Kompania Zamkowa

Kompania Zamkowa
Historia
Państwo

 II Rzeczpospolita

Rozformowanie

1939

Organizacja
Dyslokacja

Warszawa

Rodzaj wojsk

Piechota

Defilada Kompanii Zamkowej na ul. Podwale w Warszawie, II połowa lat 20.

Kompania Zamkowa – pododdział piechoty Wojska Polskiego w latach 1926–1939 przeznaczony do pełnienia służby wartowniczej w miejscu postoju Prezydenta Rzeczypospolitej oraz spełniający funkcje reprezentacyjne.

Formowanie i zmiany organizacyjne

20 lipca 1926 roku w miejsce zlikwidowanej Kwatery Wojskowej Prezydenta Rzeczypospolitej i Oddziału Przybocznego Prezydenta Rzeczypospolitej został zorganizowany Gabinet Wojskowy Prezydenta Rzeczypospolitej.

Etat gabinetu przewidywał sformowanie między innymi kompanii zamkowej w składzie:

Włączenie żandarmów do piechoty spotkało się ze sprzeciwem ówczesnego szefa Departamentu Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych, gen. bryg. Józefa Kordiana-Zamorskiego sprawującego bezpośredni nadzór nad żandarmerią. 12 października 1926 roku żandarmi zostali bezpośrednio podporządkowani szefowi gabinetu pod nazwą – zamkowy pluton żandarmerii.

W październiku 1928 roku kompania zamkowa wraz z zamkowym plutonem żandarmerii, zamkową kolumną samochodową i stajnią zamkową weszła w skład Oddziału Zamkowego.

Kompania była wystawiana przez 36 Pułk Piechoty Legii Akademickiej stacjonujący w Warszawie. Podczas uroczystości państwowych kompanii towarzyszył szwadron wystawiony przez 1 Pułk Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego.

Koszary kompanii znajdowały się na Podzamczu Zamku Królewskiego przy ulicy Bugaj w Warszawie.

Podstawowym zadaniem kompanii było pełnienie służby wartowniczej w Zamku Królewskim. Służbę wartowniczą pełniono również podczas pobytu prezydenta w rezydencji w Spale oraz w pociągu podczas prezydenckich podróży. Ponadto kompania spełniała funkcje reprezentacyjne. Uczestniczyła w uroczystościach powitalnych i pożegnalnych głów państw obcych i innych dostojników podczas ich oficjalnych wizyt, asystowała w uroczystościach, wyjazdach i przyjazdach Prezydenta.

Ostatnim dowódcą Kompanii Zamkowej był płk Włodzimierz Gulin, który we wrześniu 1939 roku osobiście towarzyszył prezydentowi Ignacemu Mościckiemu w ewakuacji do Rumunii.

Obsada personalna kompanii

Dowódcy kompanii
  • mjr piech. Stanisław Stefan Kłopotowski (1926 – IV 1928[1])
  • kpt. piech. Witold Grzembo (IV 1928[2] – XII 1929[3])
  • kpt. / mjr piech. Wiktor Gębalski (XII 1929[3] – V 1934[4] → dowódca Oddziału Zamkowego)
  • kpt. Zygmunt Roszkowski (1934 – 1938)
  • kpt. piech. Adam Jastrzębski (był III 1939)[5]
Obsada personalna kompanii w marcu 1939[5][a]
  • dowódca kompanii zamkowej – kpt. piech. Adam Jastrzębski
  • dowódca I plutonu – por. piech. Włodzimierz Franciszek Gulin
  • dowódca II plutonu – por. piech. Gwidon Adam Wonsch
  • dowódca III plutonu – chor. Stefan Danek
  • dowódca IV plutonu – por. piech Czesław Maksymilian Kropiwnicki

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[6].

Przypisy

  1. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 138.
  2. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 133.
  3. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 383.
  4. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 149.
  5. ↑ a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 415.
  6. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.

Bibliografia

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
  • Elżbieta Szumiec-Zielińska, Kompania zamkowa, Przegląd Historyczno-Wojskowy Nr 2 (192), Warszawa 2002, ISNN 1640-6281, ss. 31- 48.
  • Henryk Comte, Zwierzenia adiutanta w Belwederze i na Zamku, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1975.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Narcyz Witczak-Witaczyński - Oddział Przyboczny na placu Zamkowym (107-960-3).jpg
Defilada Kompanii Przybocznej na ulicy Podwale. Widok w kierunku placu Zamkowego.