orany”. W dniach 24-26 sierpnia 1939 roku, zgodnie z planem mobilizacyjnym „W”, kompania sformowała 43 batalion saperów dla 33 Dywizji Piechoty[15][10].

Struktura organizacyjna kompanii

Organizacja pokojowa kompanii saperów typu III[16]:

  • dowódca kompanii
  • drużyna gospodarcza
  • I pluton saperów a. trzy drużyny
  • II pluton saperów a. trzy drużyny

Stan osobowy kompanii wynosił 92 żołnierzy, w tym 3 oficerów, 9 podoficerów i 80 saperów.

Dowódcy kompanii

  • por. sap. Jan I Kawiński z 10 psap (1928-) komendant ośrodka wyszkolenia pionierów[17]
  • kpt. sap. Edward Herman (1936 – 1939 → dowódca 43 bsap)[18][c].

Uwagi

  1. ↑ Zarządzenie szefa sztabu KOP ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna w sprawie używania w dowództwie KOP kryptonimów zamiast nazw jednostek KOP[1]
  2. ↑ Cutter w swoich publikacjach, powołując się na dokument „Organizacja kompanii saperów KOP , Ldz.1293/org/tj. z 18 V 1934” podaje, że kompanie saperów zorganizowano w 1934 roku[8]. Zdaniem Prochwicza informacja ta jest błędna, a właściwa data to rok 1931[9]
  3. ↑ Edward Herman, kpt. sap., w KOP od 1936 roku. Do mobilizacji dowódca komp. saperów KOP „Grodno”. We wrześniu 1939 roku dowódca 43 batalionu saperów 33 DP rez.[19].

Przypisy

  1. ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 427.
  2. ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 19/1927.
  3. ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 54.
  4. ↑ Zarządzenie nr L.dz. KOP 1025/tjn./og.org./29 ↓.
  5. ↑ Zarządzenie nr L.700/Tjn.Og.Org/31 ↓, s. 10-11.
  6. ↑ Zarządzenie nr L.700/Tjn.Og.Org/31 ↓, s. 1-2.
  7. ↑ Zarządzenie nr L.700/Tjn.Og.Org/31 ↓, s. 3.
  8. ↑ Cutter 2005 ↓, s. 50.
  9. ↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 43.
  10. ↑ a b Cutter 2005 ↓, s. 350.
  11. ↑ Prochwicz 3/1994 ↓, s. 157.
  12. ↑ Zarządzenie nr L.500/Tjn.Og.Org/37 ↓, s. 3.
  13. ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 625.
  14. ↑ Hordt 1945 ↓, s. 5.
  15. ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 406-407, 425.
  16. ↑ Cutter 2001 ↓, s. 86.
  17. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, s. 177, Nr 9 z 26 IV 1928.
  18. ↑ Rocznik oficerski 1939 s. 247
  19. ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 720.

Bibliografia

  • Tadeusz Hordt: Sprawozdanie z kampanii wrześniowej 1939 r.. www.pism.co.uk, 1945, B.I.15c s. 4-14. [dostęp 2016-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-07)].
  • Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
  • Zdzisław Józef Cutter: Polskie wojska saperskie w 1939 r. Organizacja, wyposażenie, mobilizacja i działania wojenne. Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 2003. ISBN 83-7098-834-2.
  • Zdzisław Józef Cutter: Saperzy II Rzeczypospolitej. Warszawa [etc.]: Pat, 2005. ISBN 83-921881-3-6.
  • Zdzisław Józef Cutter: Saperzy polscy 1918-1939. Organizacja, szkolenie i wyposażenie materiałowo-techniczne. Wrocław: 2001. ISBN 83-87384-05-4.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
  • Zarządzenie organizacyjne dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza w sprawie reorganizacji brygad KOP nr L.dz. KOP 1025/tjn./og.org./29 z 6 lipca 1929 roku.
  • Zarządzenie dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza w sprawie organizacji kompanii pionierów nr L.700/Tjn.Og.Org/31 z lutego 1931.
  • Zarządzenie dowódcy KOP w sprawie reorganizacji Korpusu Ochrony Pogranicza („R.3” I Faza) nr L.500/Tjn.Og.Org/37 z 23 lutego 1937 roku.
  • Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. Warszawa-Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 83-88067-48-8.
Korpus Ochrony Pogranicza
Brygady
Pułki
piechoty
Bataliony
graniczne
odwodowe
forteczne
Kawaleria
szwadrony
Artyleria
Saperzy
Wywiad
Placówki wywiadowcze KOP nr
Ekspozytury Oddziału II Szt. Gen.
Jednostki
sformowane
przez KOP
Kompanie
graniczne
Strażnice
Saperzy i pionierzy II RP
Instytucje centralne
Szkolnictwo
Grupy saperów
Brygady saperów
Pułki saperów
Bataliony saperów (1921-1929)
Bataliony saperów (1929-1939)
Bataliony saperów (1939)
Kompanie saperów KOP (1931-1939)

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Saperzy KOP w 1938.jpg
Rozmieszczenie i podległość kompanii saperów Korpusu Ochrony Pogranicza w 1938