Kompania Saperów KOP „Stolin”

Kompania Saperów KOP „Stolin”
Kompania Saperów KOP „Polesie”
Kompania Pionierów „Polesie”
Historia
Państwo II Rzeczpospolita
Sformowanie1931
Rozformowanie1939
Nazwa wyróżniająca„Polesie”, „Stolin”
Tradycje
RodowódOśrodek Wyszkolenia Pionierów
5 Brygady Ochrony Pogranicza
Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Numerkryptonimowy: 152[a].
DyslokacjaDawidgródek
Stolin
Rodzaj wojsksaperzy
Podległość5 Brygada Ochrony Pogranicza
Brygada KOP „Polesie”
Armia „Poznań”
Saperzy KOP w 1938.jpg

Kompania Saperów KOP „Stolin” – pododdział saperów Korpusu Ochrony Pogranicza.

Formowanie i zmiany organizacyjne

W kwietniu 1928 roku 17 batalion graniczny sformował w Dawidgródku ośrodek wyszkolenia pionierskiego przy 5 Brygadzie Ochrony Pogranicza[2][3][4]. 26 kwietnia 1928 roku na stanowisko komendanta ośrodka został wyznaczony porucznik Hieronim Kurczewski z 7 pułku saperów[5]. Z dniem 1 marca 1931 ośrodek został zlikwidowany, a na jego bazie i drużyn pionierskich batalionów utworzona została kompania pionierów „Polesie”. Nowo utworzona kompania została tymczasowo rozmieszczona w Dawidgródku w pomieszczeniach 17 batalionu[6]. Dowódcą kompanii został dotychczasowy komendant ośrodka wyszkolenia pionierskiego. Pod względem służbowym kompania podległa dowódcy brygady, a pod względem wyszkolenia specjalistycznego dowódcy korpusu. Jednostką formującą był 17 batalion KOP „Dawidgródek”[7][8]. Dla potrzeb formującej się kompanii 62 szeregowców oddelegował 18 pułk piechoty i 30 Pułk Strzelców Kaniowskich. Kompania otrzymała nazwę wyróżniającą „Polesie”[9].

Na podstawie rozkazu L.dz. 1293/Org. Tj. Organizacja kompanii saperów KOP z 18 maja 1934 roku pododdział został przeformowany według organizacji kompanii saperów typu I[10].

Rozkazem dowódcy KOP z 23 lutego 1937 roku została zapoczątkowana pierwsza faza reorganizacji Korpusu Ochrony Pogranicza „R.3”[11]. Jej wynikiem było między innymi ustalenie nazwy kompanii na „kompania saperów KOP «Stolin»”[12]. Jednostką administracyjną dla kompanii był batalion KOP „Dawidgródek”[13].

Działania kompanii w 1939

W marcu 1939 roku kompania saperów KOP „Stolin” kpt. Czesława Pawulskiego została zmobilizowana i przedyslokowana do rejonu operacyjnego Armii „Poznań” w rejon Kalisza. Weszła w skład formowanego 25 batalionu saperów. Prowadziła prace fortyfikacyjne w rejonie Krotoszyn-Ostrów Wielkopolski oraz na linii rzeki Prosny[14].

Z początkiem września kompania wycofywała się w kierunku Warszawy. 9 września została przydzielona do 17 Wielkopolskiej Dywizji Piechoty i w jej składzie wzięła udział w bitwie nad Bzurą. W trakcie walk kompania wykonywała przejścia kolumnom taborów i organizowała bierną obronę przeciwpancerną. Po walkach nad Bzurą kompania przedarła się do Warszawy, gdzie weszła w skład odwodu dowódcy obrony Warszawy. Walczyła w obronie stolicy aż do jej kapitulacji[14].

Organizacja kompanii

Organizacja kompanii saperów typu I z 18 maja 1934 roku[15]:

  • dowódca kompanii
  • drużyna gospodarcza (podoficerowie: gospodarczy, sprzętowy, broni i gazowy oraz personel pomocniczy)
  • I pluton saperów a. cztery drużyny
  • II pluton saperów a. trzy drużyny
  • III pluton saperów a. trzy drużyny

Stan osobowy kompanii wynosił 123 żołnierzy, w tym 4 oficerów, 13 podoficerów i 106 saperów

Żołnierze kompanii

Dowódcy kompanii:

  • por. sap. Hieronim Kurczewski (26 kwietnia 1928 – 23 marca 1932)
  • por. sap. Walerian Klimowicz[16] (od 23 marca 1932)
  • kpt. Czesław Pawulski[b]. (1939[17])

Oficerowie kompanii:

  • por. Tadeusz Mazurek – zastępca dowódcy kompanii w 1939[17][18]
  • por. Michał Sopata[18]

Uwagi

  1. ↑ Zarządzenie szefa sztabu KOP ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna w sprawie używania w dowództwie KOP kryptonimów zamiast nazw jednostek KOP[1]
  2. ↑ Czesław Pawulski, kpt. sap., w KOP od 1935 roku. Do mobilizacji dowódca kompanii saperów KOP „Stolin”. We wrześniu 1939 roku na dotychczas zajmowanym stanowisku. Uczestnik walk nad Bzurą w składzie 25 Kaliskiej DP. Po zakończeniu walk nad Bzurą wraz z pozostałością kompanii przedostał się do Warszawy. Brał udział w obronie stolicy → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 739

Przypisy

  1. ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 427.
  2. ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 19/1927.
  3. ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 123.
  4. ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 54.
  5. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, s. 177, Nr 9 z 26 IV 1928.
  6. ↑ Zarządzenie nr L.700/Tjn.Og.Org/31 ↓, s. 10-11.
  7. ↑ Zarządzenie nr L.700/Tjn.Og.Org/31 ↓, s. 1-2.
  8. ↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 43.
  9. ↑ Zarządzenie nr L. 700/Tjn./Og.Org./31 ↓, s. 3.
  10. ↑ Cutter 2001 ↓, s. 50, 86.
  11. ↑ Prochwicz 3/1994 ↓, s. 157.
  12. ↑ Zarządzenie nr L.500/Tjn.Og.Org/37 ↓, s. 3.
  13. ↑ Zarządzenie nr L.500/Tjn.Og.Org/37 ↓, s. 2 zał. 47.
  14. ↑ a b Prochwicz 2003 ↓, s. 107.
  15. ↑ Cutter 2005 ↓, s. 50.
  16. ↑ Walerian Klimowicz w 1939 roku w stopniu majora dowodził 8 bsap.
  17. ↑ a b Cutter 2001 ↓, s. 86.
  18. ↑ a b Rocznik oficerski 1939 s. 251

Bibliografia

  • Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
  • Zdzisław Józef Cutter: Polskie wojska saperskie w 1939 r. : organizacja, wyposażenie, mobilizacja i działania wojenne. Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 2003. ISBN 83-7098-834-2.
  • Zdzisław Józef Cutter: Saperzy II Rzeczypospolitej. Warszawa [etc.]: Pat, 2005. ISBN 83-921881-3-6.
  • Zdzisław Józef Cutter: Saperzy polscy 1918 – 1939: organizacja, szkolenie i wyposażenie materiałowo-techniczne. Wrocław: 2001. ISBN 83-87384-05-4.
  • Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919-1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
  • Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
  • Zarządzenie organizacyjne dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza w sprawie reorganizacji brygad KOP nr L.dz. KOP 1025/tjn./og.org./29 z 6 lipca 1929 roku.
  • Zarządzenie dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza w sprawie organizacji kompanii pionierów nr L.700/Tjn.Og.Org/31 z lutego 1931.
  • Zarządzenie dowódcy KOP w sprawie reorganizacji Korpusu Ochrony Pogranicza („R.3” I Faza) nr L.500/Tjn.Og.Org/37 z 23 lutego 1937 roku.
  • Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. Warszawa-Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 83-88067-48-8.
Korpus Ochrony Pogranicza
Brygady
Pułki
piechoty
Bataliony
graniczne
odwodowe
forteczne
Kawaleria
szwadrony
Artyleria
Saperzy
Wywiad
Placówki wywiadowcze KOP nr
Ekspozytury Oddziału II Szt. Gen.
Jednostki
sformowane
przez KOP
Kompanie
graniczne
Strażnice
Saperzy i pionierzy II RP
Instytucje centralne
Szkolnictwo
Grupy saperów
Brygady saperów
Pułki saperów
Bataliony saperów (1921-1929)
Bataliony saperów (1929-1939)
Bataliony saperów (1939)
Kompanie saperów KOP (1931-1939)

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Saperzy KOP w 1938.jpg
Rozmieszczenie i podległość kompanii saperów Korpusu Ochrony Pogranicza w 1938